Relationship between tourism income and various macroeconomical values : An empirical study on Turkey

Bu çalışmanın amacı, turizm gelirinin çeşitli makro ekonomik değişkenler arasındaki ilişkilerini ortaya koymaktır. Bu amaçla, öncelikle 2001-2014 yılları arasında, turizm gelirini etkileyen değişkenler olarak; ziyaretçi sayısı, acente sayısı, yatak sayısı ve döviz kuru alınmıştır. Bu değişkenler arasında turizm gelirini etkileyen en önemli değişkenin ziyaretçi sayısı olduğu görülmüştür. Ziyaretçi sayısında %1 lik artış, turizm gelirini % 0.93 artırmaktadır. Ayrıca, ziyaretçi sayısındaki 1 kişilik artış, ortalama olarak turizm gelirini 792 dolar arttırmaktadır. Aynı dönemde, 2001 ve 2008 krizlerin, turizm geliri üzerindeki etkisi de araştırılmış ve kriz dönemlerinin turizm gelirini azalttığı görülmüştür. Bu çalışmada 2004(1)-2015(2) dönemleri arasında turizm gelirinin, cari işlemler açığı ve GSYİH üzerindeki etkisi de araştırılmıştır. Turizm gelirinin uzun dönemde cari işlemler açığını azaltıcı bir etkisi olduğu görülmüştür. Bununla birlikte, turizm gelirinin GSYİH'yı arttırıcı bir etkisi olmakla birlikte, aralarında bir uzun dönem ilişkisi bulunamamıştır. Turizm geliri, cari işlemler açığı ve GSYİH arasındaki nedensellik ilişkileri, Granger nedensellik testi ile ortaya çıkarılmıştır ve cari işlemler açığı ile turizm geliri arasında çift yönlü; GSYİH'dan, cari işlemler açığına doğru tek yönlü nedensellik bulunmuştur. Ancak GSYİH ile turizm geliri arasında bir ilişki bulunamamıştır.The purpose of this study is, to manifest the relationship about tourism income with macroeconomical values. For this purpose; visitor numbers, agency numbers, bed numbers and foreign curreny exchange rate in 2001-2014 were taken as independent variables. In this variables, the most important variable is visitor numbers. Additionally, tourism income is rising about 792 dolars per person. At the same period, the influence of tourism income of the economical crisis of 2001 and 2008 had investigated, and tourism income decrease of this crisis period was found. In this study, also the influence of tourism income about current acount deficit and Gross Domestic Product (GDP) had investigated and current acount deficit increase by tourism income was found in long period. Also GDP increase by tourism income was found but in long period there is no correlation. The caustion about tourism income, current account deficit and GDP revealed by Granger caustion test and bidirectional caustion about current account deficit with tourism income, unidirectional caustion about current account deficit and GDP was found. But there is no correlation with tourism income and GDP