Św. Performer

Tekst jest analizą porównawczą filmów: Performer (2015, reż. Ł. Ronduda, M. Sobieszczański) oraz Rekolekcje (1977, reż. W. Leszczyński). Autorka umieszcza pierwszy z nich w kontekście współczesnego zwrotu kinematograficznego w rodzimym kinie. Specyfiką obu filmów jest przekraczanie granic formalnych: pomiędzy sztuką współczesną (Performer) i współczesnym teatrem (Rekolekcje) oraz filmową opowieścią o artyście. Rozmyte granice utrudniają recepcję filmów: zarówno dzieła Leszczyńskiego, jak i Performera, w którym tytułową rolę odtwarza artysta sztuki performance Oskar Dawicki, grający niejako samego siebie. Kluczem do połączenia obu filmów jest dla autorki figura jurodiwego. Postacie performerów z obu filmów – czy to w świecie współczesnym oddalonym od wartości duchowych (Performer) lub w takim, gdzie nadal się ich poszukuje (Rekolekcje) – podążają drogą wyznaczoną przez jurodiwego: ascezy, milczenia, specyficznego traktowania ciała oraz urągania światu.The text is a comparative analysis of two films: Performer (2015, dir. Ł. Ronduda, M. Sobieszczański) and Rekolekcje (1977, dir. W. Leszczyński). The author places the first of them in the context of the modern cinematographic turn in domestic cinema. The specificity of both films consists in exceeding formal limitations: between modern art (Performer) and modern theatre (Rekolekcje) and feature films about artists. Blurred borders make the perception of both films more difficult: both the work of Leszczyński and Performer in which the title character is portrayed by the performance artist Oskar Dawicki, who to a certain extent plays himself. The key to compare the two films is the figure of the holy fool (yurodivy). The performer figures in both films – is it the modern world far away from spiritual values (Performer) or the world in which we are still looking for them (Rekolekcje) – follow the path previously set by the holy fool: asceticism, silence, specific treatment of the body and reviling the world