The Period of Mithradates VI Eupator in the light of the Coins

Anadolu'nun zengin kültürel alt yapısının temellerini oluşturan Hellenistik krallıklardan olan Pontos Krallığı'nın en parlak dönemi Mithradates VI Eupator dönemidir. Mithradates VI Eupator'un, M.Ö. 120 ve M.Ö. 63 yılları arasında bastırmış olduğu sikkelerin incelenmesi, dönemin ticari, iktisadi, politik, siyasi, dinsel boyutlarının sikkeler üzerindeki ikonografi üzerinden yorumlanması tezin konusunu oluşturmaktadır. Bunun yanında dönem içinde Pontos devletine tabi olan ve etki alanı içindeki bölgelerin sikke basımı ile kullanımına yönelik bulgularda incelenmiştir. Mithradates VI Eupator dönemine sikkeler üzerindeki ikonografi üzerinden yaklaşarak, yeni yorumlar katmak amaçlanmaktadır. Tez konusu Mithradates VI Eupator dönemi Pontos sikkeleridir. Bu bağlamda tez çalışması bölge ve hükümranlık alanı olarak Pontos devleti, dönem olarak M.Ö.120-63 yılları arasında Mithradates VI Eupator dönemini kapsamaktadır. Mithradates VI Eupator dönemi Pontos sikkeleri uzmanlık tezinin hazırlanmasında uygulanacak yöntem, sikkelerin basıldıkları dönem içerisinde tarihsel olaylar ile olan etkileşimlerinin incelenerek, elde edilecek sonuçların bilimsel veri ve öneri olarak ele alınmasını sağlamaktır. Sonuç olarak sikkelerin çeşit ve miktar bakımından çoğunluğunun Amisos'da darp edildiği, ayrıca Pontos Krallığının bünyesindeki sikke darp görevlilerinin Amisos darphanesi ile bağları bulunduğu görülmüştür. Amisos'da görülen monogramlar Bosporos dahil krallığın bir çok darphanesinde karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca altın ve gümüş sikkelerin darp görevlilerinin farklı bir statüde olabileceği görülmüştür. Pontos krallığında az basılan drahmilerin Pergamon'da basılmış olması, Mithradates'in ele geçirdiği bölgelerin ticari ölçülerine ekonominin sekteye uğramaması için saygı göstermek zorunda kaldığına işaret eder. Dardanos antlaşmasından sonra stater darbına son verilmesinde Roma'nın imparatorluk politikasının etken olduğu görülmektedir. Basımına izin verilen kent sikkelerinin standartlaştırılmış aynı tip sikkeler olması bize merkezi otoritenin gücünü kanıtlamaktadır. Pontos'da mevcut dört darphaneye sekiz tanesinin eklenmiş olması Mithradates VI Eupator'un savaş stratejisi ile bağlantılı olduğu görülmektedir. Sikkeler üzerinde görülen yoğun Mithras kültü propagandasının Anadolu halklarını birleştirecek yeni bir dinin propagandası olduğunu söylememiz mümkündür. Son olarak mevcut sorunların netleşebilmesi için konuya yönelik olarak Karadeniz bölgesindeki bilimsel çalışmaların artırılmasının, dönemin karanlıkta kalan kısmını aydınlatacağı kanaatindeyim.The brightest period of Pontic Kingdom which one the kingdoms made the basis of rich culture of Anatolia was the period of Mithradates VI Eupator. The subject of the thesis is investigating and commenting on the trade, economic, politics and religion of the period via the iconography on the coins. Additionally, the coinage of the neighbouring and incorporated areas of the Pontic Kingdom was also investigated. The aim is to revaluate the period of Mithradates VI Eupator by commenting the iconography on the coins. The subject is the Pontic coins of Mithradates VI Eupator period, so the area investigated is the Pontic Kingdom and the period is 120-63 BC. The method of the thesis is to investigate the interactions of the coins and historical events in their periods. The results of this are taken as scientific outcomes and comments. As a conclusion of the thesis, it can be said that the most of the coins were minted in Amysos and the stuff responsible of minting coins in the Pontic kingdom were connected with the Amysos Mint. The monograms seen on Amysos mints are seen on many mints of different kingdoms including Bosphoros. The minting stuff of gold and silver coins also most probably had different status. The drahmas which were uncommon in Pontic Kingdom were minted at Pergamon and this shows the respect of Mithradates for not disturbing the economies of incorporated areas. The end of minting stater after Dardaneaia Peace was the result of Roman imperial policy. The types of permitted city coins have bear the same typical and this show the power of central authority. The addition of 8 more mints to the 4 existing mints was related to the war strategy of Mithradates VI Eupator. It might also be aside that the common Mithras depictions were the propaganda for combining the Anatolian folks on a new religion. The future increases of the researches in the Black Sea region will help to understand the unknown parts of the Pontic kingdom and especially the period of Mithradates VI Eupator