THE NUCLEAR APPLICATION FIELDS OF PROTON ACCELARETORS AND INVESTIGATION OF PROTON INDUCED NUCLEAR REACTION CROSS SECTIONS

Bu çalısmada, bir proton hızlandırıcısının temel çalısma prensipleri ile proton hızlandırıcılarının nükleer uygulama alanları proton gelme enerjileri göz önüne alınarak incelendi. 1-2 MeV'den 1,5 GeV'e kadar gelme enerjili protonlarla olusturulan nükleer reaksiyon tesir kesitleri, denge ve denge öncesi reaksiyon modelleri kullanılarak hesaplandı. Literatürden elde edilen deneysel degerlerle teorik hesaplamalar karsılastırılarak bir proton hızlandırıcısına ait radyoizotop üretimi ve hedef seçimi için optimum enerji aralıkları belirlendi. Ayrıca, önceden Tel ve ark. tarafından nötron giris reaksiyonları için gelistirilen yarı deneysel (semi-empirical) tesir kesiti formülleri proton giris reaksiyonları için Coulomb etkisini de içerecek sekilde elde edildi. Proton giris reaksiyonları için önerilen yeni yarı deneysel formüller ve bu formüle ait elde edilen yeni katsayılar sonuçlar kısmında tartısıldı.In this study, the basic operating principles of a proton accelaretor and their nuclear application fields considering incident proton energies are examined. The nuclear reaction cross sections, which were induced by proton energies from 1-2 MeV to 1.5 GeV, calculated by using equilibrium and pre-equilibrium reaction mechanisms. By comparing the experimental values obtained from the literature, and the theorical calculations, the optimum energy range for radioisotope production and determination of target materials are determined. More, semi-empirical cross section formulas for neutron induced reactions developed by Tel et al, are obtained for proton-induced reactions including the Coulomb effect. The new semi-empirical cross sections formulas and the new coefficients belonging to these formulas for proton-induced reactions are discussed in result section