Toplumsal Cinsiyet Bağlamında Huzurevlerinde Kalan Yaşlı Kadınların Yaşam Deneyimleri

This study was conducted for the purpose of evaluating the gender-specific issues that elderly women encountered in their youth and adulthood who are now residents of the nursing home, in the context of gender inequality and ecological system approach and to reveal the effects of these problems on old age.Despite the fact that there are various researches conducted on old age, it is expected that this study will provide missing information about elderly women since there are limited number of studies on old age focusing on women.Methodologically, quantitative research design was applied and the research was conducted in general survey model. The research was carried out with 76 elderly women living in 4 different private nursing homes in Ankara and the data were collected through the interview form prepared by the researcher.Most of the data were collected through social care specialists working in nursing homes since it was banned to enter the building due to the measures taken for Covid 19, while some of the data were collected through face-to-face interviews conducted by the researcher.The notable research results are as follows: it has been determined that the elderly women are widows in general and that they do not consider remarriage because of the stereotypes arising from social gender inequalities such as fear of social pressure or people not finding it appropriate for women to remarry.Considering the educational status of elderly women, almost half of them could not even complete their primary school education.Considering the economic status of the participants, it was determined that the majority of them were housewives and had no social security.When the opinions of elderly women on roles and responsibilities in the family were examined, it is seen that gender roles have an effect on several issues.As a result of the findings of the study, it has been revealed that the obstacles experienced by elderly women in accessing education opportunities in the previous periods of their lives, facing with sexist discrimination in working life, living according to gender roles in marriage and family relations, and facing problems related to marital status caused women to have deeper issues in their old age due to gender inequality.Bu araştırma huzurevinde kalan yaşlı kadınların gençlik ve yetişkinlik döneminde yaşadıkları cinsiyete özgü sorunların toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve ekolojik sistem yaklaşımı bağlamında değerlendirilmesi ve bu sorunların yaşlılık dönemine olan etkisinin ortaya konulması amacıyla yapılmıştır. Yaşlılık dönemine ilişkin araştırmaların yaygın olmasına rağmen yaşlılık dönemini kadın odağında ele alan çalışmaların oldukça sınırlı olması sebebiyle bu araştırmanın kadınların yaşlılığı konusundaki bilgi eksikliğinin giderilmesine katkı sunacağı umulmaktadır.Araştırmada metodolojik olarak nicel araştırma deseni kullanılmış ve araştırma genel tarama modelinde yapılmıştır. Araştırma Ankara ilinde 4 farklı özel huzurevlerinde yaşayan 76 yaşlı kadınla yürütülmüş ve araştırmanın verileri araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanması esnasında, tüm dünya genelinde Covid-19 pandemi sürecinin yaşanması nedeniyle huzurevlerine girişlerin yasaklanması üzerine araştırmanın verilerinin bir kısmı araştırmacının gerçekleştirdiği yüz yüze görüşmelerle toplanırken büyük bir kısmı ise huzurevlerinde çalışan sosyal hizmet uzmanları aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda ulaşılan önemli sonuçlar şöyledir: Yaşlı kadınların genelinin dul olduğu ve çevrenin baskısından çekinme ya da kadınların tekrar evlenmesini uygun bulmama gibi toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinden kaynaklanan kalıp yargılardan dolayı yeniden evlenmeyi düşünmedikleri tespit edilmiştir. Yaşlı kadınların eğitim durumlarına bakıldığında neredeyse yarıya yakını toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinden dolayı ilkokul eğitimlerini bile tamamlayamamıştır. Katılımcıların ekonomik durumlarına bakıldığında çoğunluğunun ev hanımı ve sosyal güvencesiz olduğu tespit edilmiştir. Yaşlı kadınların aile içerisindeki rol ve sorumluluklara ilişkin düşüncelerine bakıldığında bazı konularda toplumsal cinsiyet rollerinin etkisinin olduğu görülmektedir. Araştırmadan elde edilen bulgular sonucunda; yaşlı kadınların yaşamın önceki dönemlerinde eğitim imkanlarına erişimde engeller yaşaması, çalışma yaşamında cinsiyetçi ayrımcılıklarla karşılaşması, evlilik ve aile içi ilişkilerinde toplumsal cinsiyet rollerine bağlı hayat sürmesi ve medeni durumuna dair sorunlarla karşı karşıya kalması yaşlılık döneminde toplumsal cinsiyet eşitsizliğinden kaynaklanan daha derin problemler yaşamasına neden olduğu ortaya konulmuştur