AVRUPA BİRLİĞİNDE İŞÇİLERİN SERBEST DOLAŞIMI

Serbest dolaşım Avrupa Birliği`nin temel politikalarından biridir. Serbest dolaşım malların, sermayenin, hizmetlerin ve işçilerin serbest dolaşımı konularını içinde barındırır. Bizim tezimizin konusu ise işçilerin serbest dolaşımıdır. Serbest dolaşım sadece bir üye devlet vatandaşının başka bir üye devlette çalışabilmesi anlamına gelmez. Bunun yanı sıra o ülkede ikamet etme, sosyal güvenlik, sendikal haklar, eğitim ve öğretim haklarını vs. da kapsar. Avrupalı işçiler 1914 yılına kadar istediği yerde çalışma hakkına sahipti. I. Dünya Savaşından sonra ise işçilerin serbest dolaşımı konusunda bir takım sınırlamalar getirilmiştir. Bu nedenle gerçekleştirilen Leeds, Bern ve Paris Konferanslarında bu sınırlamaları en aza indirgeyecek kararlar alınmıştır. II. Dünya Savaşından sonra oluşan birlik olma çabaları sonucunda ortaya çıkan Avrupa Kömür Çelik Topluluğu ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu kendi sektörleriyle kısıtlı da olsa işçilerin serbest dolaşımını kabul etmekteydi. Günümüzde kömür, çelik ve atom enerjisinde çalışanlar ayrımı yapılmadan her türlü işçinin serbest dolaşımı, Avrupa Topluluğunu kuran Antlaşma`nın 3942. maddelerinde düzenlenmektedir. Avrupa Topluluğunu Kuran Antlaşma işçilerin serbest dolaşım hakkını açık hükümlerle düzenlemiş, bu maddelerin uygulama alanlarını göstermek amacıyla Avrupa Konseyi tarafından çeşitli tüzük ve direktifler çıkarılmıştır. Tek Avrupa Senedi, Avrupa Topluluğu Sosyal Şartı, Schengen, Maastricht ve Amsterdam Antlaşmaları ile de işçilerin serbest dolaşımı hakkına ilişkin düzenlemeler getirilmiştir. 157 Serbest dolaşım hakkına Avrupa Topluluğu Antlaşması`nın 39/3 ve 46/1 maddeleriyle bir takım kısıtlamalar getirilmiştir. Bu maddelerden çıkan sonuca göre işçilerin serbest dolaşımı kamu düzeni, kamu güvenliği, kamu sağlığı ve kamu sektörü nedenleriyle sınırlanabilir. Ancak herhangi bir üye devlet, başka bir üye devlet vatandaşının serbest dolaşımın kendisine verdiği hakları kullanmasını engellemek amacıyla bu kısıtlamaları suistimal etmemelidir. 1612/68 sayılı Tüzük işçi ailesinin içine kimlerin girdiğini saymaktadır. İşçinin sahip olduğu çalışma, eğitim, sosyal güvenlik vs. haklara işçinin ailesi de belli koşullarda sahiptir. Türkiye 1 Temmuz 1959`da Avrupa Ekonomik Topluluğu ile müzakerelere başlamış, 12 Eylül 1963 tarihinde de Ankara Antlaşması`nı imzalamıştır. Ankara Antlaşması`nda tarafların kademeli olarak işçilerin serbest dolaşımını gerçekleştireceği konusunda anlaştıkları belirtilmiştir. 23 Kasım 1970`de imzalanan ve 1 Ocak 1973`de yürürlüğe giren Katma Protokol ile işçilerin serbest dolaşımının Ankara Antlaşması`nın yürürlüğe girişinden sonraki 12. yılın sonu ile 22. yılın sonu arasında kademeli olarak gerçekleştirileceği hüküm altına alınmıştır. Bu madde Türk işçilerinin 22 yıl sonra Ortak Pazar işçileri ile eşit haklara sahip olacağı şeklinde yorumlanmıştır. Ancak 1 Ocak 1986 tarihinde bu geçiş süresi tamamlanmasına rağmen işçilerin serbest dolaşımına ilişkin herhangi bir uygulama başlamamıştır. Ankara Antlaşması`na göre tarafların, ortaklığın yürütülmesi ve kademeli geçişin sağlanabilmesi için Ortaklık Konseyi`ni toplamaları gerektiği düzenlenmiştir. İşçilerin serbest dolaşımı konusu ile ilgili olarak 2/76, 1/80 ve 3/80 sayılı kararlar kabul edilmiştir. Bu Ortaklık Konseyi Kararları Türk işçilerinin ve Türkiye`de çalışmak isteyen Topluluk vatandaşlarının serbest dolaşımına ilişkin ayrıntılı hükümler içermektedir. 158 Toplulukta yaşayan Türk işçileri ve aileleri Ankara Antlaşması, Katma Protokol ve Ortaklık Konseyi Kararlarından doğan haklarının üye devletler tarafından tanınması amacıyla üye devlet mahkemelerinde davalar açmış ve bunun sonucunda bu davalar ATAD`ın önüne getirilmiştir. ATAD da verdiği kararlarla konuya ışık tutmuştur. İşçilerin serbest dolaşımı hakkı, Topluluk ile Türkiye arasında karşılıklı olarak tanınmış bir haktır. Bu nedenle Türkiye de üzerine düşen düzenlemeleri yerine getirmek durumundadır. Türkiye`nin kendi ulusal mevzuatını Avrupa Birliği müktesebatına yaklaştırma çalışmaları takip edilmektedir. Her sene düzenlenen ilerleme raporları ile Türkiye`nin konu ile ilgili yaptığı çalışmalara değinilir ve henüz düzenlenmeyen hususların bir an önce yerine getirilmesi önerilir.Free movement is one of the fundemental policies of the European Union. Free movement covers free movement of goods, capital, services and workers. The subject of my thesis is the free movement