Türkiye'nin Problem Çözen Çocuğu: Matematik Eğitiminin Kültürel Alanlarının Tarihsel Bir Analizi

This paper, as a history of the present, explores the connection between pedagogical practices of teaching and learning mathematics and historical conditions in relation to the production of the problem-solving child as a desired human kind in Turkey’s early republican years (1923–1940). Archival resources are school mathematics curricula, textbooks, and teacher guidelines published during those years. Analysis focuses on the epistemological principles that make, order, classify, normalize, and differentiate the self and the other in curricular and instructional materials. Findings reveal that knowledge and practices that organize mathematics education contain normative principles that mark some as faithful and disciplined bodies and others as needing intervention to be fully recognized as Turkish citizens. The paper further explores how mathematics education contains a set of precautionary pedagogies to help not-yet-fit bodies to secure the social order and how those pedagogical practices reinscribe differences between children. Implications are discussed in terms of mathematics education and contemporary schooling. The analysis contributes to the field by addressing the issues of equality and inequality in education from a historical perspective, highlighting that differences between children are the product of a complex, multifaceted set of historical–cultural–pedagogical processes.Bu çalışma, matematiği öğrenme ve öğretme ile ilgili pedagojik uygulamaların tarihsel koşullar ile nasıl ilişkilendiğini ve Türkiye'nin erken Cumhuriyet yıllarında (1923-1940) belirli bir insan türü olarak problem çözen çocuğun oluşum süreçlerini şimdinin tarihi yöntemi ile araştırmaktadır. Veri kaynakları dönemin matematik öğretim programları, ders kitapları ve öğretmen kılavuz kitaplarıdır. Analiz, program ve öğretim materyallerinde modern özneyi ve ötekini oluşturan, normalleştiren, farklılaştıran ve sınıflandıran epistemolojik ilkelere odaklanmaktadır. Elde edilen bulgular, matematik eğitimini düzenleyen bilgi ve uygulamaların, bazılarını inançlı-disiplinli bedenler ve diğerlerini ulusun vatandaşı olarak tanınmaları için müdahale edilmesi gerekenler olarak belirleyen normatif prensipleri içerdiğini ortaya koymaktadır. Makale ayrıca matematik eğitiminin, sosyal düzeni güvenceye almak için henüz uyum sağlamamış bedenlere sunduğu pedagojik tedbirleri araştırmakta, her çocuğun matematik öğrenebilmesi için önerilen uygulamaların çocukların farklılıklarını yeniden ortaya koyduğunu görünür kılmaktadır. Sonuçlar, matematik eğitiminin ve çağdaş okullaşmanın kültürel politikaları açısından tartışılmıştır. Yapılan analiz, çocuklar arasındaki farklılıkların çok yönlü ve karmaşık tarihsel-kültürel-pedagojik süreçlerin ürünü olarak oluştuğunu belirgin kılarak, eğitimde eşitlik ve eşitsizlik konularını tarihsel bir perspektifte ele almasıyla alana katkıda bulunmaktadır