Intra- i interlingvalno prevođenje kroz prizmu lingvističke fluidnosti i cirkulisanja književnosti

This dissertation concentrates on Roman Jakobson’s widespread classification of translational relations, which distinguishes intra-, interlingual, and intersemiotic translation. Albeit part of a tripartition, it is the distinction between intra- and interlingual translation that is central to this investigation. Inspired by the case of Serbo- Croatian’s administrative substitution with a greater number of individual languages – this dissertation argues that intra- and interlingual translation are not stable relations, further asserting that they are parasitic primarily on the definition and delimitation of language. Jakobson’s notions of intra- and interlingual translation are investigated through a twofold prism – of linguistic fluidity and literary circulation. On the one hand, linguistic fluidity serves as a basis for the exploration of the causes in the concepts’ instability. The term collectively denotes a series of manifestations where linguistic borders are challenged – either on a macro level, when the whole language undergoes a change in its unity and identity, or a micro level, when the boundaries are shifted in a multilingual text. On the other hand, literary circulation is selected as a means of measuring the effects of these inconsistencies, particularly in cultural terms...Disertacija obrađuje naširoko prihvaćenu klasifikaciju prevodilačkih relacija, predloženu od strane lingviste Romana Jakobsona, koja razlikuje intra-, interlingvalno i intersemiotičko prevođenje. Mada deo tročlane podele, glavni predmet istraživanja predstavlja odnos između intra- i interlingvalnog prevođenja. Inspirisana slučajem administrativnog cepanja srpskohrvatskog jezika na veći broj nezavisnih jezika, glavni argument ove disertacije jeste da intra- i interlingvalno prevođenje nisu stabilne relacije, već da one pre svega zavise od načina na koji se definiše i ograničava jezik. Jakobsonovi pojmovi intra- i interlingvalnog prevođenja istraživani su kroz dvostruku prizmu – lingvističke fluidnosti i cirkulisanja književnosti. S jedne strane, lingvistička fluidnost služi kao osnov za razmatranje uzroka nestabilnosti ovih koncepata. Termin se odnosi na niz manifestacija gde su jezičke granice dovedene u pitanje – bilo na makro nivou, kada se menja jedinstvo i identitet čitavog jezika, ili na mikro nivou, kada pisac namerno pomera granice unutar višejezičnog teksta. S druge strane, cirkulisanje književnosti trebalo bi da pomogne u procenjivanju posledica ovih pomeranja, posebno na polju kulture..