Religious Vocabulary in the Qur'an Translations of Karakhanid Turkish and Modern Uyghur Turkish A Comperative Analysis -

Tez; Giris, İnceleme, Metin ve Sonuç bölümlerinden olusmaktadır. Giris bölümünde Kur'an tercümeleri; Yeni Uygur Türkçesinin tarihî gelisimi ve bu alan üzerine yapılan çalısmalardan bahsedilmistir. İnceleme bölümünün ilk kısmında dinî terimler konularına göre sınıflandırılarak alt baslıklarda incelenmistir İkinci kısımda, dinî terimlerin Arap harfli yazılısları ve transkripsiyonları; hem Uygurca hem de Karahanlıca karsılıklarının tamamı sûre ve âyet numaraları ile birlikte verilmistir. Terimlerin Uygurcalarının tamamının anlamları çesitli sözlüklerden yararlanılarak yazılmıs; ayrıca, terimin içinde geçtiği bir âyet örnek gösterilmistir. Söz varlığı bakımından her iki tercümede geçen dinî terimler üzerinde durulmustur. Dinî terimlerin Türkçe karsılıkları, Karahanlı dönemi Kur'an tercümesinde, Yeni Uygur Türkçesi Kur'an tercümesine göre daha fazladır. Ayrıca bu bölümde, Arapça ve Farsçanın tarihî tercüme üzerindeki etkisi ile bugünkü Uygur Türkçesi tercüme üzerindeki etkisi karsılastırılmıstır. Çalısmamızın Metin isimli ikinci bölümünü, Uygurca Kur'an tercümesi olusturmaktadır. Bu tercüme, Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmıstır. Yeni Uygur Kur'an tercümesinin kendisinde sayfa numaraları olduğu için bu numaralar esas alınmıs olup sayfalar numaralandırılmamıs; fakat tercümedeki her bir satıra numara verilerek aktarımı yapılmıstır. Sûrelerdeki âyet numaraları ise satırda parantez içinde gösterilmistir. Sûre isimleri büyük harflerle yazılmıstır. Yeni Uygur Kur'an tercümesinde geçen, Arapça kelimelerde bulunan bütün uzunluklar ve bütün noktalama isaretleri aynen gösterilmistir. Dipnotlar olduğu gibi verilmistir. Sonuç bölümünde hem Karahanlı hem de Yeni Uygur Kur'an ercümelerinde geçen dinî terimlerin istatiksel değerleri verilmistir. Bu değerlerden dinî terimlerin karsılığı olarak Karahanlı Kur'an tercümesinde, Türkçe kelimelerin, Yeni Uygur Türkçesi Kur'an tercümesinde ise Arapça kelimelerin daha fazla kullanıldığı saptanmıstır. Ayrıca terim türetiminde, her iki lehçede de partisiplerden ve Türkçe tamlamalardan sıkça yararlanıldığı tespit edilmistir.The dissertation is comprised of introduction, analysis, text and conclusion chapters. In the introduction chapter, history of Modern Uyghur Turkish and the translations of Qur'an are mentioned; moreover, the studies on this field are included. In the analysis chapter, first, the religious terms are classified according to their subjects and analysed in sub-headings. Then, the spelling of religious terms with Arabic letters and transcriptions are given. All the direct translations of the terms are presented with the numbers of the surah and the verses in both modern Uyghur Turkish and arakhanid Turkish. The meanings of the terms in Uyghur Turkish are completely written, and a verse for each concept including the term is presented as a sample. Religious terms in both translations are emphasized in terms of vocabulary. Since the words in the translation of Qur'an written during the reign of Karakhanid were directly translated, the number of the Turkish equivalents of religious terms in modern Uyghur Turkish is more with regard to the translation of Qur'an. In addition, the effect of Arabic and Persian on the historical translation and modern Uyghur Turkish translation are compared. The text chapter of the dissertation involves the translation of the Qur'an in modern Uyghur Turkish. This translation is entirely translated from Arabic letters into Latin letters. Since the Modern Uyghur Qur'an translation has itself the page numbers, the pages of the translation are not numbered again. In the translation phase, each line was given a number and then it was transferred from Arabic Alphabet to Latin Alphabet. The number of the verses in the surahs are presented in the line in a parenthesis. The names of the surahs are written in capital letters and the lengths in Arabic words are indicated in the transcription. All the punctuation marks in the translation of Qur'an in modern Uyghur Turkish are shown in exactly the same way. The footnotes are also presented. In the conclusion chapter, statistical values regarding the religious terms stated in the translations of Qur'an in Karakhanid Turkish and modern Uyghur Turkish are presented. These statistical values revealed that there existed more Turkish words for religious terms in the translations of Qur'an in Karakhanid Turkish than those in modern Uyghur Turkish. However, it was observed that the number of Arabic words for religious concepts in the translations of Qur'an in modern Uyghur Turkish outnumbered the Turkish words. Moreover, it was determined that both in Karakhanid Turkish and modern Uyghur Turkish, participles and word-phrases were frequently used for the lexicalization of new terms