Health behaviours and related risk factors in 15 years and older people in A district

Her yıl dünya çapında meydana gelen ölümlerin üçte birinin nedeni sağlığı küresel çapta tehdit eden, on temel önlenebilir sağlık riskidir. Bunların arasında hipertansiyon, tütün tüketimi, fiziksel hareketsizlik, obezite, alkol tüketimi ve yetersiz beslenme yer almaktadır. Hastalık yükünün sebepleri olarak belirlenen risk faktörlerinin çoğu, bireylerin yaşam tarzıyla yakından ilişkilidir. Kişilerin davranışlarının sağlıklı olma durumu üzerinde önemli bir etkisi bulunmaktadır. Türkiye'de bugüne kadar yapılan çalışmaların çoğu, tüm risk faktörlerinin boyutlarını kapsayıcı nitelikte değildir. Bulaşıcı olmayan hastalıklara yönelik sürveyans sisteminin geliştirilmesine ve risk faktörleri ile ilgili veri tabanı oluşturulmasına katkı sağlayacak araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu doğrultuda gerçekleştirdiğimiz çalışmada, Aksaray ilinin Ağaçören ilçesinde on beş yaş ve üzeri kişilerde sağlık davranışları ve ilişkili risk etmenlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma kesitsel tiptedir. Araştırmanın evreni, Aksaray İli Ağaçören İlçe merkezinde yaşayan 15 yaş ve üzeri 2168 kişiden oluşmaktadır. Türkiye'deki hipertansiyon prevalansı göz önünde bulundurularak çalışma için örneklem büyüklüğü; %95 güvenilirlik ve %5 hata ile 190 olarak tespit edilmiştir. Cinsiyet kırılımı dikkate alınıp %10 yedek katılımcı eklenerek araştırmanın 418 kişi üzerinde yürütülmesi planlanmıştır. Veri kaynağı olarak araştırıcı tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Ayrıca kişilerin boy uzunluğu, vücut ağırlığı ve kan basıncı değerleri de ölçülmüştür. Anketin uygulanması neticesinde 418 kişiye ulaşılmıştır. Ulaşım yüzdesi %100'dür. İncelenenlerin yaş ortalaması 40,80±16,65'tir. Araştırmaya katılanların %51,9'u erkektir. Katılımcıların %70,6'sı evli, %23,2'si bekârdır. Araştırmaya katılanların %28,9'u ilkokul, %18,7'si ortaokul, %16,3'ü lise, %20,6'sı yüksekokul ve daha üzeri bir eğitim kurumundan mezun olmuştur. Vücut-Kitle İndeksleri incelendiğinde; %34,9'unun fazla kilolu, %33,8'inin şişman kategorisine girdiği görülmüştür. Katılımcıların %38,5'i kendisini fazla kilolu veya şişman olarak tanımlamıştır. Araştırmaya katılanların %33,5'inde kan basıncı yüksekliği tespit edilmiştir. Katılımcıların %30,9'u sigara içtiğini; %10,5'i alkol aldığını söylemiştir. İncelenenlerin %59,8'i genel olarak sağlığı için iyi veya çok iyi ifadesini uygun bulmuştur. Araştırmaya katılanların %53,6'sının inaktif olduğu görülmektedir. Çalışmamızda hipertansiyon sıklığı %33,0 olarak hesaplanmıştır. 2003 ve 2012 yıllarında yapılmış olan Türk Hipertansiyon Prevalans Çalışmaları'nda, hipertansiyon prevalansı sırasıyla %31,8 ve %30,3 olarak bulunmuştur. 2006 yılında yapılan Türkiye Metabolik Sendrom Taraması'nda hipertansiyon sıklığı %35,9 olarak tespit edilmiştir. Buna göre, çalışmamızın sonuçlarının Türkiye'de yapılmış diğer çalışmalarla benzerlik taşıdığı anlaşılmıştır. Araştırmamızda katılımcıların %53,6'sının fiziksel aktivite açısından inaktif olduğu görülmektedir. 2013 yılı verilerine göre Türkiye'de fiziksel inaktivite sıklığı %54,6'dır. 2011 yılında yapılan Türkiye Kronik Hastalıklar Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması'na göre tüm bireylerin %54,5'i yetersiz düzeyde fiziksel aktiviteye sahiptir. Çalışmamızdaki bulguların Türkiye için geçerli olan verileri yansıttığı görülmüştür. Sağlıklı olmak ve sağlıklı kalmak için bireysel çaba sarf edilmesi mutlaka gereklidir. Daha sağlıklı bir hayatın oluşması için kamuoyunda sağlıklı yaşama bilincinin uyandırılması gerekmektedir. Bireylere sağlığını koruyup geliştirebilmek için gereksinim duyacağı bilgi ve becerinin kazandırılması lazımdır. Hipertansiyon sorununun erken fark edilmesi için kan basıncı ölçümleri yaygınlaştırılmalı, hipertansiyon geliştiğinde tanısının erken konulması ve tedavisinin etkin şekilde yapılması