O bagażach wojska w polu będącego

k.lopatecki@uwb.edu.plUniwersytet w BiałymstokuArchiwum Główne Akt Dawnych, Zbiór Popielów rękopis: 177, 224.Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie sygnatura: 1848, 1849, 2808.Biblioteka PAN w Kórniku sygnatura: 659, 667, 668.Muzeum Narodowe w Krakowie rękopis: 92.Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka, oddział rękopisów f. 4: nr 491, 717.Biblioteka Narodowa Ukrainy im. W.I. Werdyńskiego, oddział rękopisów f. 1: nr 5921, 5922, 5923, 5924, 5925, 5926, 5927, 5928, 6311.Album armorum nobilium Regni Poloniae XV-XVIII saec., oprac. B. Trelińska, Lublin 2001.Archiv für die offiziere der königlich preussischen artillerie- und Ingenieur-Korps, T. VII, Berlin-Posen-Bromberg 1838.Artykuły wojenne od Krola Jmci Pruskiego, Poznań 1787.Beaurain J. de, Histoire militaire de Flandre, depuis l’année 1690 jusqu’en 1694 inclusivement, Paris 1755.Beaurain J. de, Histoire militaire Du Duc De Luxembourg [...] en Flandre, depuis l’année 1690 jusqu’en 1694 inclusivement, t. I-V, A La Haye [Haga] 1756-1758.Brodowski S., Corpus Iuris Militaris Polonicum, Elbląg 1753.Bystrzonowski W., Informacja artyleryjna 1743, [w:] Wypisy źródłowe do historii polskiej sztuki wojennej, z. 8: Polskie wojskowe piśmiennictwo techniczne do roku 1764, oprac. T. Nowak, Warszawa 1961.Cartes des provinces des Pays Bas, contenant les comtés de Flandre, de Hainaut, de Cambresis, le duché Brabant, partie des duchés de Luxembourg, de Limbourg, de Julliers, l’evêché de Liege, Boulenois et frontiere de Picardie. Dressée sur les memoires de Eugene Henry Fricx... Ces cartes si exactes et si detaillées sont tres necessaires pour campements et marches des armées, Paris 1744.Corpus Constitutionum Marchicarum. Continuatio II: 1741-1744, ed. Ch.O. Mylius, [Berlin] 1744.Corpus Juris Militaris, t. II: Pars specialis, hrsg. J.Ch. Lünig, Leipzig 1723.Das Teutsche Reichs-Archiv, Bd. 1, hrsg. J. Ch. Lünig, Leipzig 1710.d’Espagnac J.-B., Essai sur les grandes opérations de la guerre, t. II, La Haye-Paris 1755.Etat oder Verzeichnis der Trouppen Ihro Königl. Majestät von Preussen: so wohl zu Pferd als zu Fuβ,︣ nebst den Namen, Rang und Qualität oder Stand der Obristen, die Anzahl der Escadronen oder Bataillonen, und der verschiedenen Compagnien, Berlin 1752.Fischer F.Ch. J., Geschichte Friedrichs des Zweiten Königs von Preussen, t. II, Halle 1787.Flawiusza Wegecjusza Renata, męża zacnego, o sprawie rycerskiej nauka, [tłum. F. Paprocki], Łowicz 1776.Folard J.Ch., Abrégé des Commentaires de M. de Folard sur l’histoire de Polybe, t. I-III, Paris 1754.Folard J.Ch., Geschichte des Polybius, tłum. L.A. Oelsnitz, Bd. I-VII, Berlin 1755-1769.Folard J.Ch., Histoire de Polybe, Paris 1727.Folard J.Ch., Nouvelles D’dcouvertes sur la guerre dans une dissertation de Polybe, Bruxelles1724.Fredro J.M., O porządku wojennym i o pospolitem ruszeniu małem , wyd. K.J. Turowski, Sanok 1856.Freytag A., Architectura militaris nova et aucta oder newe vermehrte Fortification, Leiden 1631.Friedrich der Grosse: Eine lebensgeschichte, Bd. I, hrsg. J.D.E. Preuss, Berlin 1832.Geschichte: mit den Auslegungen und Anmerkungen des Ritters Herrn von Folard, worinnen