The effect of ecological footprint education on 8th grade students' attitude, awareness and behaviour towards sustainable life

Günümüzde artan insan nüfusu ve sanayileşme ile birlikte kaynaklarımızın bilinçsiz tüketimi bireylerin doğaya yaptığı baskının boyutunu arttırmıştır. Doğal dengenin bozulması ve beraberinde oluşan çevre sorunları insanların yaşam tarzlarını ve tüketim alışkanlıklarını yeniden ele almasını ve çevreye yönelik kontrol edici düzenlemeler yapılmasını gerektirmektedir. Bu bağlamda ekolojik ayak izi, bireylerin doğaya yaptığı baskının boyutunu göstererek bireylere sürdürülebilir tüketici kimliği kazandırmak için oldukça etkili bir çevre eğitim aracıdır. Buradan yola çıkarak araştırmanın amacı, 8. sınıf öğrencilerinin sürdürülebilir yaşama yönelik tutum, farkındalık ve davranışlarını değiştirmede Fen ve Teknoloji dersinde ekolojik ayak izi uygulamalarının etkisini incelemektir. Bu çalışmada deney ve kontrol gruplarının yer aldığı ön test-son test kontrol gruplu deneysel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Ankara ili Kazan ilçesindeki Kazan Ortaokulu'nun 8. sınıf şubelerinin Fen ve Teknoloji dersinde yürütülmüştür. Seçkisiz atama ile bir sınıf deney grubu (N=40), diğer sınıf ise kontrol grubu (N=37) olarak seçilmiştir. Uygulamalar deney grubunda sürdürülebilir kaynak kullanımı ve ekolojik ayak izi konularında öğrencilerin aktif katılımını içeren öğrenci merkezli öğretim etkinlikleri ile, kontrol grubunda ise düz anlatım tekniği ile 8 hafta süresince gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, her iki grup için ön test ve son test olmak üzere "Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Ölçeği", "Çevre Sorunlarına Yönelik Farkındalık Ölçeği", "Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeği" ve sadece deney grubu için "Ekolojik Ayak İzi Hesaplama Anketi" kullanılmıştır. Deney grubu öğrencilerinin ekolojik ayak izleri web tabanlı ekolojik ayak izi hesap makinesi kullanılarak hesaplanmıştır. Elde edilen tutum, farkındalık ve davranış ölçeği verileri Microsoft Excel 2007 elektronik tablo programı ve SPSS 15 istatistik analiz programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde betimsel istatistik teknikleri, bağımsız ve bağımlı gruplar t-testinden faydalanılmış ve anlamlılık düzeyi 0,05 kabul edilmiştir. İstatistiksel olarak yapılan analizler sonucunda deney ve kontrol gruplarının ön test tutum, farkındalık ve davranış puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olmadığı gözlenmiştir. Çalışmanın sonunda ise tüm ölçeklerden alınan son test ortalamalarının deney grubu lehine anlamlı şekilde farklılık gösterdiğini ortaya çıkarmıştır. Ekolojik ayak izi hesaplamaları sonucunda ise deney grubu öğrencilerinin uygulama öncesi ve uygulama sonrasındaki ayak izleri ortalamaları karşılaştırıldığında genel olarak ekolojik ayak izlerinin azaldığı görülmüştür. Sonuç olarak, sürdürülebilir yaşama yönelik verilen ekolojik ayak izi eğitimi uygulamalarının, öğrencilerin çevre sorunlarına yönelik tutum, farkındalık ve davranışlarının değiştirilmesinde etkili olduğu ve araştırmanın amacına hizmet ettiği görülmektedir.Nowadays, unaware consumption of our sources related with increasing human population and industrialization has augmented the dimension of the pressure that individuals exert on the nature. The deterioration of the natural balance and the concomitant environmental problems require that the people review their life style and consumption habits and the application of controlling regulations for the environment. In this sense, for redounding sustainable consumer identity to the individuals by showing the dimension of pressure that individuals exert on the nature, ecological footprint is a quite effective environmental education tool. Starting from this point, the aim of the survey is to observe the effect of the ecological footprint applications in Science and Technology Lecture on changing the manners, awareness and behaviors of the 8th class students towards the sustainable life. In this study, experimental survey model with preliminary test-final test and control group containing experimental and control groups was used. The survey was carried out in the Science and Technology Lecture of the 8th class students of Kazan Middle School which is in Ankara Kazan district, during 2013-2014 academic year. One of two classes was chosen as the experimental group (N=40) and the other one was chosen as the control group (N=37) by impartial assignment method. Applications were achieved by learning activities including active participation of students in terms of sustainable source usage and ecological footprint issue on experimental group and literal teaching methods on control group during 8 weeks. In the research, "Attitude Scale Towards Environmental Problems", "Awareness Scale Towards Environmental Problems" and "Behavior Scale Towards Environmental Problems", being pre-test and post-test for both groups, and "Ecological Footprint Calculating Questionnaire" which is for only experimental group were used as data collection tools. The ecological footprints of the experimental group students were calculated by using web-based ecological footprint calculator. The achieved data from attitude, awareness and behavior scales were analyzed by the Microsoft Excel 2007 spreadsheet program and SPSS 15 statistical analysis. The descriptive statistic techniques, independent and dependent samples t-tests were benefitted in the analysis of data and significance level was admitted as 0,05. As a result of the analysis, significant difference between pre-test mean scores of experimental and control groups regarding the attitude, awareness and behavior were not observed. At the end of the study, post-test mean scores for all tested scales showed that there is significant difference in favor of the experimental group. As a result of the ecological footprint calculations, when comparing the mean values of ecological footprint scores of the experimental group students before and after the applications, the values of the ecological footprints were seemed to decrease in general. Finally, the applications of ecological footprint education towards sustainable life were seemed to be effective on students to change their attitude, awareness and behavior against the environmental problems and serving the purpose of the survey