Semantic changes of selected verbs of speech disappearing in the new Polish period

Artykuł dotyczy zmian znaczeniowych wybranych czasowników mówienia, określonych w źródłach leksykograficznych jako nacechowane chronologicznie dawnością. Podstawę badawczą stanowią wyekscerpowane na podstawie Słownika języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, PAN, Warszawa 1958–1969 (reprint) czasowniki z kwalifikatorami dawne, przestarzałe, wychodzące z użycia. Analizie leksykograficznej zostało poddanych 25 jednostek leksykalnych uznanych za czasowniki mówienia, które oprócz kwalifikatorów chronologicznych miały także inne kwalifikatory wskazujące na jakieś ograniczenia związane z ich użyciem (np. gwarowe, potoczne, żartobliwe itp.). Informacje leksykograficzne potwierdzają istnienie różnorodnych procesów związanych z kształtowaniem się nowych i zanikaniem już niepotrzebnych znaczeń.The paper presents semantic changes to verbs of speech. These verbs are identified as obsolete in the lexicographical sources. The material was collected from Słownik języka polskiego, ed. W. Doroszewski, vol. 1–11, PAN, Warszawa 1958–1969 (reprint) and contains verbs qualified as: archaic, obsolete and getting out of use. 25 lexical units considered verbs of speech were analysed. These units have chronological and other qualifiers (e.g. dialectal, colloquial, humorous). Lexicographic data confirms the presence of various processes associated with the emergence of new and disappearance of unwanted meanings