The Gravestones of Cihanoğlu Mosque in Aydın Koçarlı Yazar:ABDÜL HALİM VAROL

Koçarlı Cihanoğlu Camii Haziresi'nde 48 adet mezar tespit edilmiştir. Çalıştığımız hazirede 91 adet mezar taşı bulunmaktadır. Bunların 42'si başucu taşı, 41'i ise ayakucu taşıdır. Bunların, 22 adedi erkeklere, 12 adedi ise kadınlara ait şahidelerdir. 14 mezar taşında ise kimlik tespiti yapılamamıştır. İncelediğimiz eserlerin 24 adedinin tarihi mevcuttur. 24 adedinin ise tarih satırları belirlenememiştir. Bu eserlerin tarih sınırları 1713-1925 yılları arasını kapsar. 18. yüzyıl ile 20. Yüzyıl arasında geniş bir zaman dilimine yayılan mezar taşlarından iki tanesi 18. yüzyıla, 20 tanesi 19 yüzyıla, 2 tanesi 20. yüzyıla aittir. Eserlerin tamamında mermer malzeme kullanılmıştır. Oyma ve kazıma tekniğinin kullanıldığı mezar taşlarında işleniş niteliği olarak daha ziyade alçak kabartma ve linear üslup, az sayıdaki eserde ise yüksek kabartma görülmektedir. İncelediğimiz mezarlarda, şahideli, lahit biçimi ve çerçeveli olmak üzere üç tip mezar çeşidi belirlenmiştir. Form bakımından mezar taşlarında çeşitlilik söz konusudur. Plaka gövdeli ve kare prizma gövdeli şahideler mevcuttur. Şahideler, ya sarık, kavuk, fes, mantar biçimi başlıklarla, ya da kemer, üçgen veya rozetten oluşan tepeliklerle taçlandırılmıştır. Şahidelerde görülen kitabe metni genel olarak kemer formu meydana getiren bir veya birkaç silme kuşağı ile üstten kuşatılmış; kitabe yanları ise silme, sütunce yahut da bordür ile sınırlandırılmıştır. Kitabe satırları, ince silmelerle oluşturulan panolar içine ya birbirine paralel, ya da sağa eğimli satırlar şeklinde düzenlenmiştir. Bezeme programında, bitkisel, geometrik motifler, çeşitli nesneler ve mimari unsurların yer aldığı geniş bir repertuar görülmektedir. Koçarlı Cihanoğlu Camii Haziresi'nde mevcut şahideler, bulunduğu yöreye özgü üslup farklılığı göstermemektedir. Buna karşılık malzeme, teknik, işleniş niteliği, form ve bezemeleri ile başkent İstanbul üslubunu çok belirgin bir şekilde yansıtmaktadır.There were 48 graves established in Koçarlı Cihanoğlu Mosque's graveyard. In the graveyards it's been worked on, were 91 gravestones established. 42 of them are head stones and 41 of them are footstones. 22 of them belong to men and 12 of them belong to women. But 12 of those gravestones could not identified. 24 of the established stones have dates on. But the date lines of 24 of the stones could not identified. The gravestones date between 1713 A.D. / 1925 A.D. The gravestones belong to the era between the 18th and 20th century. 2 of them belong to the 18th century, 20 of them to the 19th century and 2 of them to the 20th century. In all, marble was used for the gravestones. As technique was used carving and scraping. Mainly, low reliefs and linear style are seen at works. High reliefs are seen at a small number of works. In the cemeteries which were examined, were established three kind of grave styles: tombstones, sarcophagis and framed. There are not much diversities for the forms of the tombstones: plate-bodied, and square prismed tombstones. The tombstones are crowned with turban, fez and mushroom formed heads or with arches, triangles or badges. The text inscriptions on the tombstones are shown in general between an arch form, surrounded by borders or columns. The lines of inscriptions are placed between arc moldings, parallel to each other. Koçarlı Cihanoğlu Mosque's graveyard show any style differences peculiar to their region. Whereas the material, techniques, forms and decoration reflects the style of the capital city Istanbul