derselbe die Kriegskunst nach allen ihren Theilen, Bd. I-VII, Berlin 1755-1769.Guibert J.A.H., Essai général de tactique, t. II, Londres 1772.Hofmanna J.A., Abhandelung von dem vormaligen und heutigen Krigesstaate, t. I, Lemgo 1769.Instruction für die Dorfschulzen, Gemeindeschreiber und Dorfgerichte in Südpreussen. de dato Posen, den 17. Juny 1795, Poznań [1795].Kampenhauzena J.M.J., Chwała y apologia kopiy y pik, cum refutatione niektórych zarzutow przeciwko nim, Kalisz 1732.Kitowicz J., Opis obyczajów i zwyczajów za panowania Augusta III, oprac. A. Skarżyńska, Warszawa 1999.Königliche Französische Ordonnanz vom 17 Februarii 1753. Den Dienst der Infanterie im Felde betreffend, nebst beygefügten Instructionen des Herrn Marschalls von Broglio von Jahr 1760. und 1761, Wizburg 1761.Korespondencja między Stanisławem Augustem a Ksawerym Branickim łowczym koronnym w roku 1768, wyd. L. Gumplowicz, Lwów 1872.Lebensbeschreibung des Königl. Preuß. Generalfeldmarschalls Kurt Christoph Grafen von Schwerin : Bei Gelegenheit des Bergerschen Kupferstiches, den Tod Schwerins vorstellend, aufgesetzt, hrsg. A.B. König, Berlin-Frankfurt an der Oder 1790.Les mémoires de Messire Jacques de Chastenet...Seigneur de Puységur... sous les règnes de Louis XIII et Louis XIV, t. I, Paris 1747.Lukács L., Catalogi personaum et officiorum Provinciae Austriae Societatis Jesu, t. IX-X, Roma 1994-1995.Maase J.F. von, Manuel militaire: ou Cayers détachés sur toutes les différentes parties de l’art de la guerre. Cater I. Sur les convois, Copenhague-Leide 1761.Mémoires pour servir à l’histoire du maréchal duc de Luxembourg, depuis sa naissance en 1628. jusqu’à sa mort en 1695. Contenant des anecdotes tres curieusses, & sa détention à la Bastille, A La Haye [Haga] 1758.Niemcewicz J.U., Fragment biografii 1758-1796, oprac. A. Czaja, Toruń 2005.Nouveau cours complet d’agriculture théorique et pratique, t. IV: Che-Dio, Paris 1809.Œuvres de Frédéric le Grand, Bd. XXX, hrsg. J.D.E. Preuss, Berlin 1856.Osorio Á.N., Reflexiones Militares, Paris 1730.Owidiusz [Publius Ovidius Naso], Les métamorphoses d’Ovide, en lacations historiques par Mr l’abbé Banier, t. I, Amsterdam 1732.Pamiętniki Jana Drozdowskiego sztabslekarza pułku Działyńskich, wyd. W. Przyborowski, „Ateneum” 3 (1883).Pfleiderer Ch.F., Uwagi nad mechanicznością powozu, oprac. K. Łopatecki, (w druku).Polskie ustawy i artykuły wojskowe do końca XVIII wieku, oprac. S. Kutrzeba, Kraków 1937.Polybii historiarum reliquiae: Gracce et latine cum indicibus, pars I, Parisiis 1852.Powszechny furażu y paszy regulament dla wszystkich do przystawiania furażow obowiązanich Krolewskich Prowincyi, wyiąwszy Xięztwo Szlońskie i Hrabstwo Glatz, Białystok [b.r.w.].Prawa, konstytucye y przywileie: Krolestwa Polskiego y Wielkiego Księstwa Litewskiego, t. VII, Warszawa 1782.Puységur J.F., Art de guerre, par principes et par règles, Paris 1749.Reglement vor dero Husaren-Regimenter, Berlin 1752.Reglement Vor die Königl. Preußische Cavallerie-Regimenter, Berlin 1750.Reglement Vor die Königl. Preußische Infanterie, Berlin 1750.Sammlung ungedruckter Nachrichten, so die Geschichte der Feldzüge der Preußen von 1740-1779, Bd. II-IV, Dresden 