RADYO FREKANS RADYASYONUN; HAMİLE ve HAMİLE OLMAYAN TAVSANLARDA DNA ve OKSİDATİF HASARA ETKİLERİNİN HPLC ve SPEKTROFOTOMETRİK YÖNTEMLERLE İNCELENMESİ

Çalısmada, GSM benzeri pulslu RF sinyallere vücutlarının tümü maruz bırakılan aynı yas grubundaki hamile ve hamile olmayan Yeni Zelanda ırkı yetiskin tavsanlarla, anne karnında fetüs olarak bu alanlara maruz kalan yeni doğan yavruların karaciğer dokularındaki DNA ve lipid moleküllerinde meydana gelen oksidatif hasar biyokimyasal olarak incelendi. Toplam 36 adet hamile ve hamile olmayan Yeni Zelanda ırkı yetiskin tavsanlar; her biri 9 tavsandan olusan dört gruba ayrıldı: i. Grup I (Hamile olmayan- Kontrol ), ii. Grup II (Hamile olmayan-RF maruziyeti), iii. Grup III (Hamile-Kontrol), iv. Grup IV (Hamile-RF maruziyeti). Hamile yetiskinlere ait yeni doğanlarda iki grupta incelendi: v. Grup V (Grup III&#8217; ün yeni doğanları ) ve vi. Grup VI (Grup IV&#8217; ün yeni doğanları). Hamile ve hamile olmayan yetiskin tavsanlar 1800 MHz RF radyasyona günde 15 dakika olmak üzere 1 hafta boyunca maruz bırakıldı. Karaciğer DNA 8OHdG/dG miktarları, Andican ve ark. (2004) HPLC metodu ile karaciğer MDA seviyeleri ise Uchiyama ve Mihara (1978)&#8217; nın spektrofotometrik yöntemi kullanılarak analiz edildi. Yetiskin maruziyet gruplarının (Grup II ve Grup IV) karaciğer DNA 8OHdG/dG miktarlarında kontrol gruplarına (Grup I ve Grup III) göre bir farklılık olmadığı, ancak Grup II ve Grup IV&#8217; ün karaciğer MDA seviyelerinde, Grup I&#8217; e göre istatistiksel anlamlı bir artısın olduğu tespit edildi. Anne karnında RF alanlara maruz kalan yenidoğan yavruların hem karaciğer DNA 8OHdG/dG miktarlarında hemde MDA seviyelerinde, anne karnında bu alanlara maruz kalmayan yavruların karaciğer DNA 8OHdG/dG miktarlarına ve MDA seviyelerine göre bir farklılık göstermediği de saptandı. Ayrıca, maruziyet sonrası hamile yetiskin tavsanların (Grup IV) vücut ağırlıklarında ise hamile kontrol grubuna (Grup III) göre çok az da olsa bir azalmanın olduğu ancak bu azalmanın istatistiksel bir anlam tasımadığı tespit edildi. Çalısmadan elde edilen veriler değerlendirildiğinde, 1800 MHz GSM benzeri RF alanlara tüm vücut maruziyetinin lipidlerde hasar meydana getirebileceği, bu hasarın dokuda meydana gelebilecek diğer oksijen toksisite olaylarının bir göstergesi olabileği ancak DNA&#8217; da hasar meydana getirebilecek düzeyde olmadığı sonucuna varılmıstır. Literatür arastırmalarından elde ettiğimiz veriler doğrultusunda, cep telefonundan kaynaklı RF radyasyonun karaciğer dokusunda DNA ve lipidlerde meydana getirebileceği oksidatif hasarı arastıran çalısmaların henüz mevcut olmadığını görmekteyiz. Bu nedenle, bu çalısma gelecek hamile çalısmaları için referans olma özelliği tasımaktadır. Ayrıca, hamile bireylerin RF maruziyeti üzerine yapılacak arastırmaların sayıca arttırılması; ulusal ve uluslararası standartların olusturulması bakımından büyük önem tasımaktadır.In the present study, it was designed to evaluate the possible biological effects of whole- body 1800 MHz GSM-like RFR exposure on liver oxidative DNA damage and lipid peroxidation levels in nonpregnant, pregnant New Zealand White rabbits and in their newly borns. Eighteen each 13-month-old nonpregnant and eighteen each 13-month-old pregnant New Zealand White rabbits were assigned and randomly divided into four groups which are composed of 9 rabbits: i. Group I (nonpregnant- control), ii. Group II (nonpregnant-RF exposed), iii. Group III (pregnant-control), iv. Group IV (pregnant-RF exposed). Newborns of the pregnant rabbits were also divided into two groups: v. Group V (newborns of Group III) and vi. Group VI (newborns of Group III). 1800 MHz GSM-like RF radiation whole- body exposure (15 min/day for a week) was applied to Group II and Group IV. Liver 8OHdG/dG amounts were measured by using the HPLC method of Andican et al.(2004). MDA levels were determined by using Uchiyama and Mihara&#8217;s (1978) spectrophotometric method. No significant difference was found in liver 8OHdG amount of exposure groups (Group II and Group IV) compared to controls (Group I and Group III).However, in Group II and Group IV TBARS levels were found increased (p<0.05) with respect to Group I. There was no difference in liver tissue 8OHdG levels between newborns of pregnant- RFR exposed (Group VI) and newborns of pregnant-controls (Group V). Similarly, no significant difference was found in the MDA levels of Group VI and Group V. The weight of the animals were also measured after the last exposure day. There were slight decreases between pregnant-exposed and pregnant-controls with respect to nonpregnant- controls, but the differences were not found statistically significant (p > 0.05). Consequently, the whole- body 1800 MHz GSM-like RF/MW exposure may lead to oxidative destruction in lipids being indicators of subsequent reactions that occur to form other oxygen toxicity in tissues. To our knowledge, any research on mobile phone like radiation on oxidative DNA and lipid damage in liver tissue of pregnant animals and their offsprings has not published, yet. With this perspective, our results may constitute a reference for the future pregnancy studies. Moreover, it would be beneficiary to increase number of these studies for establishing international standards for the protection of pregnant women under RFR exposure