ANADOLU LİSELERİNİN ETKİLİ OKUL OLMA ÖZELLİKLERİNİ KARŞILAMA DÜZEYİ (Ankara İli Örneği)

Bu araştırmanın amacı Anadolu Liselerinde görev yapan okul yöneticisi ve öğretmenlerin görüşlerine göre bu okulların etkili okul özelliklerini karşılama düzeyini saptamaktır. Araştırmada katılımcıların etkili okul boyutları olan okul yöneticisi, öğretmenler, öğrenciler, okul ortamı ve veliler konularında görüşleri alınmıştır. Bu amaçla Balcı (1993) tarafından geliştirilen etkili okul anketi uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini 2006-2007 eğitim-öğretim yılında Ankara ilindeki Anadolu Liselerinde görev yapmakta olan öğretmenler ile okul yöneticileri oluşturmaktadır. Araştırmaya örneklem teşkil eden okullar Yenimahalle, Keçiören ve Çankaya ilçelerindeki Anadolu Liseleridir. Araştırmaya örneklem teşkil eden grup söz konusu üç ilçedeki okullarda görev yapan 300 öğretmen ve okul yöneticisi şeklinde yığın içinden tesadüfi olarak seçilmiştir. Katılımcıların görüşleri arasında fark olup olmadığı t-testi ve tek yönlü varyans analizi ile kontrol edilmiştir. Anlamlı bir farklılık saptanması durumunda Tukey HSD çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. iv Araştırma bulgularına dayalı olarak şu sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre, Ankara ili Anadolu Liselerinde etkili okul boyutları kapsamında en etkili boyutlar okul ortamı ve okul yöneticisi, en az etkili bulunan boyut ise veliler boyutudur. 2. Yönetici ve öğretmenlerin Ankara ili Anadolu Liselerinin etkililiğine ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir farklılık vardır. 3. Öğretmenlerin görev yaptıkları okullardaki yöneticilere ilişkin vermiş oldukları yanıtlar incelendiğinde, öğretmenlerin yöneticileri genel olarak etkili buldukları görülmektedir. 4. Öğretmenlerin görev yapmakta oldukları okullardaki meslektaşlarına ilişkin verdikleri yanıtların genel ortalamasına bakıldığında, meslektaşlarını istenen ölçüde etkili buldukları görülmüştür. 5. Katılımcılar, Ankara ili Anadolu Liselerinin okul ortamını etkili olarak değerlendirilmiştir. 6. Yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre etkili okulun öğrenciler boyutu genel ortalama itibarıyla Çok Katılıyorum düzeyinde, yani etkili olarak değerlendirilse de diğer boyutlara oranla görece az etkili bulunduğu görülmektedir. 7. Yönetici ve öğretmenlerin görüşlerine göre etkili okul boyutları içinde en az etkili bulunan boyut veliler boyutudur. Araştırma sonunda ortaya çıkan sonuçlara dayalı olarak araştırmacı tarafından ortaya konulan önerilere yer verilmektedir.The purpose of this study is to determine Anatolian High Schools' effectiveness based on instructors' and administrators' views. Participants were asked questions concerning effective school dimensions: principals, teachers, students, school environment and parent involvement; through a questionnaire developed by Balcı (1993). The population of the study is school administrators and teachers working in Anatolian High Schools in Ankara in 2006-2007 academic year. 300 administrators and teachers from the schools located in the three districts of Ankara; Yenimahalle, Keçiören and Çankaya were chosen randomly as sample. Possible disagreements between the teachers and the administrators were controlled by t-tests and one-way anova. In order to evaluate the differences, Tukey HSD multiple comparison test was used. The results of the study can be summarized as follows: 1. According to the views of the participants, the most effective dimensions are administrators and school environment; and the least effective one is parent involvement. 2. There is a significant difference between the views of the teachers and the administrators on the effectiveness level of the Anatolian High Schools in Ankara. vi 3. Administrators are considered to be effective by the teachers. 4. Teachers are regarded effective by their colleagues. 5. The school environment of the Anatolian High Schools in Ankara is regarded effective. 6. Although considered as effective according to the research results, students dimension can be said to be relatively less effective than the others. 7. According to the views of the administrators and the teachers, the least effective dimension is parent involvement. Based on these findings, implications of the study are presented