1783.Schmalen J.Ch.H., Accurate Vorstellung der sämtlichen Königlich Preussischen Armee, Nürnberg 1759.Schmalen J.Ch.H., Accurate Vorstellung der sämtlichen Königlich Preussischen Armee, Nürnberg 1770.Schnitter H., Hans Karl von Winterfeldt – „Generalstabschef” des Königs, [w:] Gestalten um Friedrich den Großen. Biographische Skizzen, Bd. 2, hrsg. H. Schnitter, Reutlingen 1993.Tadeusz Kościuszko, jego odezwy i raporta, wyd. M. Nabielak, Kraków 1918.Tardieu P.F., Plan de la Bataille & de la Victoire remportée par les Russes sur les Turcs commandés par le Grand Visir près de la riviere Kagul en Bessarabie. le 21 Julliet, 1770, Paris 1783.Turpin L., Commentaires sur les Mémoires de Montécuculli, Paris 1769.Turpin L., Essai sur l’art de la guerre, vol. I-II, Paris 1754.Vauban S., De l’attaque et de la defense des places, t. II, A La Haye (Haga) 1742.Villeneuve B. de, Cours de la science militaire: a l’usage de l’Infanterie, de la Cavalerie, de l’Artillerie, du Genie [et] de la Marine, t. II, A La Haye (Haga) 1740. Code militaire, ou, Compilation des ordonnances des roys de France Concernant les Gens de Guerre, t. I, ed. S. de Briquet, Paris 1728.Volumina legum, t. V-VII, wyd. J. Ohryzko, Petersburg 1860.Bąk M., Reformy wojska Rzeczypospolitej w latach 1775-1776, cz. 1: Teoria, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, red. Z. Hundert, Oświęcim 2013.Balcerek M., Ordo Polskie szyki wojenne w ordre de bataille Eryka Dahlberga, „Miscellanea Historico-Archivistica” 21 (2014).Bańkowski A., Etymologiczny słownik języka polskiego, t. I: A-K, Warszawa 2000.Bańkowski P., Ptaszycki S., Rewindykacja rękopisów z b. Biblioteki Sztabu Głównego w Petersburgu, wywiezionych z Polski po upadku Powstania Listopadowego, „Archeion” 9 (1930).Bardin É.A., Dictionnaire de l›armée de terre: ou, Recherches historiques sur l’art et les usages militaires, t. I, Paris 1851.Barłowska M., Jerzy Ossoliński, orator polskiego baroku, Warszawa 2000.Bauer F., Hans Joachim von Zieten. Preußens Husarenvater und sein Regiment, Berg-Potsdam 1999.Baur S., Gallerie historischer Gemählde aus dem achtzehnten Jahrhundert, Bd. III, Grau 1805.Biographie universelle, ancienne et moderne, t. LVII: Supplément, Paris 1834.Бобровский П.О., Военные законы Петра Великого в рукописиях и первопечатных изданиях, Санкт-Петербург 1887.Bochenek R.H., Militarne funkcjonowanie dzieł i zespołów fortyfikacyjnych w przeszłości. Kliometryczna metoda badań, Warszawa 1999.Bratkowski S., Z czym do nieśmiertelności, Katowice 1977.Bułatowa S.O., Rękopisy z „Collectio Regia” w zbiorach Instytutu Rękopisu Biblioteki Narodowej Ukrainy im. W. I. Wernadskiego w Kijowie, „Rocznik Biblioteki Narodowej” 36 (2004).Checiński M., Rolnictwo i wyżywienie w wojnie współczesnej: zarys problemów, Warszawa 1967.Ciesielski T., Armia koronna w czasach Augusta III, Warszawa 2009.Clark Ch., Prusy. Powstanie i Upadek 1600-1947,tłum. J. Szkudliński, Warszawa 2009.Couturier F.G.