sağlanmalıdır. Pek çok kronik hastalığın risk faktörlerinden biri olan fiziksel inaktivite ile etkili mücadele edilmelidir. Bunun için okullarda müfredata fiziksel aktivite konulu programlar eklenmelidir. Fiziksel aktivite için destekleyici çevreler oluşturulmalıdır.The reasons of one third of all deaths occurring each year in worldwide are ten basic preventable health risks. These include hypertension, tobacco consumption, physical inactivity, obesity, alcohol consumption and malnutrition. Most of the risk factors identified as causes of disease burden, closely associated with lifestyle of individuals. There is a significant impact on the behavior of people in state of good health. Most of the studies in Turkey don't include all risk factors. There is need for the researches that will contribute the development of non-communicable diseases surveillance system and data relating to risk factors for non-communicable diseases. The aim of this study is to determine health behaviors and related risk factors in 15 years and older people in Ağaçören district of Aksaray. This reseach is a cross-sectional study. The study population consists of 2168 people who live in Aksaray center of Ağaçören aged 15 and over. Taking into account the prevalence of hypertension in Turkey the sample size for the study have been identified as 190, with %95 reliability and %5 error. Taken into consideration to gender the study is planned to be practised on 418 people by adding %10 replacement participant. The questionnaire was used which was developed by the researcher as the data source. Also peoples height, body weight and blood pressure were measured. As a result of the implementation of the survey have reached 418 people. The access rate is %100. The average age of the people is 40,80 ± 16,65. %51,9 of the participants are men, %70,6 of them are married and %23,2 are single. %28,9 of the participants graduated from primary school, %18,7 from secondary school, %16,3 from high school and %20,6 of them graduated from colleges and higher education institutions. When the body-mass index examined, %34,9 of them were overweight, %33.8 were fat. %38,5 of the participants identified themselves as overweight or obese. High blood pressure was found in %33,5 of the participants. %30,9 of respondents reported that they smoked; %10,5 reported that they use alcohol. %59,8 of the people said good or very good for their health. The research shows that %53,6 of the participants are inactive. In our study, prevalence of hypertension was calculated as %33,0. In the studies of prevalence, awareness, treatment and control of hypertension in Turkey which were made in 2003 and 2012, hypertension prevalences were found %31,8 and %30,3. In Turkey Metabolic Syndrome Scanning, which was made in 2006, prevalence of hypertension was detected %35,9. The results of our study have similarities with other studies in Turkey. Our research shows that %53,6 of the participants are inactive. According to data from 2013, the prevalence of physical inactivity in Turkey is % 54.6. According to Turkey Chronic Disease Risk Factors Prevalence Study which was made in 2011 %54.5 of all individuals have insufficient levels of physical activity. The findings of our study reflect the current data for Turkey. Individual efforts are essential to be and to stay healthy. For a healthy life it is important to create awareness of healthy living in public. It is necessary to gain to individuals the knowledge and skills to promote and protect the health. Blood pressure measurements should be extended for early recognition of hypertension problems and effective treatment should be done. Effective fight against physical inactivity which is one of the risk factor for many chronic diseases, should be done. For this reason physical activity programs in schools should be added to the curriculum. For physical activity supportive environments should be created