Coping & Herstel Religieuze en niet religieuze copingstrategieen die het herstel van mensen met schizofrenie kunnen bevorderen.

Abstract Dit onderzoek heeft voor een deel plaatsgevonden binnen de Regionale Instelling voor Bescherm Wonen (RIBW) Anton Constandse te Den Haag. Op basis van een literatuurstudie en interviews met vijf mensen met schizofrenie is getracht de volgende vraag te beantwoorden: ‘Welke religieuze en niet religieuze copingstrategieën bevorderen het herstel van mensen met schizofrenie en hoe zou een geestelijk verzorger er een rol in kunnen spelen?’ Herstel is geen genezen, maar het zinvol leven mét en ‘voorbij’ de ziekte. Coping blijkt een belangrijke factor voor herstel te zijn. Wat opvalt is dat mensen met schizofrenie over het algemeen emotion-focused copingstrategieën gebruiken. Het gebrek aan problem-focused strategieën lijkt te maken te hebben met de positieve symptomen (wanen, hallucinaties en gedesorganiseerd spraak en denkniveau) en de negatieve symptomen (avolitie, concentratiestoornissen) van schizofrenie. De mensen die meer gebruik kunnen maken van effectieve copingstrategieën als bijvoorbeeld: afleiding zoeken, bezigheden hebben en activiteiten uitvoeren, lijken zich meer ‘hersteld’ te voelen dan mensen die daar minder toe in staat zijn. De vraag blijft of men deze strategieën juist pas kan gebruiken als men hersteld ís. Van religieuze coping blijkt nauwelijks sprake te zijn. Sociale coping wordt niet expliciet genoemd. Vanuit de begeleiding lijkt er meer dan voorheen gekeken te worden naar wat mensen echt willen en wat hun passie is. Het hebben van (creatieve) activiteiten en de aanmoediging en ondersteuning door de begeleiders draagt bij aan een zinvol bestaan. Dit sluit aan bij de gedachte dat mensen herstellen doordat er geloofd wordt in hun mogelijkheden, dat er hoop geboden wordt en dat men de regie in eigen handen krijgt. Wat opvalt is dat er vooral praktische ondersteuning geboden wordt door de begeleiders. Een competente geestelijk verzorger zou een aanvulling kunnen bieden op de begeleiding bij de ervaren existentiële problematiek en tevens een rol kunnen spelen bij sociale coping door middel van het organiseren van groepsbijeenkomsten, vieringen, of themabijeenkomsten, waarbij ervaringen gedeeld kunnen worden. Daarnaast zou deze een rol kunnen spelen als adviseur en begeleider van familieleden en verwanten van de bewoners en als begeleider en trainer voor teams