É. Le, Dictionnaire portatif et raisonné des connaissances militaires, ou Première, Paris 1825.Crousaz A., Geschichte des Königlich Preußischen Kadetten-Corps nach seiner Entstehung, Berlin 1852.Dziekoński T., Wydobywanie i metalurgia kruszców na Dolnym Śląsku od XIII do połowy XX wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972.Encyklopedia wojskowa, red. O. Laskowski, t. I, Warszawa 1931.Fischer A., Etnografia słowiańska, z. 3: Polacy, Lwów-Warszawa 1934.Frobel G., Militär-Wochenblatt, vol. 72, Berlin 1887.Furman M., „Sprawa rycerska” Marcina Bielskiego – staropolski traktat czy podręcznik wojskowy?, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, t. II, red. Z. Hundert, Oświęcim 2013.Gdański J., Machynia M., Srzednicki Cz., Stepan K., Oficerowie wojska koronnego 1777-1794. Spisy, cz. 4: Formacje Targowicy, szkolnictwo wojskowe, varia, uzupełnienia, Kraków 2003.Gołębiowski Ł., Domy i dwory, Warszawa 1830.Górski K., Historia artylerii polskiej, Warszawa 1902.Górski K., Historia jazdy polskiej, Kraków 1894.Górski K., Historia piechoty polskiej, Kraków 1893.Griffith P., Dennis P., The Vauban fortifications of France, Oxford 2006.Gromski J., Plany Warszawy i mapy okolic Warszawy w zbiorach Muzeum Historycznego m. st. Warszawy, „Alamanch Muzealny” 1 (1997).Haythornthwaite P., Frederick the Great’s Army (1): Cavalry, Oxford 1991.Haythornthwaite P., Frederick the Great’s Army (2): Infantry, Oxford 1991.Hebbert F.J., Soldier of France: Sébastien le Prestre de Vauban, 1633–1707, New York 1990.Heck R., Studia nad położeniem ekonomicznym ludności wiejskiej na Śląsku w XVI w., Wrocław 1959.Instrukcja wydawnicza dla źródeł historycznych od XVI do poł. XIX w., red. K. Lepszy, Warszawa 1953.Janeczek S., Logika czy epistemologia? Historycznofilozoficzne uwarunkowania nowożytnej koncepcji logiki, Lublin 2003.Kamieński A., Polityka zagraniczna i wojny Fryderyka II w latach 1740-1763, [w:] Prusy w okresie monarchii absolutnej (1701-1806), red. B. Wachowiak, Poznań 2010.Kisiel R., Pierwsze formacje ułańskie na Śląsku 1741-1745, „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 56 (2001), 1.Kisiel R., Praga 1757, Warszawa 2004.Kisiel R., Strzegom-Dobromierz 1745, Warszawa 2001.Klonder A., Recenzja, [do:] H. Schultz (ed.), Berlin 1650-1800. Sozialgeschichte einer Residenz, :Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 39 (1991), 1.König A.B., Biographisches Lexikon aller Helden und Militärpersonen, Bd. III: M-See, Berlin 1790.Krokosz P., Rosyjskie siły zbrojne za Panowania Piotra I, Kraków 2010.Krüger J.F., Vollständiges Handbuch der Münzen, Maße und Gewichte aller Länder der Erde, Quedlinburg-Leipzig 1830.Kunzle D., From Criminal to Courtier: The Soldier in Netherlandish Art 1550-1672, Brill-Leiden-Boston 2002.Kurdybacha Ł., M. Mitera-Dobrowolska, Komisja Edukacji Narodowej, Warszawa 1973.Lange E., Die Soldaten Friedrich‘s des Grossen, Leipzig 1853.Leng R., Ars belli. Deutsche taktische und kriegstechnische Bilderhandschriften und Traktate im 15. und 16. Jahrhundert, Bd. I, Wiesbaden 2002.Les archives de l’Est et la France des Lumières. I: guide des archives. II: inédits. Guide des archives et inédits, red. G. Dulac, S. Karp, 2007.Linde S.B., Słownik języka polskiego, t. II: G-L, Lwów 1855.Lipski J., Materiały do dziejów szkolnictwa polskiego z rękopisów Muzeum XX. Czartoryskich i Biblioteki Popielów w Krakowie, Kraków 1923.Lisowski W., Polskie Korpusy Kadetów 1765-1956, Warszawa 1983.Lityński A., Przestępstwo zdrady kraju w prawie karnym powstania kościuszkowskiego, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 28 (1976), 1.