JEKATERIŃSKIJ PARK W CARSKIM SIOLE (PUSZKIN, ROSJA): PROBLEMY KONSERWATORSKIE ZWIĄZANE Z RESTAURACJĄ WYBRANYCH BUDOWLI PARKOWYCH

Tsarskoe Selo is a unique collection of Russian Architecture and Landscape Gardens. Palaces, Park pavilions and monuments show all major art styles of the 18th and early 19th centuries. There are refined Russian Baroque, Classicism style, majestic Empire, Neo-gothic and even Chinoiserie buildings. In Tsarskoe Selo even the service buildings – greenhouses, farms, stables and carriage houses were created by talented architects. They hid the utilitarian purpose of the structures behind original appearances. The site that would become Tsarskoe Selo was a gift from Peter the Great to his future wife, Catherine I. The creation of the royal residence on the estate began in 1710 and continued for two centuries. Elisabeth I, the daughter of Peter the Great, hired the Italian architect, Francisco Bartolomeo Rastrelli. Later, Catherine II (the Great) combined her efforts to embellish the residence with the English architect, Charles Cameron. The palaces and parks in Tzarskoe Selo suffered badly during the Second World War. The Catherine Palace was occupied by German Forces and some of the park pavilions were partially or totally destroyed. The restoration and reconstruction of the complex began in 1950 and continues until this day. In 1988, the author of this article became the chief of the restoration team at the site. The team’s stated goal was to restore the following five objects in Jekaterinskij Park: The Hanging Garden, Pandus, Cross Bridge and the Large and Small Caprice. We found very complicated restoration and constructions problems that were resolved in situ. All staff became extremely exhausted because of the ongoing work process during the long cold Russian winter. The beauty of the place and the importance of the goals made the author curious to see Tsarskoe Selo twenty two years later. She visited the residence complex during a private tour in 2010, seeing places she had worked on, again. The author noticed that during her twenty two years absence, much work was completed in the park. However, some of the buildings such as The Hanging Garden needed restoration again. In this article, the author shares with the audience her conclusions and comments regarding Tsarskoe Selo, Jekaterinskij Park and the methods and practices of preservation monuments in Russia.Letnia rezydencja Katarzyny II w Carskim Siole jest zespołem pałacowo-parkowym, jednym z najcenniejszych zabytków architektury baroku i klasycyzmu w Rosji. Pałace, pawilony parkowe i pomniki Carskiego Sioła reprezentują główne style XVIII i XIX w., od rosyjskiego baroku, poprzez klasycyzm, empire, a także zawierają neogotyckie oraz chińskie elementy. Posesję nazwaną Carskim Siołem, położoną 25 km od St. Petersburga, podarował Katarzynie I jej mąż Piotr I, zwany Wielkim. Katarzyna wybudowała na tym terenie letnią rezydencję. Jej córka Elżbieta I powiększyła letni pałac, ozdabiając go fasadą w stylu barokowym (projektantem był włoski architekt Francisco Bartolomeo Rastrelli). Kolejna władczyni, Katarzyna II, zwana Wielką, dobudowała do pałacu nowe elementy w stylu klasycznym (projektantem był angielski architekt Charles Cameron) oraz założyła park w stylu angielskim (Jekaterinski Park). W wyniku działań wojennych zarówno sam pałac, jak i wiele pawilonów oraz pomników parkowych zostało zdewastowanych. Odbudowa rozpoczęta w 1950 r. trwa do dziś. W roku 1988 oddział Kraków-Wawel Pracowni Konserwacji Zabytków podpisał kontrakt z Dyrekcją Jekaterińskiego Parku w Carskim Siole na renowację pięciu obiektów należących do architektury parku. Były to: Duży i Mały Kaprys, Krzyżowy Most, Wiszący Ogród i Pandus. Autorka artykułu była głównym projektantem odpowiedzialnym za prace przy restauracji obiektów. Skomplikowana problematyka konserwatorska wymagała szczegółowych prac badawczych, co w świetle napiętych terminów dotyczących wykonawstwa nie było możliwe. Należało podejmować decyzje in situ, co powodowało frustrację projektantów, a często skutkowało niewłaściwym rozwiązaniem projektowym. Pomimo trudnych momentów pobyt w Carskim Siole autorka uważa za pasjonującą przygodę zawodową. W treści artykułu autorka omawia problemy konserwatorskie pojawiające się podczas prac, a także dzieli się z refleksjami na temat konserwacji Parku, jakie nasunęły się po dwudziestu latach od chwili zakończenia projektu, kiedy zwiedzała Park prywatnie w 2010 r