Zawód: reporter. Filmowy dyskurs o dziennikarstwie na lekcjach języka polskiego

The article discusses media and journalism ethics portrayed in the movies from the 1970’s onwards. First the text examines the role of media and journalism in Western democracies established on the values of freedom and equality. Media – according to works of John Rawls and Jurgen Habermas – constitutes the fourth pillar of democracy (the others are: legislature, executive and judiciary). Media independence has been an ever-present issue in cinematography. The article offers didactic tools to analyze five political dramas (All the President’s Men, Wag the Dog, Spotlight, The Post, Mr Jones) and one psychological drama/thriller (The Passenger). Three different perspectives (plot analysis, formal analysis, „great metaphore”) can be used in secondary schools to highlight the role of media and independent journalism.Artykuł dotyczy dydaktycznego wykorzystania filmów fabularnych związanych z problematyką niezależnego dziennikarstwa i etosu dziennikarskiego. We wstępnej części tekstu autor przybliża wspomnianą problematykę, odwołując się do współczesnych filozofów, klasyków myśli liberalnej i orędowników porządku demokratycznego wspartego na wartościach równości i wolności (Habermas, Rawls). Komponentem tak pojmowanego systemu demokracji parlamentarnej, i jednym z jej filarów, są wolne media, które umożliwiają funkcjonowanie niezależnego, a przy tym zaangażowanego w życie publiczne, dziennikarstwa. Problematyka ta znalazła odzwierciedlenie w niektórych filmach fabularnych zaliczanych do gatunku określanego jako dramat polityczny czy dramat społeczny. W artykule omówiono wybrane pozycje tego gatunku z ostatnich 45 lat, poczynając od Wszystkich ludzi prezydenta Alana Pakuli. Autor proponuje dydaktyczne wykorzystanie filmów, spoglądając na nie z trzech perspektyw: fabuły (świata przedstawionego), formy (języka filmu) i tzw. „wielkiej metafory”. Propozycje adresowane są nie tylko do polonistów, lecz także do innych nauczycieli, których działania lokują się w obszarze szkolnego kształcenia humanistycznego