of workers. The free movement doesn`t only mean that a citizen of a member country is able to work in another country. In addition to this, free movement also includes the rights of inhabitancy, social security, trade union, education and training and like these. Workers from the European countries had the right of working wherever they wanted until 1914. After the World War I, some restrictions have been brought in the field of free movement of workers. For this reason, some decisions which would lead to the minimum level have been put into use in Leads, Bern and Paris Conferences. European Coal and Steel Community and European Atomic Energy Community which came into existence and were in an effort of being union after World War II admitted the free movement of workers even if it was limited to their sectors. Nowadays free movement of every kind of workers, without separating them as they are working in coal, steel and atomic energy, has been put in order in the 3942 articles of The Treaty Establishing the European Community. The Treaty Establishing the European Community has put in order the free movement of workers with clear statutes and several regulations and directives have been deduced with the aim of showing the areas of application by The Council of Europe. Regulations relating to the free movement of workers have been put into use with Single European Act, European Charter, Schengen Agreement, Treaty of Maastricht on European Union, Treaty of Amsterdam. Certain numbers of restrictions have been brought to the right of free movement with 39/3 and 46/1 articles of Treaty Establishing the European Community. According to the result which has been brought out from these articles, free movement of workers can be restricted with the reason of public order, public security, public health and public sector. However any of a member country must not abuse these restrictions with the aim of preventing to use these rights which free movement gives a citizen of another member country itself. Regulation of 1612/68 has taken into account whoever has been admitted as a worker family, The family of the worker has the right of working, education, social securityin certain conditions which worker does. Turkey started negotiations with European Economic Community in July, 1st 1959, and signed Ankara Treaty in September, 12th 1963. It has been mentioned that the parties agread to realize the free movement of workers gradually in Ankara Treaty. With the Additinal Protocol which was signed in November, 23rd 1970 and was made effective in January 1st 1973, the free movement of workers has been put into judgement that it will be realized gradually between the end of 12th year of Ankara Treaty which has been put into use and the end of 22nd year. This article has been interpreted that Turksich workers will have the equal rights with common market workers after 22 years. However, an application related with the free movement of workers hasn`t been put into use eventhough the transition period has come to an end in January 1st 1986. With Ankara Treaty, it has been put in order that the parties should gather the Council of Association to be able to carry out partnership and to provide the gradual transition. Decisions of 2/76, 1/80 and 3/80 have been admitted relating to the free movement of workers. These decisions of the Council of Association include detailed statutes. About free movement of Turkisch workers and Community citizens who want to work in Turkey. The Turkish workers and their families living in the community have brought suits against the member countries in courts so that their rights which are based on the decisions of Ankara Treaty, Additional Protocol and Council of Association should be recognized, as a result these suits have presented to the Court of Justice of the European Community. The Court of Justice of the European Community has shown the way to the subject with the decisions it has given. The right of free movement of workers is a right which has been recognized mutually between the Community and Turkey. For this reason, Turkey has to carry out the regulations which have been loaded on her. The studies to adopt Turkey`s national legislations to the acquisitions of the European Union have been pursuited. With the progress reports which are put in order annualy, the studies which Turkey has carried out are mentioned and the points which haven`t been put in order are proposed urgently