ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ VE ALDIKLARI SANAT EĞİTİMİNİN META ESTETİĞİ KONUSUNDA BİLİNÇLENMELERİNE ETKİSİ

Bu araştırmada amaçlanan üniversite öğrencilerinin aldıkları sanat eğitimi ile demografik özelliklerinin meta estetiği konusundaki bilinçlenmelerine etkisinin saptanmasıdır. Bu saptamayı yapabilmek için 20082009 öğretim yılında Ankara'da eğitim ve öğretim veren yükseköğretim kurumlarından Gazi Üniversitesi evren olarak belirlenmiştir. Araştırmanın örneklemini Gazi Eğitim Fakültesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü, Resim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı 4.sınıf öğrencileri; Mesleki Eğitim Fakültesinin Giyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı, El Sanatları ve Uygulamalı Sanatlar Eğitimi Bölümlerinin 4. sınıf öğrencileri; Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesinin Endüstriyel Teknoloji Eğitimi Bölümü, Teknik Çizim ve Bilgisayar Destekli Tasarım Eğitimi Ana Bilim Dalı 4. sınıf öğrencileri ve Teknik Eğitim Fakültesinin Mobilya ve Dekorasyon Eğitimi Bölümü 4. sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi belirlenirken 4. sınıfa kadar temel sanat eğitimi ve estetik dersi almış öğrenciler dikkate alınmıştır. Bu amaca ulaşabilmek için okul survey yöntemi ile geleneksel tarama modellerinden biri olan betimsel tarama kullanılmıştır. 5 bölümden oluşan ve 14 soru ile 24 maddeyi içeren tutum ölçeği, random yöntemi ile örneklem içinden seçilen 100 öğrenciye uygulanarak geçerlilik-güvenirlik testinden geçtikten sonra toplam 408 öğrenciye uygulanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde SPSS (Statistical Package fort he Social Science) 9.0 ve Minitab 15 istatistik paket programları kullanılmıştır. Verilerin analizinde öncelikle her bir değişkene ait frekans tabloları elde edilmiştir. Daha sonra bunların histogramları (bar grafiği) çıkarılmıştır. Birbiriyle ilişkili olabileceği düşünülen maddeler arasında çapraz tablolar oluşturulmuştur. Bununla birlikte, teknik olarak Khi-Kare çözümlemesinde sayımla belirtilen kitlelerde, bağımsızlık kontrolü amacıyla RXC Çapraz Tablosu uygulanmıştır. Yapılan her bir test yorumlanmıştır. Daha sonra SPSS'de oluşturulan çapraz tabloların simetrik ölçümleri yapılmıştır. İlişki derecelerini belirlemek için Pearson's R katsayısına bakılmıştır. İlişkili maddeler arasındaki ilişkiyi ortaya koyabilmek için istatistiksel hipotez testi uygulanmıştır. Bu ölçümlerdeki p değerine göre hipotez sınanmıştır. Ana bilim dallarına göre tutum ölçeğindeki maddelere verilen cevapların ortalaması ve standart sapması ana bilim dallarına göre ayrıştırılarak hesaplanmıştır. Bu veriler bir çoklu tablo hâlinde gösterildiği gibi ayrıca verilen cevapların ana bilim dallarına göre dağılımı, histogramların karşılaştırılmasını kolaylaştırmak için tek bir grafikte gösterilmiştir. Uygulanan tutum ölçeğindeki her bir maddeye verilen cevaplar arasında ana bilim dallarına göre ortalalamalar arasında fark olup olmadığını tespit etmek amacıyla hipotezler kurulmuş ve Anova yöntemi uygulanmıştır. Ayrıca tutum ölçeğindeki her bir maddeye verilen cevaplar arasında ana bilim dallarına göre farklılık arz eden ifadeler için ikili karşılaştırma testlerinden tukey karşılaştırma testi 0,05 hata düzeyi ile uygulanmıştır. Araştırma sonucunda üniversite son sınıf öğrencilerinin demografik özellikleri ve ders içeriğine ilişkin görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı farklar olduğu saptanmıştır. Meta estetiği ile ilgili görüşleri saptamak amacıyla hazırlanan tutum ölçeği ile üretim, tüketim ve yaratıcılık alanlarına ilişkin görüşler arasında da anlamlı farklar olduğu tespit edilmiştir. Bölüm ve ana bilim dallarına göre bakıldığında üniversite son sınıf öğrencilerinin meta estetiğine ilişkin tutumları arasında da istatistiksel olarak farklılıklar olduğu görülmektedir. Pek çok durumda neredeyse yarı yarıya karşıt görüşler olduğu saptanmıştır. Öğrencilerin çok büyük çoğunluğunun sanat eğitimi ile ilgili dersleri içerikleri açısından yeterli bulduğu; ancak, özellikle de bilinçli üretici ve tüketici olma noktasında ders içeriklerini olumsuz değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin aynı zamanda estetik derslerinin programlardaki ağırlığı konusunda eğitimlerine devam ettikleri alandan memnuniyetsizliklerini dile getirdikleri görülmüştür. Bulgular arasında meta estetiği kavramını ilk defa duyanların oldukça fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgular ışığında üniversite öğretim programlarında ve sanat dersi içeriklerinde iyileştirmelere gidilmesi ve meta estetiğinin özellikle de tasarım eğitimi veren üniversite bölüm ve ana bilim dallarındaki yerinin gözden geçirilmesi yönünde öneriler sunulmuştur