Łopatecki K., „Disciplina militaris” w wojskach Rzeczypospolitej szlacheckiej do połowy XVII wieku, Białystok 2012.Łopatecki K., „Les misères et les malheurs de la Guerre” Jacquesa Callota – wymowa ideologiczna serii, „Barok: historia literatura, sztuka” 16 (2009), 2.Łopatecki K., Charakterystyka „miejskich artykułów wojskowych” na przykładzie „Rigischer Artikelsbrieff” z 1600 roku, „Zapiski Historyczne” 78 (2013), 2.Łopatecki K., Cykl dobowy wojska w Rzeczypospolitej w XVII i XVIII wieku, [w:] Człowiek wobec miar i czasu w przeszłości, red. P. Guzowski, M. Liedke, Kraków 2007.Łopatecki K., Instytucja wytrębowania hasła w wojskach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, „Białostockie Teki Historyczne” 3 (2005).Łopatecki K., Najstarszy polskojęzyczny traktat o ruchu pojazdów kołowych z 1769 roku autorstwa Christopha Friedricha Pfleiderera, w druku.Łopatecki K., Organizacja, prawo i dyscyplina w polskim i litewskim pospolitym ruszeniu (do połowy XVII wieku), Białystok 2013.Łopatecki K., Prace kartograficzne wykonane na ziemiach Rzeczypospolitej przez szwedzkich inżynierów wojskowych w XVII stuleciu, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 46 (2009).Łopatecki K., Przestępstwo ucieczki z pola bitwy w Rzeczypospolitej szlacheckiej – z badań nad karą śmierci wymierzaną w trybie pozasądowym, [w:] Culpa et poena. Z dziejów prawa karnego, red. M. Mikuła, Kraków 2009.Łopatecki K., Walczak W., Maps and plans of the Polish Commonwealth of the 17th c. in archives in Stockholm, t. I, Warszawa 2011.Lynn J.A., Gigant of the Grand Siecle: The French Army, 1610-1715, Cambridge-New York-Melbourne 1998.Machynia M., Srzednicki Cz., Oficerowie wojska koronnego 1777-1794. Spisy, cz. 3: Piechota, Kraków 1998.Mariani A., Udział jezuitów w życiu milicji korpusów radziwiłłowiskich w XVIII wieku, [w:] Studia nad staropolską sztuką wojenną, red. Z. Hundert, Oświęcim 2013.Marston D., The Seven Years’ War, Oxford 2001.Mebes J., Beiträge zur Geschichte des Brandenburgisch-Preussischen Staates, Bd. 1, Berlin 1861.Michałowski J.M., O Janie Piotrze Norblinie i Szkole Rycerskiej Stanisława Augusta, „Rocznik Warszawski” 8 (1970).Michalski J., Z dziejów Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Warszawa 1953.Miterzanka M., Działalność pedagogiczna Adama ks. Czartoryskiego generała ziem podolskich, Kraków 1931.Mohrmann Ruth-E., Codzienność wojny i pokoju w Niemczech lat 1618-1648 (zarys problematyki), „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 49 (2001), 1-2.Moritz C., Pfleiderer, Christoph Friedrich von, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. XXV, Leipzig 1887.Mrozowska K., Pfleiderer Christian, [w:] Polski słownik biograficzny, t. XXV, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980.Mrozowska K., Szkoła Rycerska Stanisława Augusta Poniatowskiego, 1765-1794, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961.Muszyński J., Przestępstwa wojskowe a przewinienia dyscyplinarne w polskim prawie wojskowym, Warszawa 1967.