Kunstenaressenportretten door Isaac Israels

Een omvangrijk deel van het oeuvre van Isaac Israels wordt ingenomen door de portretten die hij gedurende zijn leven schilderde. Hij heeft een groot aantal portretten in opdracht geschilderd, maar hij maakte er misschien wel evenveel zonder opdracht, onder meer van bevriende schrijvers, kunstenaars, artiesten en andere zelfgekozen modellen. Juist deze categorie van werken die hij maakte van vrienden is interessant, omdat de kunstenaar daarin zijn ware creatieve aard naar voren kan laten komen. Wanneer kunstbroeders of zusters elkaar schilderen, geeft dit doorgaans een zeer bijzondere dimensie, omdat deze werken nagenoeg nooit in opdracht gemaakt zijn, want welke schilder zou niet zelf de kwast ter hand nemen om een zelfportret te maken in plaats van er een te laten maken van zichzelf? Nee, ze zijn gemaakt voor eigen genoegen, omdat het een vakgenoot, een geestverwant, een vriend, of alleen maar een ‘aparte’ kop betrof. Dit onderzoek gaat dieper in op de relatie die Israels had met de kunstenaressen die hij gedurende zijn leven portretteerde. De hoofdvraag, waar in dit onderzoek antwoord op wordt gezocht, luidt: Wat was de relatie van Isaac Israels met de kunstenaressen uit zijn tijd, die hij geportretteerd heeft en hoe verhouden de portretten van kunstenaressen zich tot elkaar en tot andere portretten? In het eerste deel wordt een algemene inleiding tot het onderwerp gegeven: Het leven van Isaac Israels; het portret in het algemeen; Israels als portrettist en de beeldvorming van vrouwen binnen de kunst. Het tweede deel gaat dieper in op de rol van kunstenaressen in Nederland en het geeft een toelichting op de kunstenaressen die Israels heeft geportretteerd en de relatie die hij tot hen had. Het laatste deel is de verdieping, waarin de verschillende portretten die hij van de kunstenaressen schilderde worden geanalyseerd door ze te vergelijken met elkaar, met andere (gelijksoortige) portretten binnen het oeuvre, met portretten die andere kunstenaars schilderden en met foto’s van tijdgenoten