Dialects of Balikesir ( Analysis-Texts-Vocabulary)

Balıkesir Ağzı, Türkiye Türkçesi Ana Ağız Gruplarından Batı Grubu'nun I. Alt Ağız Grubunda yer alır. Balıkesirde Türkmen, Çepni, Manav ve Yörük muhacir ağızları dışında 4 ana ağız grubu vardır. Bunlardan başka bir de muhacir ağızları bulunmaktadır. Bu ağızlar ses ve şekil bilgisi yönlerinden incelendiğinde, Türkmen ağzının Çepni ağzı ile; Manav ağzının da Yörük ağzı ile yakın oldukları görülür. Bu dört topluluk içerisinde boy adını günümüze kadar kaybetmemiş olan topluluk, Çepnilerdir. Tahtacı adıyla da bilinen Türkmenlerin kökenleri hakkında farklı görüşler olsa da 13. asırda Anadolu'ya gelen Oğuz boylarından oldukları düşünülmektedir. Manavlar ise Anadolu'ya geldikten sonra konargöçerlikten ilk olarak yerleşik düzene geçen Türk topluluklarının genel adı olmalıdır. Yörükler ise yakın zamanlara kadar konargöçerliğe devam eden, boy adından çok oymak veya aşiret adıyla yaşayan ve ağız farklılıklarının en yoğun olarak görüldüğü topluluktur. Ağız grupları kendi aralarında bazı benzerlikler gösterseler de farklı oldukları noktalar da bulunmaktadır. Ses bilgisiyle ilgili olarak ağız bölgesindeki ó, ú yarı kalın ünlüler ile g, , ¤ gırtlak ünsüzleri, Çepni ağzında yaygındır. Damak ñ'si, ağız bölgesinin tamamında yoğun olarak görülür. Eski Türkçe döneminde kelime başındaki k ve t ünsüzlerinden bir kısmı Manav ve Yörük ağızlarında korunmaktadır. Şekil bilgisiyle ilgili olarak şimdiki zaman çekiminde kullanılan -yoru ile -I4p batır biçimleri ve aynı zamanın olumsuz çekiminde karşımıza çıkan -mA olumsuz yapan ekin sonundaki ünlü uzaması sadece Yörük ağzında görülür. Yine aynı kipin çekimlerinde kullanılan n, m; mn biçimleri Dursunbey, Bigadiç, Sındırgı ilçelerine bağlı Manav köylerinde görülür. Gelecek zaman çekimiyle ilgili olarak Çukurova ve yöresinde yaygın olarak görülen -IcI gelecek zaman eki sadece Çepni ağzında karşımıza çıkar. Gelecek zaman çekiminde Manav ve Yörük ağızlarında başka bir ayırt edici durum da kip ekinin kalın ünlüyle sona eren fiil tabanlarına, ince biçimiyle eklenebilmesidir. Ağız grupları arasındaki başka bir farklılık da şahıs eklerinin kullanılmasıyla ilgilidir. Türkmen ve Çepni ağızlarında teklik 1. kişi çekiminde şahıs eki olarak her zaman -m eki kullanılırken; Manav ve Yörük ağızlarında sık olarak -n eki de kullanılır. Bu türden dil özellikleri tezimizin dil incelemesi bölümünde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Balıkesir ili ağızları Batı Anadolu ağızlarıyla olan benzerliklerinin yanında kendi yöresi dışındaki ağızlarla da benzerlikler göstermektedir. Çepni ağzının İç Anadolu ve Çukurova yöresi ağılarıyla olanBalikesir Local Dialect is in the I. Subdialect Group of ,the West Group of Turkey Turkish Major Dialect Groups. In addition to Turkmen, Cepni, Manav and Yoruk immigrant dialects, there are 4 major dialect groups in Balikesir. Turkmen dialect is close to Cepni dialect and Manav dialect is close to Yoruk dialect when examined according to their phonology and morphology. Among these four communities, the community which hasn't lost its clan name until today is Cepnies. Although there are different opinions on the roots of Turkmens who also known as Tahtaci, it has been thought as they are from Oguz clans who came Anatolia at 13th century. Manavlar should be the general name of one of the Turk communities who first become a settled civilization after nomadism. Yorukler is the community who continues nomadism until recent times, more than a clan name, living with the name of tribe or horde and who has the most intensive dialect dissimilarities. Although there are similarities between dialect groups, there are also dissimilar points. Concerning dialect phonology, back semi-vowels ó, ú in mouth region and guttural's g, are common in Cepni dialect. palatal's ñ is seen densely in the whole mouth. Part of consonants k and t at the sentence beginning in Old Turkish period are preserved in Manav and Yoruk dialects. Concerning morphology, -yoru and -I4p batır forms used in present tense and vowels extension which is a negation particle are seen only in Yoruk dialect. Again n, m; mn forms used in present tense are seen in Manav villages connected to Dursunbey, Bigadiç, Sındırgı districts. Regarding the future tense, -lcl future tense affix, which is seen commonly in Cukurova and its territory, encountered only in Cepni dialect. A distinctive situation in Manav and Yoruk dialects is the addition of tense affix to the verbal stems as in a front form. Another distinctive feature between dialect groups is the usage of personel endings. While m affix is always used as singular 1. personel ending in Turkmen and Cepni dialects; -n is used frequently in Manav and Yoruk dialects. These features are considered in detail in the dialect analysis section of the thesis. Dialects of Balikesir province exhibit similarities with other distant dialects in addition to similarities with other dialects in Western Anatolia. Similarities among Cepni dialect, Center Anatolia and Cukurova territory can be given as examples of this subject