Ernst Bloch jako filozof praktyczny

Contrary to the widespread portrayal of Bloch’s philosophy as “mystical,” “eschatological,” “idealistic” etc., the essay shows that it is best interpreted through the framework of a Marxist philosophy of praxis. Similarly, to Labriola and Gramsci, Bloch develops his concept of materialism from Marx’s Theses on Feuerbach. His concepts of the “highest good” and of an “alliance technique” take up young Marx’s perspective of a reconciliation between humans and nature; his theory of anticipation and hope is centered on the development of collective capacities to act; even his “ontology of the not yet,” which is often criticized for its teleology, is actually based on the concept of “open possibilities” and can thus be interpreted in terms of the “weak teleological force of open possibilities.” However, from a praxis-philosophical perspective, Bloch’s philosophy is also in need of a rethinking that overcomes its essentialist presumptions and pluralizes its teleology.Wbrew szeroko rozpowszechnionemu ujęciu filozofii Blocha, w ramach którego określana jest ona jako „mistyczna”, „eschatologiczna”, „idealistyczna” itd.,niniejszy tekst pokazuje, że najlepszą drogą interpretacji tej myśli jest jej interpretacja przez pryzmat marksistowskiej filozofii praktycznej. Podobnie jak Labriola i Gramsci, Bloch rozwija swoje pojęcie materializmu w oparciu o Marksowskie Tezy o Feuerbachu. Jego koncepcje „najwyższego dobra” i „techniki sojuszu” podejmują perspektywę pojednania pomiędzy ludźmi i naturą, bliską młodemu Marksowi; jego teoria antycypacji i nadziei skupia się na rozwoju kolektywnych możliwości działania; nawet jego „ontologia jeszcze-nie”, często krytykowana za teleologiczność, jest tak naprawdę oparta na pojęciu „otwartych możliwości” i tym samym może być interpretowana w ramach „słabej siły teleologicznej” przynależącej ludzkiej sprawczości. Niemniej jednak z perspektywy praktyczno-filozoficznej widać, że filozofia Blocha musi również zostać przemyślana na nowo w sposób, który uporałby się z jej esencjalistycznymi założeniami i zróżnicowałby jej teleologię