Understanding of leadership in distance education management in Turkey

Günümüzde uzaktan eğitim kurumları diğer geleneksel örgüt yapılarından farklı olarak sanal bir yapılanmayı gerektirdiğinden eğitim liderliği kavramı, anlayışı ve uygulaması uzaktan eğitim yönetimi sürecinde özel bir alan olarak değerlendirilmektedir. Bu nedenle çağın gereği olarak eğitim liderliği uzaktan eğitim yönetiminde araştırılması veya geliştirilmesi gereken bir konu olarak görülmektedir. Araştırmanın amacı uzaktan eğitim liderlerinin özelliklerini belirlemektir. Ayrıca Türkiyede uzaktan eğitim kurumları için çalışan bireylerin kendi liderlik anlayışlarını değerlendirmelerini ve uzaktan eğitim liderlerinde öncelikli olarak görmek istedikleri liderlik özelliklerini tanımlamalarını sağlamaktır. Araştırmanın bulgularına üç bölümden oluşan bir anket kullanılarak ulaşılmıştır. Birinci bölümde kişisel bilgiler, ikinci bölümde kurumsal bilgiler sorulmaktadır. Üçüncü bölümde yer alan ve liderlik özelliklerini tanımlamakta kullanılan ölçek, Liderlik Özellikleri Anketi (Leadership Attributes Inventory), Moss, Lambrecht, Jensrud ve Finchtarafından 1989-1993 yılları arasında geliştirilmiştir. Ölçeği Türkçeye uyarlama ve kullanma izni alınmıştır. Faktör analizi sonucunda ölçek yönetimsel, mesleki, kişisel ve yapısal olmak üzere dört faktörle açıklanmıştır. Ölçeğin açıkladığı toplam varyans %67dir. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlılık katsayısı tüm maddeler için 0,975 , yönetimsel faktörü için 0,947, kişisel faktörü için 0,921, mesleki faktörü için 0,900, yapısal faktörü için 0,747 bulunmuştur. Anket Türkiyede 2013-2014 akademik yılı güz döneminde uzaktan eğitim veren yükseköğrenim kurumlarının uzaktan eğitim programları için çalışan idari ve akademik personele ve alan uzmanlarına uygulanmıştır. 398 kişiden alınan geçerli yanıt ile elde edilen verilerin istatistiksel analizleri SPSS 21 programında gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre uzaktan eğitim liderlerini en çok tanımlayan özellikler; etik olmak, dinleme, konuşma ve yazma ile iyi iletişim kurabilmek, uyumlu, değişime açık, pratik zekâlı, dürüst olmak, bilgiyi yönetebilmek, planlama ve takım oluşturmada yetenekli olmak, problem çözmek ve öngörülü olmaktır. Etkili uzaktan eğitim liderlerini tanımlamayan özellikler; ısrarlı olmak, gruba uygun ideolojik inanca sahip olmak, dayanıklı olmak ve istikrarlı bir mizaca sahip olmaktır. Uzaktan eğitim liderlerinde aranan özelliklerden yapısal faktöre ait özelliklere karşı yönetici olmayanların yönetici olanlara göre daha olumlu tutum sergilediği belirlenmiştir. Diğer yandan koordinatör, öğretici/ders yürütücüsü, içerik geliştirme uzmanı, değerlendirme uzmanı, öğretim tasarımcısı gibi uzaktan eğitim kurumlarındaki görev gruplarının mesleki faktöre ait liderlik özelliklerine karşı tutumlarının uzaktan eğitim kurumu yöneticilerine göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir. Araştırmada katılımcılardan kendi liderlik tarzlarını tanımlamaları istenmiş sadece mesleki faktörde anlamlı bulunan sonuçlara göre en olumlu tutum vizyoner liderlikte, en olumsuz tutum otokratik liderlikte belirlenmiştir. Araştırmada ayrıca Türkiyede yükseköğrenimde yapılan uzaktan eğitim çalışmalarında görülen aksaklıklara dikkat çekilmektedir.Today, distance education institutions as compared to other traditional organizational structures requires a virtual structure so the concept, understanding and application of educational leadership is considered to be a special area in distance education management process. Therefore, as a requirement of the era, distance education leadership is seen as an issue to distance education management. The aim of the study is to determine distance education leadership characteristics that differ from or should be differ from traditional educational leadership. In addition to provide assessments of employees' understanding of their own leadership who are studying for distance education institutions in Turkey and to ensure leadership in their descriptions like to see distance education leaders as a priority. The findings of research is collected using a questionnaire consisting of three parts. In the first part personal information is asked, in the second part corporate information is asked. In the third part there is a scale called Leadership Attributes Inventory used to describe the characteristics of leadership which has been developed by Moss, Lambrecht, Jensrud and Finch between the years 1989 and 1993. The scale has permission to use and to translate into Turkish. After factor analysis the scale is explained by four factors including "administrative", "professional", "personal" and "structural". Scale is explained by 67% of the total variance. For all substances the Cronbach's alpha internal consistency coefficient is found 0,975, for "administrative" factor it is found 0,947, for "personal" factor it is found 0,921, for "professional" factor it is found 0,900 and for "structural" factor it is found 0.747. The scale is applied to managers and academic staff of distance education institutions who are studying for distance education programs in higher education at 2013-2014 academic year in Fall and professionals that working in the field of distance education in Turkey. 398 valid response obtained from the data was performed in SPSS 21 statistical analysis program. According to the findings of research results; the characteristics that most defining distance education leaders are; to be ethical, to communicate well in listening, oral and writing, adaptable, open to change, intelligent with practical judgement, personal integrity, problem solving, planning, team building, visionary and being skilled in problem solving. The characteristics that not defining distance education leaders are persistent, energetic with stamina, committed to the common good and ideological beliefs are appropriate to the group. It is determined that a positive attitude in the "structural" factor to nonadministrators against to administrators. On the other hand a task group such as coordinators, instructors, content development experts, assessment experts, instructional designers have more positive attitude than distance education institution administrators towards "professional" factor. In the study, participants were asked to identify their leadership style, according to the results in the "professional" factor, the visionary leadership was determined in most positive attitudes, autocratic leadership was determined in the negative attitudes. The study is also drawn attention to deficiencies of distance learning in higher education in Turkey.NUL