OBEZ KİŞİLERDE İŞTAH HORMONLARI ÜZERİNE AKUPUNKTURUN ETKİSİ

Obezite vücutta aşırı yağ depolanması sonucunda ortaya çıkan bir enerji dengesi sorunudur. Fiziksel, davranışsal, metabolik, psikolojik ya da çevresel birçok faktör obeziteye sebep olabilir. Obezite tedavisi; diyet, egzersiz, davranış tedavisi, farmakoterapi, cerrahi tedavi ve son yıllarda obezitede bir tedavi metodu olan akupunktur tedavisi olarak uygulanabilmektedir. Akupunktur geleneksel Çin tıbbının bilinen en eski tedavi şeklidir. Vücutta dengenin sağlanması prensibine dayanır. Endojen opioid düzeylerini arttırarak ağrıyı giderici etki sağlamaktadır. Obezite üzerine olan etkisi çeşitli mekanizmalarla gerçekleşmektedir. İştahı azaltması, gastrik asit düzeyini azaltması, yükselen Beta Endorfin düzeylerinin metabolik etkileri ve artış gösteren serotonin düzeylerinin sempatik aktiviteyi arttırması gibi mekanizmalar belirtilmektedir. Akupunktur uygulaması biyokimyasal parametrelerde de değişime neden olmaktadır. Bizde çalışmamızda; akupunkturun iştah hormonları üzerine olan etkilerini araştırdık. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Akupunktur Polikliniği’ne 29.01.2009- 07.01.2010 tarihlerinde başvuran 40 tane gönüllü obez bayan hastadan, 20 tanesine sham akupunkturu uygulanmıştır. Haftada iki seans yirmi dakika süreyle ve toplam on seans uygulanmıştır. İğneler akupunktur noktalarına batırılmayıp bantla yapıştırılmıştır. Diğer 20 bayan hastaya da gerçek akupunktur uygulaması yapılmıştır. Spesifik akupunktur noktalarına haftada iki seans yirmi dakika süreyle toplam on seans uygulama yapılmıştır. İğneler akupunktur noktalarına batırılmıştır. Çalışma grubu sham öncesi, sham sonrası, akupunktur öncesi ve akupunktur sonrası olacak şekilde 4 grup olarak ayrılmıştır. Serum insülin, serum leptin, plazma ghrelin ve plazma CCK düzeyleri ELIZA metoduyla çalışılmıştır. Çalışmamızın sonucunda, serum insülin ve leptin düzeylerinde sham öncesi ve sham sonrası gruplarda istatistiksel bir anlam farkı saptanmazken, akupunktur öncesi ve akupunktur sonrası gruplar arasında istatistiksel anlam farkı saptandı (İnsülin için; Paired-Samples T, P=0, Leptin için; Paired-Samples T, P=0,017). Serum leptin ve insülin düzeylerinin azaldığını saptadık. Leptin düzeylerinde %25,2 oranında azalma, insülin düzeylerinde %43,3 oranında azalma saptadık. Plazma ghrelin ve plazma CCK düzeylerinde sham grubunda ve akupunktur grubunda istatistiksel bir anlam farkı saptamadık (Paired-Samples T, P>0.05). Çalışmamızın sonucunda; akupunktur uygulaması yapılan, 20 gönüllü obez bayan hastada kilo kaybı değerlendirmesinde de istatistiksel bir anlam farkı saptadık (Paired-Samples T, P=0).%3,5 oranında kilo kaybı saptadık. Akupunktur tedavisi sonucunda kilo kaybının görülmesi yapılan başka çalışmalarla desteklenmektedir. Akupunktur tedavisinin iştah hormonları üzerine olan etkisini gösteren sınırlı sayıda çalışma bulunurken; ghrelin ve CCK düzeylerinin değerlendirilmesi bizim çalışmamızla ilk olmuştur. Akupunkturun iştah hormonları üzerine olan etki mekanizmalarının açığa kavuşturulmasında ileri hayvan ve insan çalışmalarının gerekli olduğunu düşünmekteyiz.Obesity is an energy balance problem caused by excessive fat accumulation. Physical, behavioral, metabolic, psychological or environmental factors can cause obesity. Obesity treatment includes; diet, exercise, behavior treatment, pharmacotherapy, surgery and at the recent years acupuncture can be used. Acupuncture is the oldest known treatment option in traditional Chinese medicine. It increases endogenous opioid levels causing pain relief effect. Its effect on obesity has various mechanisms. Decreasing appetite, decreasing gastric acid level, metabolic effect on increasing beta endorphin levels and increasing levels of serotonin levels which increases sympathetic system activity are the main mechanisms. Acupuncture application also has effects on biochemical parameters. We, in our study, have searched the effect of acupuncture on appetite hormones. 20 of 40 female obese volunteers who have referred to Gazi University acupuncture outpatient clinic between 29.01.2009 and 07.01.2010 were treated with sham acupuncture. They had two sessions of 20 minutes per week with a total of ten sessions. The needles were not sticked but just applied under a tape. 20 other female patients had real acupuncture on their real acupuncture points for two sessions of 20 minutes per week with a total of ten sessions. Study groups consist of 4 groups made of pre-sham, post-sham, pre-acupuncture and post-acupuncture. Serum insulin, serum leptin, plasma ghrelin and plasma CCK levels were measured by ELISA. The results of our study were, no statistical significance found between pre-sham and post-sham for serum insulin and leptin levels but there was statistical significance for pre-acupuncture and post-acupuncture (insulin; pairedsamples t, p;=0, leptin; paired-samples t, p=0,017). We determined that serum leptin and insulin levels were decreased. Leptin levels decreased with a ratio of 25,2%, insulin levels decreased with a ratio of 43,3%. We did not find any statistical significance at plasma ghrelin and plasma CCK levels for both acupuncture and sham groups (paired-samples t, p>0,05). We found statistical significance at 20 female obese volunteers regarding weight loss with a decrease of 3,5% (paired-samples t, p=0). Weight loss after acupuncture treatment is also supported by other studies. Although there were a small number of studies based on effect of acupuncture on appetite hormones our study was the first to evaluate ghrelin and CCK levels. Our idea is, more studies are needed on both human and animals to evaluate the mechanisms of acupuncture on appetite hormones