Мышлаевский А.З., Война с Турцией 1711 г., Санкт-Петербург 1898.Мышлаевский А.З., Две катастрофы. Суворов в Швейцарии, Петр на Пруте, Санкт-Петербург 1901Nowa księga przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich, t. II: K-P, oprac. S. Adalberg, red. J. Krzyżanowski, Warszawa 1970.Nowak T., Pierwsza próba założenia wojskowej uczelni technicznej w Polsce w XVII w., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 11 (1965), 1.Nowak T., Przegląd polskiego piśmiennictwa z dziedziny fortyfikacji i inżynierii wojskowej w XVI-XVIII wieku, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 11 (1965), 2.Nowak T., Uwagi o technice budowania mostów polowych w Polsce w XV-XVII w., „Studia i Materiały do Historii Sztuki Wojennej” 2 (1956).Nowak T.M., Polska technika wojenna XVI-XVIII w., Warszawa 1970.Nowak T.M., Polskie tłumaczenia europejskiej literatury wojskowej, dokonane w XVI-XVIII wieku, Warszawa 2000.Nowak T.M., Stare druki biblioteki Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 44 (2007).Nowak T.M., Szwedzkie źródło kartograficzne ukazujące trasę przemarszu armii M.G. de la Gardie ze Żmudzi na Mazowsze w 1655 r., „Studia i Materiały do Historii Wojskowości) 30 (1988).Nowak T.M., Warsztat pracy Franciszka Paprockiego SJ, pierwszego tłumacza na język polski dzieła Wegecjusza o wojskowości rzymskiej, [w:] Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczypospolitej Obojga Narodów i pod zaborami, Kraków 2004Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla: od połowy XV w. do 1945 roku, Warszawa 1965.Oracki T., Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i ziemi malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, t. II: L-Ż, Olsztyn 1988.Organiściak W., Kodeksy wojskowe w Polsce roku 1775, Katowice 2001.Ostwald J., Vauban under Siege: Engineering Efficiency and Martial Vigor in the War of the Spanish Succession, Leiden 2007.Paret P., Imagined Battles. Reflections of War in European Art, Chapel Hill-London 1997.Parker G., Od domu orańskiego do domu Bushów: czterysta lat „rewolucji militarnej”, tłum. M. Kopczyński, „Przegląd Historyczny” 96 (2005), 2.Parrott D., Richelieu’s Army: War, Government, and Society in France, 1624-1642, Cambridge 2001.Pepłowski F., Odczasownikowe nazwy wykonawców czynności w Polszczyźnie XVI wieku, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1974.Podbiera M., Wojskowy postępek sądowy Polski przedrozbiorowej. Przyczynek do historii prawa i wojskowości polskiej, Poznań 1925.Poten B. von, Jacobi von Wallhausen, Johann, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. XL, Leipzig 1896.Poten B. von, Winterfeldt, Hans Karl von, [w:] Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. XLIII, Leipzig 1898.Prawocheński R., Domański A., Kozłowski L., Normalny pociągowy wysiłek konia, [w:] Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio E, Lublin 1950.Prawochenski R., Hodowla koni: pochodzenie, typy, rys historii hodowli, pokrój i metody wyceny konia, Puławy 1947.Pregiel P., Zmarnowana okazja. Bitwa pod Legnicą, 15 VIII 1760 r., „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 56 (2001), 3.Priesdorff K. von, Soldatisches Führertum, Teil 