Bureauonderzoek en Karterend booronderzoek Archeologie Plangebied brandweerkazerne Vincwijkweg te Didam, gemeente Montferland

Hamaland Advies heeft in opdracht van Buro Ontwerp & Omgeving een archeologisch bureauonderzoek uitgevoerd in verband met de nieuwbouw van de brandweerkazerne op het terrein aan de Vincwijcweg te Didam. De toekomstige verstoringsdiepte is nog niet bekend, maar zal zeker 80 cm-mv bedragen. De totale oppervlakte van het plangebied bedraagt 2.042 m². Het plangebied ligt volgens het bestemmingsplan ‘Buitengebied (2013)’ in een zone met dubbelbestemming Waarde – Archeologische verwachting 1. Archeologisch onderzoek is noodzakelijk bij bodemingrepen groter dan 100 m² en dieper dan 30 cm-mv. Op de beleidskaart Archeologie, Kaartblad 5 west, van de gemeente Montferland wordt ter plaatse van het plangebied een gebied weergegeven met een hoge archeologische verwachting (categorie 5). Volgens het vigerende beleid van de gemeente Montferland geldt voor een dergelijke zone een onderzoeksverplichting bij plangebieden groter dan 250 m² en bij bodemingrepen dieper dan 40 cm-mv. Conclusie bureauonderzoek en veldonderzoek Het plangebied is gelegen op een relatief hooggelegen dekzandwelving. Binnen het plangebied is sprake van een hoge bruine enkeerdgrond. Door de relatief hoge ligging van de dekzandwelving langs de rand van een dekzandrug is het plangebied in theorie een geschikte bewoningslocatie geweest vanaf de prehistorie. Uit bestudering van het historisch kaartmateriaal blijkt dat het plangebied vanaf de eerste kaarten altijd onbebouwd is geweest. Het plangebied heeft tot 1986 altijd een agrarische functie gekend. De meldingen in Archis3 geven weer dat er meerdere archeologische vindplaatsen in de buurt van het plangebied gelegen zijn. Daarbij zijn vooral resten uit de Bronstijd, de IJzertijd en de Middeleeuwen aangetroffen. Voor de periode Laat-Paleolithicum tot en met de Vroege Middeleeuwen geldt een hoge archeologische verwachting. Door het ontbreken van bebouwing en het gebruik als bouwland geldt voor de Late Middeleeuwen en de Nieuwe tijd een lage archeologische verwachting. Het karterend booronderzoek heeft aangetoond dat de hoge archeologische verwachting voor het plangebied gerechtvaardigd is. Binnen het plangebied is de verwachte enkeerdgrond aangetroffen. In de onderzijde van de eerdlaag is in vier van de vijf boringen archeologisch vondstmateriaal aangetroffen, dat wijst op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats uit de periode IJzertijd tot en met de Middeleeuwen. Het is mogelijk dat oorspronkelijk een podzolbodem aanwezig was, welke door ploegen in de Middeleeuwen en Nieuwe tijd vermengd is geraakt met de eerdlaag. Door het ploegen is onderliggend vondstmateriaal tevens vermengd geraakt met de eerdlaag. In de top van de natuurlijke ondergrond, bestaande uit dekzand, kunnen oudere sporen nog steeds aanwezig zijn. Vervolgonderzoek dient uit te wijzen of er nog sprake is van een sporenniveau en of het een behoudenswaardige vindplaats betreft. Selectieadvies Tijdens het karterend booronderzoek is in alle boringen een intacte eerdlaag aangetroffen. In de basis van de eerdlaag is in vier van de vijf boringen archeologisch vondstmateriaal aangetroffen met een datering vanaf de IJzertijd tot en met de Late Middeleeuwen. Binnen het plangebied is dan ook in potentie een archeologische vindplaats aanwezig. Hamaland advies adviseert daarom om een archeologisch proefsleuvenonderzoek uit te laten voeren om de aanwezige vindplaats te kunnen waarderen. Voorafgaand aan het proefsleuvenonderzoek dient een Programma van Eisen opgesteld te worden dat getoetst wordt door het bevoegd gezag (gemeente Montferland). Selectiebesluit Op 10 december 2019 is de conceptrapportage getoetst en akkoord bevonden door mw. A. Zonneveld, namens het bevoegd gezag gemeente Montferland. Het bevoegd gezag gaat mee met het opgestelde advies door Hamaland Advies. Er is vervolgonderzoek noodzakelijk door middel van proefsleuven om de aanwezige vindplaats te kunnen waarderen. Voorbehoud Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen. Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (artikel 5.10 en 5.11 van de Erfgoedwet) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: ‘Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister’. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Ook wordt geadviseerd om de verantwoordelijk ambtenaar voor de gemeente Montferland (mevrouw A. Zonneveld) hierover direct te informeren