Geographical information system based risk analysis for fuel products transportation in road: Aegean region sample

Günümüzde dünyadaki ekonomik büyüme ve sanayilesmedeki ilerleme, birçok ticari ürün için hammadde olan tehlikeli maddelerin kullanımını artırmıstır. Karayolu ile tehlikeli madde tasımacılığı hem birçok farklı aktörü içinde barındırması hem de her birinin farklı bir amacı bulunması sebebiyle özel bir tasıma türüdür. Türkiye'de de yılda yaklasık 750 000 ton tehlikeli madde yaklasık 15 000 araçla karayolu ile tasınmaktadır. Bu çalısmada, literatürdeki mevcut risk analiz modellerinin kullanılmasının yanında akaryakıtların karayolu ile tasınması esnasında çevresel risklerin değerlendirilebilmesi için çevresel risk analiz modeli gelistirilmistir. Mevcut modellerin uygulanması ve çevresel risk analiz modelinin gelistirilmesi asamasında coğrafi bilgi sisteminden destek alınmıstır. Türkiye'de tüketilen tehlikeli maddelerin yaklasık %80'ini akaryakıt ve LPG ürünleri olusturmaktadır. Bu sebepten dolayı çalısmada akaryakıt (benzin ve motorin) ve LPG'nin karayolu ile tasıması incelenmistir. Çalısmada, coğrafi bilgi sistemi yardımıyla akaryakıt tasımacılığı için risk analizi yaparak güzergâhlar kıyaslanmıs, akaryakıtların çevresel risk faktörleri belirlenerek çevresel risk analiz modeli gelistirilmistir. Haritalama ve grafikleme yöntemleriyle verilerin görsellestirilmesi ve analiz edilebilmesi için coğrafi bilgi sistemi yazılımı olarak MapInfo Professional 10.5 kullanılmıstır. Risk analiz odellerinin uygulanarak sonuçların değerlendirmesi amacıyla uygulama alanı olarak İzmir, Manisa, Aydın, Muğla, Denizli karayolu seçilmistir. Analitik Hiyerarsi Prosesi (AHP) kullanılarak modele giris yapılan her bir çevresel kriterin öncelik ağırlıkları bulunarak modelin uygulanmasına geçilmistir. Uygulaması yapılan risk analiz modellerine ait bulgular değerlendirilerek belirlenen kriterlere göre en uygun güzergâhın tespit edilmesi sağlanmıstır.Today, economic growth and developments in industrialization has increased the use of hazardous materials, mainly as raw materials for the production of many commercial products. Transportation of hazardous materials on land, through roads is special since it requires consideration of various actors who pursue different goals. Annually 750 000 tonnes of hazardous materials are transported by approximately 15 000 on-road vehicles in Turkey. In this study, in addition to the already existing risk models in literature; the environmental risk analysis model will be developed to help assess environmental risks. Geographic Information Systems are utilized when using the existing models as well as during the development of the environmental risk analysis model. 80% of the hazardous materials consumed in Turkey are comprised of liquid fuel and LPG, in light of this fact; transportation of liquid fuel (gasoline and diesel) and LPG is chosen as the main focus of this analysis. In the study possible alternative routes for fuel transportation are compared by conducting risk analyses using GIS. In addition to this an environmental risks analysis model is developed to determine the environmental risk factors. The MapInfo Professional 10.5 software is used as the primary Geographic Information System in order to visualize and analyse the data by mapping and graphically demonstrating the different methods. The İzmir-Manisa-Aydın-Mugla-Denizli road network is selected for the implementation of the various risk analysis models and afterwards for the assessment of the results. The priority weights of each environmental criteria entered into the model is calculated by using Analytical Hierarchy Process (AHP) before they are entered in to the system. The most convenient route according to the criteria set is determined after assessing the outcomes of the risk analyses models