Audıence And Space In Cınema: Changıng Cınema Vıewıng Culture In Turkey

Bu tez, Türk Sineması'nın göz ardı edilen kültürel ve toplumsal tarihinin yakın geçmişine odaklanmaktadır. Merkezine yakın geçmişi alan ve geçmişten edindiği bilgiler aracılığıyla dünle bugünü karşılaştıran, anlamaya çalışan ve tartışan bu çalışma Türk sineması tarihyazımına katkı niteliği taşımaktadır. Bu çalışmanın konusu, 1960'lardan günümüze değişen sinema seyir kültürünü Türkiye'de Ankara ili özelinde seyirci ve sinema seyir mekânları bağlamında anlamak ve tartışmak üzerinedir. Türk sinemasının kültürel tarihi içinde seyirciye ve sinema seyir mekânlarına odaklanan bu çalışmanın amacı tarihsel, ekonomik, toplumsal ve teknolojik gelişmelerle birlikte değişen sinema seyir kültürünü anlamak ve tartışmaktır. Seyirci profilindeki ve seyir mekânlarındaki değişimlerin tarihsel ve sosyolojik bir bakış açısıyla izini sürmektir. Sözlü tarih merkezli bu çalışma, olayları yaşamış ve olaylara tanıklık etmiş farklı toplumsal katmanlardan gelen insanların bireysel ve toplumsal hafızasından yararlanarak toplum yapısını anlamaya, belgelemeye ve yorumlamaya çalışmaktadır. Sözlü, yazılı ve elektronik kültürle birlikte mekân teorileri ekseninde kuramsal çerçevesini inşa eden sözlü tarih merkezli bu çalışmada, sözlü tarih anlatılarından elde edilen iletişimsel bellek temelli verilerin yanı sıra daha fazla tarih anlayışı ekseninde yazılı kaynaklardan da taramalar yapılmıştır. Ayrıca günümüz sinema seyir kültürünü anlayabilmek adına dijital yerlilerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen tüm veriler tematik analize tabi tutularak sınıflandırılmış, tarihsel ve sosyolojik bir bakış açısıyla sinema seyir kültürünün değişen doğası yorumlanmıştır.This thesis focuses on the ignored near past of the cultural and social history of Turkish cinema. It can be considered as a contribution to history writing of Turkish cinema by putting the near past at its center, discussing, trying to understand and comparing present and the past via the knowledge it gathers from the past. The subject of this study is to discuss and to understand the changing movie-seeing culture from the 1960s to present day in the context of the audience and movie-seeing places in Ankara, Turkey. Focusing on the audience and movie-seeing places in the cultural history of Turkish cinema, this study aims to understand and argue the movie-seeing culture that changes along the historical, economical, social and technological developments. It also aims to trace the changes of the audience profile and movie-seeing places through a historical and sociological perspective. Being based on oral history, this study tries to understand, document and interpret the social structure by benefiting from the individual and social memory of the people in different social layers who experienced the events and witnessed the events happened. Constructing its theoretical background around the axis of oral, written and electronical culture as well as the space theory, this oral history-based study searches through the written sources besides the communicational memory-based data which gathered from the oral history narratives and it interprets all the data in a sociological perspective by doing a thematic analysis