2: Die preußischen Generale vom Regierungsantritt Friedrichs des Großen bis 1763, Bd. 1, Hamburg 1937.Przyjemski S., Przysięga wojskowa – rys historyczny, implikacje moralne i prawne, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 64 (1991), 2.Radziwonka R., Blenheim-Höchstädt 1704, Warszawa 2008.Rogg M., „Porządek wojenny” Albrechta Hohenzollerna księcia Prus, [w:] Die Kriegsordnung des Markgrafen zu Brandenburg Ansbach und Herzogs zu Preussen Albrecht des Älteren – Königsberg 1555, t. I, oprac. H. J. Bömelburg, B. Chiari, M. Thomae, Braunschweig 2006.Rolnik D., Od „sługi hetmańskiego” do „żołnierza obywatela”. Współcześni Rzeczypospolitej czasów stanisławowskich o znaczeniu i roli wojska w państwie, [w:] Studia historyczno-wojskowe, t. III: Armia i społeczeństwo, red. T. Ciesielski, Zabrze 2009.Rosołowski S., Z dziejów kultury intelektualnej wojska polskiego, Warszawa 1980.Rouget M., Budownictwo wieyskie czyli doręcznik dla gospodarzy, Warszawa 1828.Salmonowicz S., Fryderyk Wielki, Wrocław–Warszawa–Kraków 2006.Salmonowicz S., Prusy: dzieje państwa i społeczeństwa, Poznań 1987Schobeβ V., Friedrich der Große und die Potsdamer Wachtparade 1740-1786, Berlin 2009.Schön J., Die Ziffernrechnung, Bamberg-Würzburg 1815.Schönin K.W., Historisch-biographische nachrichten zur geschichte der Brandenburgisch-Preusssischen artillerie, Bd. 2, Berlin 1844.Schrabisch E. von, Die schlacht bei Torgau am 3. november 1760, Berlin 1860.Słowniczek zpod Zakroczymia (wieś Pieścidła), „Wisła. Miesięcznik geograficzno-etnograficzny” 1 (1887), 8.Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IX-XIII, red. B. Chlebowski, W. Walewski, Warszawa 1888-1893.Spieralski Z., Z problematyki wzajemnych kontaktów między polską i husycką sztuką wojenną, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 2 (1957), 2.Straubel R., „Er möchte nur wissen, dass die Armée mir gehöret”. Friedrich II. und seine Offiziere: ausgewählte Aspekte der königlichen Personalpolitik, Berlin 2012.Шмидт С.О., Проект П.И. Шувалова о создании в России высшей военной школы (1755г.), [w:] Вопросы военной истории России XVIII и первой половины XIX века, Москва 1969.Szulc E., Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie: zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989.Szulc E., Cmentarze ewangelickie w Warszawie: Cmentarz Ewangelicko-Augsburski, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany, Warszawa 1989.Szwankowski J., Pruski garnizon w Chojnicach (część I), „Zeszyty Chojnickie” 25 (2010).Szyndler B., Tadeusz Kościuszko, 1746-1817, Warszawa 1991.Szytler J., Poradnik dla myśliwych: czyli o rozmaitych sposobach zabijania lub łowienia zwierzyny, Wilno 1839.Trevelyan G.M., England Under Queen Anne, vol. 2: Ramillies and the Union with Scotland, London 1932.Tykiel B., O koniach czyli Krótki zbiór zasad poznawania, chodowania, leczenia i kucia koni, Warszawa 1828.Unger P., Szkoła Rycerska – założenia i metody wychowawcze, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 20 (1976).Urban W.L., Nowożytni najemnicy, tłum. A. Romanek, Warszawa 2008.Urwanowicz J., Wojskowe „sejmiki” koła w wojsku Rzeczypospolitej XVI-XVIII wieku, Białystok 1996.Wach W.,