Ibn al-Salah’s opinions about the adab/rules that mufti and counselee obey

Bu makale, İbnü’s-Salâh’ın (ö. 643/1245) müftü ve müsteftînin fetva sırasında uyacağı âdâba dair görüşleri hakkındadır. Âdâb, din ve aklın güzel, hatta gerekli gördüğü söz ve eylemlerdir. Bu sebeple büyük önem arz etmektedir. İbnü’s-Salâh, Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî adlı eserinde müftünün fetva faaliyeti esnasında uyması gerekli yirmi ilke tespit etmiştir. Müsteftînin uyması gereken on ilke sıralamıştır. Müftü ve müsteftînin dikkate alacağı bu ilke ve kurallar fetva âdâbı olarak isimlendirilir. İbnü’s-Salâh, müftünün sorulan soruları cevaplaması gerektiğini belirtir. Müsteftînin ise başına gelen hadiseyi müftüye sorarak öğrenmesi gerektiğini dile getirir. Bu sebeple ilkesel olarak müsteftîye soru sormak, müftüye ise bu soruya cevap vermek gibi bir vazife düştüğünü söyler. İbnü’s-Salâh’ın fetva âdâbı bağlamında taklid dönemi meselelerini tartışmaya açtığı görülür. Makalenin konusu olan fetva âdâbını sistematik açıdan ele aldığı anlaşılmaktadır. Nakilleri ve değerlendirmeleri dikkate alındığında İbnü’s-Salâh’ın fetva âdâbına kıymetli katkılar verdiği söylenebilir. Müsteftî ile ilgili meseleleri bağımsız bir bölüm ve alt başlıklarda ele alması bunun göstergelerinden biri sayılır.This article is about the opinions of Ibn al-Salah (d. 643/1245) about the mufti and his counselee's adab during the fatwa. Adab is the words and actions that religion and reason consider beautiful and even necessary. For this reason, it is of great importance. In his book Edebü’l-müftî ve’l-müsteftî, Ibn al-Salah determined twenty principles that the mufti must obey during fatwa activity. He listed ten principles that his counselee should comply with. These principles and rules, which will be considered by the mufti and his counselee, are named as adab of fatwa. Ibn al-Salah states that the mufti must answer the questions which are asked to him. He expresses that the counselee should learn the eventhe/she confronted by asking the mufti. For this reason, he says that the counselee has the mission of asking questions and mufti has the mission of answering these questions in principle. It is seen that Ibn al-Salah has opened up to discuss the imitation period issues in the context of the adab of fatwa. It is understood that he systematically discussed the adab of fatwa, which is the subject of the article. Considering their transfers and evaluations, it can be said that Ibn al-Salah made valuable contributions to the adab of fatwa. The handling of the issues related to the counselee in an independent section and subtitles is considered an indicator of this