Numerička simulacija faze probijanja postupka zavarivanja trenjem mešanjem legura EN AW 2024 T 351 i EN AW 7049A T 652

This paper investigates the plunge stage using numerical modeling. Change of temperature and plunge force have been analyzed during the plunge stage of the FSW procedure for high hardness aluminum alloys EN AW 2024 T 351 and EN AW 7049A T 652, at different speed of tool rotation. Numerical results indicate that the maximum temperature in the FSW process can be increased with the increase of the rotational speed and that temperature is lower than the melting point of the welding material. Higher temperature was registered at the aluminum alloy EN AW 2024 T 351 at the same speed of tool rotation, and higher plunge force - resistance of material was registered at the alloy EN AW 7049A T 652. When the rotational speed is increased, the plunge force can be reduced. A three-dimensional finite element model (FEM) of the plunge stage was developed using the commercial code ABAQUS to study the thermo-mechanical processes involved during the plunge stage. A coupled thermo-mechanical 3D FE model using the arbitrary Lagrangian-Eulerian formulation, the Johnson-Cook material law and the Coulomb's Law of friction. In this analysis, temperature, displacement and mechanical responses are determined simultaneously. The heat generation in FSW can be divided into three parts: frictional heat generated by the tool shoulder, frictional heat generated by the tool pin, and heat generated by material plastic deformation near the pin region.Tema ovog rada je proučavanje faze probijanja korišćenjem numeričkog modela. Analizirana je promena temperature i sile probijanja u toku faze probijanja postupka zavarivanja trenjem mešanjem za legure aluminijuma visoke čvrstoće EN AW 2024 T 351 i EN AW 7049A T 652, pri različitim brzinama rotacije alata. Numerički rezultati pokazuju da maksimalne temperature u postupku zavarivanja trenjem mešanjem mogu biti povećane sa povećanjem brzine rotacije alata i da su temperature manje od temperature topljenja materijala koji se zavaruje. Pri istim brzinama rotacije alata, registrovana je veća temperatura kod legure aluminijuma EN AW 2024 T 351 i veća sila probijanja - otpor materijala kod legure EN AW 7049A T 652. Sa povećanjem brzine rotacije alata, sila probijanja može biti smanjena. Trodimenzionalni model konačnih elemenata faze probijanja je razvijen korišćenjem ABAQUS programskog paketa za proučavanje termomehaničkih procesa faze probijanja. Spregnuti termo-mehanički model konačnih elemenata koristi proizvoljnu Lagranž-Ojlerovu formulaciju, Džonson-Kukov zakon i Kulonov zakon trenja. U ovoj analizi se temperatura, pomjeranje i mehaničke reakcije posmatraju istovremeno. Generisanje toplote u postupku zavarivanja trenjem mešanjem se može podeliti na tri dela:generisanje toplote trenjem od čela alata, generisanje toplote trenjem od trna alata i generisanje toplote od plastičnih deformacija u blizini trna alata