The Islamıc Polıtıcal Partıes In Post-Invasıon Iraq And Theır Impact On The Transıtıon Process Towards Democracy

Bu çalışmada Irak'ın 2003 yılında ABD tarafından işgal edilmesinin ardından ortaya çıkan siyasi İslami parti ve grupların yeni konumları ve bu parti ve grupların Irak'ta demokrasiye geçiş sürecine etkileri incelenmiştir. Çalışmanın amacı, işgalden sonra İslami parti ve grupların yeni siyasi konumlarını tespit ve tahlil etmek bunun yanında bu süreçte demokratikleşme adına atılan adımların anatomisi çıkarılarak, bu çerçevede Irak'ta demokrasinin geleceğini öngörebilmektir. Saddam rejiminin devrilmesinin ardından Irak'ta çok sayıda siyasi parti ve hareketler kurulmuştur. Kurulan parti ve grupların en etkilileri Şii İslamcı düşünceyi benimseyenler olmuştur. ABD, İran ve diğer bölgesel ve küresel güçlerin de Irak'ta ve Ortadoğu bölgesinde izledikleri politikalar sonucu Irak'ın kaderini Şii parti ve hareketlere bırakılmıştır. Diğer taraftan Sünni İslami parti ve gruplar Irak'ta ABD himayesinde ve İran'ın gözetiminde 9 Nisan 2003 tarihinden sonra kurulan yeni düzenden dışlanmışlardır. Irak'ta önemli bir konuma sahip olan Sünnilerin dışlanmaları, El-Kaide ve daha sonraki dönemlerde IŞİD terör örgütü gibi şiddet eylemlerine başvuran grupların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sünni İslami bir diğer grup da gerçekten ABD işgaline karşı silahlı mücadeleyi tercih etmiştir. Ama İran, ABD ve Irak'ta yeni iktidara geçen Şii İslamcı gruplar bu ulusal direniş hareketinin gerçekleştirdikleri eylemleri terör olarak nitelendirebilmek amacıyla El-Kaide ve ardından IŞİD terör örgütünün kurulması için uygun zemin hazırlamışlardır. 2003 yılı sonrası dönemde bu önemli gelişmeler Irak'ta demokrasiye geçiş sürecini olumsuz etkilemiştir. Çalışmada hem Sünni hem de Şii parti ve grupların benimsedikleri devleti yönetme teorilere detaylı bir şekilde yer verilmiştir. Irak'ın toplumsal yapısını dikkate alarak, demokrasiye geçiş sürecinin neden sekteye uğradığını ve bu konuda İslami parti ve grupların rolleri araştırılarak, incelenmiştir. Irak'ta yaşanan siyasi istikrarsızlığın ana nedeni, iktidarda bulunan Şii İslami partiler ve silahlı mücadeleyi üstlenen Sünni radikal grupların çıkar ve siyasi çatışmasından kaynaklandığı sonucuna varılmıştır.. Böylece işgal sonrası dönemde oluşan yeni siyasal yaşamın anatomisini çıkararak özellikle Şii ve Sünni İslami parti ve grupların etkin olduğu bir sistemde kurulması planlanan uzlaşmacı demokrasi kavramı incelenmiştir. Son olarak çalışmada Irak'ın siyasal geleceği şekli hakkında senaryolara yer verilmiştir.This work will analyze the religious political parties and groups that emerged in Iraq after the 2003 invasion by the United States of America (US), and the influence of these groups on the transition process towards democracy in Iraq. The goal of this study is to assess the political status of these groups and analyze the steps they have taken so far in the name of democracy in order to determine the future of democracy in Iraq. After toppling the Iraqi regime, many new political parties and movements have emerged in the country. The majority of these new groups belong to the Shiite sect in Iraq. The result of the policies pursued by the US and other regional and world powers in Iraq have left the fate of the country in the hands of these Shiites groups. On the other hand, under the auspices of the US and Iran, the Iraqi Sunni groups have been excluded and marginalized in the new political order established in Iraq after April 4th, 2013. The exclusion of the Sunni groups in Iraq paved way to the emergence of violent radical groups in the country such as Al-Qaeda and the Islamic State (ISIS). Some Sunni groups have decided to take up arms and resist the US occupation, but the US, Iran and the new Shiite Iraqi government have worked to label the Sunni resistance as terrorists by overlooking the growth of terrorist groups in Iraq such as ISIS and Al-Qaeda. These developments after 2003 have negatively impacted the transition process towards democracy in Iraq. The political ideologies of both the Sunni and Shiite religious groups in Iraq have been discussed theoretically and on the ground as practiced by these groups. Taking the Iraq's social structure into consideration, this work has reached the conclusion that the Shiite religious groups in Iraq and the radical Sunni groups and the political and interest differences among these groups are the main reasons behind the political instability in the country. In addition, the above mentioned role of the religious political groups, the proposed term of reconciliatory democracy in Iraq has also been analyzed. Finally, this work addresses various scenarios regarding the political future of Iraq