MACROERGONOMICAL EVALUATION OF THE BUSINESS PERFORMANCE OF A STATE HOSPITAL

Bugün bütün dünyada sağlık hizmetleri gitgide önem verilen bir konu haline gelmekte ve ekonomik, sosyal gelişmenin itici güçlerinde biri olarak kabul edilmektedir. Ancak, sürekli olarak artan ihtiyaçlara ve talebe karşın sağlık alanındaki kaynaklarda sınırlıdır ve bu kaynakların etkin ve verimli kullanılması gerekmektedir. Hastaneler de insanların en önemli ihtiyaçlarından olan sağlık hizmetlerinin karşılanması amacıyla kurulmuş, sağlık hizmetleri üreten işletmelerdir. Hastaneler, pek çok görevin yerine getirilmesi sebebiyle değişik bakış açılarından farklı şekiller alan kompleks organizasyonlardır. Şöyle ki hastaneler, tedavi hizmetleri ürettimi için sağlık kurumu olmasıyla birlikte, tıbbi personel yetiştirdiği için bir eğitim yeri, bilimsel deneyler yapıldığı için bir araştırma merkezi, hiçbir ayırım gözetmeden bütün topluma hizmet sunduğu için bir organizasyon, devletin denetimine bağlı çalıştıkları için bir kamu kuruluşu, hastaları barındırdığı için bir yöneyle bir tür hayır kurumu, hekim, hemşire, idari ve teknik personel gibi çeşitli meslek sahiplerini çalıtırdıı için bir mesleki organizasyon, yönetiminde ekonomik ve idari ilkeler geçerli olduu için bir çeşit işletme organizasyonu olarak nitelendirilebilir. Günümüzde organizasyonlar giderek büyümekte ve giderek daha karmaşık bir hal almaktadırlar. Organizasyonlar rekabete göüs gererek varlıklarını sürdürebilmek için ellerindeki kaynaklan çok iyi değerlendirmek ve bileşenleri arasındaki etkileşimi en yüksek seviyeye çıkartarak performanslarını eniyilemek durumunda kalmaktadırlar. Burada organizasyonun bileşenlerinin arasındaki uyumu arttırmak ön plana çıkmaktadır. Sistem yaklaşımı çerçevesinde incelenmeleri gereken organizasyonlarda bileşenler arası uyum gözetilmeden yapılacak iyileştirme çalışmalarının toplam organizasyon performansını mutlaka arttırması beklenmemelidir. Organizasyonlar, sosyoteknik birer sistem olarak kabul edilmelidirler. Sosyoteknik sistemlere ait alt sistemler; çalıan altsistemi, teknoloji alt sistemi, çevre alt sistemi ve organizasyonun iskeletini oluşturan yapısı olarak sayılabilir. Ergonomi biliminin son gelişen dalı olan makroergonominin amacı, yukarıda sayılan sosyoteknik sistem ana bileenleri arasındaki uyumu insan faktorünü ön plana çıkartarak eniyilemektir. Mikroergonomik çalışmalar ise insan-makina sistemleri, iş istasyonları ve çalışma ortamları gibi organizasyonun mikro düzeyindeki bileşenlerini ele aldığından, bu çalışmaların başarılarının ve organizasyon performansına yüksek seviyedeki katkılarının sağlanması makroergonomik bakış açısıyla yönlendirilmelerine bağlıdır. Bunun yanında, makroergonomik çalışmanın başarısı da ancak belirli bir mikroergonomik temele oturmasına bağlıdır. Bu bağlamda, organizasyonun yaamında makroergonomi ve mikroergonomi performans arttıran sürekli bir döngü olmaktadır. İşletmeler de çeşitli girdileri, bünyelerindeki çalışanları, teknolojileri ve bilgi birikimlerini kullanarak çeşitli çıktılara dönüştüren organizasyonlar olarak kabul edilebilirler. Özellikle teknolojik açıdan belirli bir seviyeye ulaşmış olan ülkemiz işletmelerinde işletme performansını arttırmada makroergonomik yaklaşımın önemi yadsınamaz.Today, all over the world, health care is becoming a featured matter and is considered as one of the impulsive forces of economic and social development. However, despite the consistently increasing requirements and demand, resources in health field are also limited and these must be effectively and efficiently used. Hospitals are establishments that are founded to meet the need for health services which is one of the most vital needs of the society. Hospitals, due to numerous tasks dealt within, can be considered as quite complicated organizations in many concerns. Along with being a medical establishment because of the health service it offers, an hospital can also be regarded as an educational establishment for they train medical staff; a research center for they host scientific experiments; an organization for they offer their services to every other person in the society; a public institution for it is run under the supervision of the state; a charitable institution in a way for it shelters the patients; an occupational organization for it employs various staff such as physicians, nurses, executive and technical staff; and an institutional organization for it follows certain economic and executive principles in its course of administration. In today\'s circumstances, organizations are growing up and becoming more and more complex. Another factor which is increasing as well is the level of competition. In order to face the competition and to survive, organization must use its own sources efficiently and optimize its performance by increasing the harmony between the components. It must be well noted that the organization must be analyzed by using system approach; attempts to improve which are not providing harmony between the components do not ensure an increase on total organizational performance. Organizations must be accepted as socio-technical systems. Subsystems belonging to socio-technical systems are; employee subsystem, technology sub-system, environment sub-system and the structure which forms its squeleton. As the most recently developped branch of ergonomics, macroergonomics aims to settle the harmony between above mentioned sociotechnical system main components while assigning a bigger importance to man. Microergonomic studies focuse on organization\'s micro components like manmachine systems, work stations and working places. Therefore the successes of these studies are depending on their orientation by a macroergonomic point of view. By the side, the success of the macroergonomic study depends on its fact of being based on microergonomics. In these circumstances, macroergonomics together with microergonomics become alife circle increasing the performance. Factories can regarded as organizations which transforms inputs onto outputs by their human resources, technology and know-how. Especially, for the factories of our country which reached a significative technologic level, the importance of macroergonomics has not to be underestimated