Aldraðir og fátækt. Áhrif fátæktar á heilsu og líðan aldraðra

Rannsóknir sýna að fátækt hefur slæm áhrif á heilsu og líðan aldraðra en góð heilsa er mikilvæg þegar kemur að vellíðan. Með fjölgun aldraðra í heiminum fjölgar þeim sem þurfa á félags-og heilbrigðisþjónustu að halda og er því mikilvægt að tryggja öldruðum mannsæmandi lífskjör. Brýn þörf er á alþjóðlegum aðgerðum til að bregðast við þeim áskorunum sem fjölgun aldraðra hefur í för með sér. Markmið þessarar ritgerðar er að skoða hvaða áhrif fátækt hefur á heilsu og líðan aldraðra, hverjir helstu áhættu- og verndandi þættir eru og hver staða aldraðra er hér á landi. Við heimildaleit var notast við vefsíður, bækur, ritrýndar greinar, skýrslur og lög. Niðurstöður leiddu í ljós að helstu áhrif fátæktar á heilsu og líðan aldraðra eru slæmt næringarástand, hrumleiki (e.frailty), kvíði og þunglyndi, félagsleg útilokun og félagsleg einangrun. Helstu áhættu- og verndandi þættir eru kyn en konur eru í meiri hættu á fátækt en karlar, það að búa í dreifbýli eða í leiguhúsnæði eykur hættu á fátækt sem og slæm félags- og efnahagsleg staða fyrr á ævinni. Menntun virðist vera lykilinn að því að koma í veg fyrir fátækt. Þessir þættir tengjast og hafa áhrif á hvorn annan og því getur verið erfitt að meta bein áhrif fátæktar. Fátækt á meðal aldraðra hér á landi hefur minnkað á síðustu áratugum og hafa ráðstöfunartekjur í aldurshópnum 66 ára og eldri aukist hlutfallslega meira en hjá öðrum aldurshópum á undanförnum árum. Á Íslandi er einnig lægsta hlutfall þeirra sem eru undir lágtekjumörkum á aldrinum 65 – 74 ára í Evrópu eða um 8%