O Janie Amosie Komeńskim i początkach komeniologii

Jan Amos Komeński (1592, Nivnice na Morawach – 1670, Amsterdam) uważany jest za reformatora i myśliciela epoki zwanej nowożytnością. Jego postać – obok innych sławnych postaci tego okresu – zaważyła na biegu historii, rozwoju kultury, nauki, cywilizacji, od czasów najdawniejszych po współczesność. Można użyć stwierdzenia, że myśliciel ten zdobywał i zmieniał świat, zapisując się trwale w jego historii, oddziałując na myśl filozoficzną, życie społeczne i religijne, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. Jest wielkim człowiekiem, miał skomplikowany i momentami imponujący życiorys; uczestniczył w wielkich wydarzeniach różnych krajów, stworzył doniosłe i nieśmiertelne dzieła. Komeński był czeskim pedagogiem i duchownym ewangelickim, jednym z twórców nowożytnej pedagogiki. (Wielkie biografie, 2007: 367)