WOODEN AND METAL DECORATIONS IN SAFRANBOLU HOUSES

Bu araştırmanın amacı, geleneksel Safranbolu evlerinde ahşap ve metal süslemelerin özelliklerinin yapım tekniklerinin belirlenmesi, ahşap süslemelerin sınıflandırılarak açıklanıp, somut örneklerle belgelendirilerek, kapılardaki tokmakları ve kapı üzerindeki metal süslemeleri değerlendirerek örneklerle de destekleyerek incelemektir. Geleneksel Türk ahşap işçiliğinin somut örneklerini oluşturan, Safranbolu evlerinde var olan, ahşap tavanlardaki süslemeler, kapı, pencere, dolaplar, iç ve dış mekân bezemelerinde kullanılan ahşap süslemelerin özelliklerinin yapım tekniklerinin incelenerek üzerindeki desenler belirlenmiş, kompozisyon şekillerinin tabloları düzenlenip örneklerin çizimleri yapılarak belgelenmiştir. Çalışmada alan araştırmasına dayalı betimleme yöntemi izlenmiş olup kaynak taraması ile kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Ahşap işçiliği hakkında genel bilgiler verilip, Geleneksel Safranbolu evlerinin yapımında kullanılan malzemeler, evlerin bölümleri, genel özellikleri, ahşap ve metal süslemelerin görüldüğü alanlar, yapım teknikleriyle birlikte açıklanmıştır. Süslemelerde kullanılan motif ve kompozisyon özellikleri tablolar halinde sunulmuştur. Ahşap ve metal süslemelerin örneklerini oluşturan, fotoğraf çekimleri, çizimleri günümüzdeki haliyle belgelenmiştir. Genellikle 18. ve 19. yüzyıl sivil mimarinin örneklerini oluşturan Safranbolu evleri; kültürel değerleriyle, sosyal yaşam şekliyle, el sanatlarıyla biçimlenmiş olup, yapılanırken insanın rahatını ön planda tutularak oluşturulmuştur. Ahşap ve metal süslemelerinin nadide örneklerini sunan Safranbolu evlerinin, gerek yapım ve süsleme teknikleri açısından gerekse yapıldığı yüzyılın ahşap işçiliğinin örneklerini oluşturması açısından, bu çalışmanın daha sonra yapılacak araştırmalara kaynaklık edebileceği düşünülmektedir.The purpose of this study is determining the manufacture techniques of the features of wooden and metal ornaments in traditional Safranbolu Houses, explaining the wooden ornaments by classification and documenting them with physical samples and examining the door knockers and the metal ornaments on the doors by supporting with samples. The manufacture techniques of wooden decoration features that are used in the ornaments on wooden ceilings, door, window, closets, interior and external space ornaments in Safranbolu Houses which constitute concrete samples of traditional Turkish wooden workmanship is examined, the existing figures are determined and the tables of composition forms are arranged and the drawings of samples are documented. In the study descriptive study method is followed and source scanning is done. General information about wooden workmanship is given, the materials used in construction of traditional Safranbolu Houses, the parts of these houses, general features, the spaces where wooden and metal ornaments are seen are explained with manufacturing techniques. The motif and composition features used in decorations are presented as tables. The photographs and drawings which constitutes wooden and metal decorations' samples are documented as present day situation. The Safranbolu Houses which constitutes the civil architecture of 18. And 19. Century samples are shaped with cultural values, socal life form and handicrafts and while being structured human comfort is prioritized. It is being thougth that this study will be a source for later researchs from the angle of both formation and decoration techniques of the Safranbolu Houses which present rare samples of wooden and metal decorations and constituting samples of the wooden workmanship of their century