THE RELATIONSHIP BETWEEN ORGANIZATONAL CLIMATE AND JOB SATISFACTION IN PRIMARY SCHOOLS

Bu araştırmanın amacı ilköğretim kurumlarındaki örgütsel iklim ile iş doyum düzeyleri arasındaki ilişkiyi öğretmenlerin algılarına göre belirlemektir. Araştırma ilişkisel ve nedensel araştırma modelindedir. Araştırmada örneklem seçiminde maksimum çeşitlilik yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda İstanbul Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde bulunan üst, orta ve alt sosyo ekonomik düzeyde yer alan 3 ilçedeki (Bakırköy, Bahçelievler ve Bağcılar) 14 ilköğretim okulu ve buralarda görev yapan toplam 422 öğretmen örneklem grubunu oluşturmuştur. Araştırmada ilköğretim okullarındaki örgütsel iklimi belirlemek için Hoy, Tarter ve Kottkamp (1991) tarafından geliştirilen İlköğretim okullarındaki örgüt iklimini tanımlama anketi, öğretmenlerin iş doyum düzeylerini belirlemek için ise Balcı (1985)' nın geliştirmiş olduğu Eğitim Yöneticisinin İş Doyumu anketi kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistik yöntemlerinden aritmetik ortalama ( ), standart sapma (s), yüzde (%), frekans (f) işlemleri ile Pearson moments çift yönlü korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre örneklem grubundaki öğretmenlerin cevapları doğrultusunda örgütsel iklime ilişkin en çok mesleki öğretmen davranışlarını sergiledikleri görülmüştür. Öğretmenlerin en fazla kişiler arası ilişkiler boyutunda, en az ise ücret boyutunda doyuma ulaştıkları tespit edilmiştir. Genel olarak örgüt iklimi ile iş doyumu arasında pozitif yönde, orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki vardır. Buna göre öğretmenlerin okullardaki örgüt iklimini etkileyen faktörlere ilişkin algıları olumlu oldukça iş doyumları da aynı oranda artmaktadır. Örgüt ikliminin boyutları ile iş iii doyumu arasındaki ilişki incelendiğinde ise iş doyumu ile mesleki öğretmen davranışları, destekleyici müdür davranışları, samimi öğretmen davranışları ve yönlendirici müdür davranışları boyutu arasında pozitif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu görülmektedir. Ancak iş doyumu ile sınırlayıcı müdür davranışları ve serbest öğretmen davranışları boyutu arasında negatif yönde ve anlamsız bir ilişki bulunduğu tespit edilmiştir. Müdürün öğretmenlere karşı sınırlayıcı davranışlar sergilemesi öğretmenlerin iş doyumunun azalmasına neden olmaktadır. Aynı şekilde okuldaki meslektaşlarının serbest öğretmen davranışlarını sergilemeleri öğretmenlerin iş doyumlarını azaltmaktadır. Örgütsel iklimin iş doyumunu yordayıp yordamadığını tespit etmek için yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre, yönlendirici müdür davranışları, destekleyici müdür davranışları, mesleki öğretmen davranışları, samimi öğretmen davranışları ve serbest öğretmen davranışları değişkenlerinin iş doyumu üzerinde anlamlı yordayıcılar olduğu görülmektedir. Ancak sınırlayıcı müdür davranışları boyutunun iş doyumunu negatif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştırThe aim of this study is to determine, by perception of teachers, the relationship between organizational climate and job satisfaction in primary schools. The research is based on relational and casual method of survey. In the study, maximum variety of method is used for determining sampling. In this context, the sampling group is composed of 14 primary schools with 422 teachers in three districts (Bakırköy, Bahçelievler ve Bağcılar), which are considered as upper, middle and lower socio-economic level in the limits of Metropolitan City of Istanbul. In the study, a survey for determining organizational climate in primary schools, namely Definition of Organizational Climate in Primary Schools developed by Hoy, Tarter and Kottkamp (1991), and another survey for determining job satisfaction of teachers, namely Job Satisfaction of Education Manager developed by Balcı (1985) are used. In analysing data, of descriptive statistic methods, mean ( ), standart deviation (s), percentage (%) frequency (f) transactions and also Pearson moments two-tailed correlation analysis and multi-regression analysis are used. According to findings, it is found that replies of teachers within the sampling at most display behaviours of Professional teaching in relation with organizational climate. It is identified that teachers were satisfied at the most with relations between persons and were satisfied at he lowest with salary. Generally, there is a meaningful and middle level relationship between organizational climate and job satisfaction at positive direction. According to this result, as the perception of teachers towards factors v influencing organizational climate in primary schools is positive, their job satisfaction increases in the same rate. When the relationship between dimensions of organizational climate and job satisfaction is considered, there is a meaningful relationship at middle level and positive direction between professional teacher behaviors, supportive principal behavior, genuine teacher behavior and directive principal behavior. However, it is found that there is a meaningless relationship at negative direction between job satisfaction and restrictive principal behavior and unrestrained teacher behavior. If the principal displays restrictive behavior against teachers, job satisfaction of teachers decreases. In the same way, the fact that colleagues in the school display unrestricted teacher behavior decreases job satisfaction of teachers. According to results of regression analysis for identifying whether organizational climate support job satisfaction or not, it is seen that the variants of directive principal behavior, supportive principal behavior, professional teacher behaviors, genuine teacher behavior and unrestricted teacher behavior are meaningful supportives on job satisfaction. However, it is reached that the dimension of restrictive principal behavior negatively influences job satisfaction