Çukurova in Mamluks Period

Memlûkler'in Çukurova bölgesi ile ilgilenmeleri Sultan Baybars döneminde başlamıştır. Çukurova'da yerleşik Küçük Ermenistan Krallığı Memlûkler için ciddî bir dış tehdid idi. Nitekim bu krallık, Haçlılar ve Moğollarla işbirliği halinde olup her fırsatta Memlûk topraklarına saldırıyordu. Bu sebeple Memlûkler gerek askerî ve siyasî gerekse iktisadî saikler sebebiyle bölgeye defalarca sefer düzenlenmişlerdir. Bu Seferler sırasında Adana, Tarsus, Ayas gibi önemli kaleler Türkmenlerin de yardımı ile bir bir ele geçirilmiştir. Nihayet 1375 yılında başkent Sis ele geçirilerek Küçük Ermenistan Krallığı'na son verilmiştir. Memlûkler, Küçük Ermenistan Krallığı'nı ortadan kaldırdıktan sonra, doğrudan Kahire'den atanan Ayas, Tarsus ve Adana nâibleri eliyle bölgede nüfûzlarını tesis etmişlerdir. Ancak Çukurova'da yerleşik ve Memlûklere tâbi Ramazanoğulları beylerinin isyanları ve Çukurova'ya mücâvir Karamanoğulları ve Dulkadiroğulları Beyliklerinin bölgeye yaptıkları saldırılar, Memlûkleri bir hayli meşgul etmiştir. Sultan Barsbay zamanından itibaren Çukurova'da kurulan güçlü otorite, hızla yükselen Osmanlı Devleti'nin Çukurova'ya göz dikmesi ile sarsılmıştır. Osmanlılar bölge üzerinde söz sahibi olmak istedikleri için Türkmenlerle yakın münâsebetler kurmuşlar ve bu sebeple Memlûklerle çatışmışlardır. Bu çatışmalar Memlûkler ve Osmanlılar arasında uzun süren savaşlara sebep olmuş, Memlûkler bu savaşlardan ekseriyetle galip ayrılmış olsalar da iktisadî yönden büyük darbe almışlardır. İki devlet arasında düşmanca sürdürülegelen bu münâsebetler, Fâtih'in oğlu II. Bâyezid zamanında dostâne devam etse de ondan sonra hükümdar olan oğlu Yavuz Sultan Selim zamanında yerini düşmanlığa bırakmıştır. Yavuz, Dulkadiroğulları Beyliği'ni ele geçirmiş, Safevîleri mağlub etmiş ve Anadolu siyasî birliğini kurmuştur. Ardından Memlûk toprakları üzerine sefere çıkmıştır. 1516 yılında Merc-i Dâbık ve 1517 yılındaki er-Reydâniyye Savaşlarında Memlûk Devleti sona ermiş ve toprakları kâmilen Osmanlı Devleti'nin eline geçmiştir. Neticede Suriye, Mısır, Hicaz ve bu meyanda Çukurova Bölgesi de Osmanlı hâkimiyetine girmiştir.Relation of Mamluks with Cukurova region had began from the period of Sultan Baibars. Cilicia Armenian Kingdom was a serious foreign threat for Mamluks. Thus the Kingdom was in contact with the crusaders and Mongols, and it was attacking to Mamluk's lands in all oppurtunity. Therefor Mamluks had attacked to the region time after time becauseof the military and political factors and also economical needs. During the attacks, important castles as Adana, Tarsus, Ayas had been captured with the Turkmans supports. At last Mamluks had captured the capital city Sis, and put an end to Cilicia Armenian Kingdom in 1375. Mamluks had established their power on the region through the Adana, Tarsus and Ayas regent who were appointed from Cairo directly after the Cilicia Armenian Kingdom had came an end. But revols of Ramazanogulları (depended to Mamluks and settled in Cukurova) and attacks of Dulkadirogulları and Karamanogulları (settled neighborig to Cukurova) to the region had kept busy Mamluks a lot. The stick authotiry that had been established since the period of Sultan Barsbay was shaken by Ottomans (rised from the east rapidly). Because Ottomans had coveted to Cukurova. Since Ottomans wanted to be dominate on the region friendly relations had been established with Turkmens so Ottomans had clashed with Mamluks. The clashes had caused long time wars between Mamluks and Ottomans. Mamluks had came out Victorious from most of the wars but they had had big shocks economicaly. Even if hostality beetwen two states went on friendly during the period of II. Beyazit after Fatih, left it's place hostality again at the period of Yavuz Sultan Selim. Yavuz had fixed his direction to the east, captured Dulkadirogulları beat Safewi and established political unity in Anatolia. After that he had gone to war on the lands of Mamluks. He had beat Mamluks at the battle fields of Mercidabık in 1516 and Reydaniye in 1517. Mamluk state had come an end and lands of the state had passed to Ottomans. At last Syria, Egypt, Hicaz and also Cukurova region had passed to Ottoman reign