Being under the influence of intoxicating substances in light of the draft amendments to the Criminal Code

Problem stanu pod wpływem środka odurzającego, stanowiącego m.in. znamię przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, sygnalizowany od dawna w doktrynie i judykaturze, słusznie został dostrzeżony przez Komisję Kodyfikacyjną, a próba jego rozwiązania znalazła się w przygotowanym projekcie zmian w redakcji z listopada 2013 r., gdzie proponuje się zastąpić dotychczasowe ujęcie znamieniem stanu pod wpływem środka zakłócającego czynności psychomotoryczne w stopniu mogącym zagrozić bezpieczeństwu w komunikacji. Propozycja ta nie pojawiła się już jednak w koncepcji skierowanej na posiedzenie Komitetu Rady Ministrów 3.4.2014 r., tymczasem podkreślić należy duże jej znaczenie nie tylko teoretyczne, ale i praktyczne. Znamię stanu pod wpływem środka odurzającego w kodyfikacji karnej z 1997 r. było zasadniczym novum, a jednocześnie pewnego rodzaju eksperymentem, gdyż generowało w zasadzie już od momentu wprowadzenia szereg problemów interpretacyjnych, potęgowanych w późniejszym okresie po wprowadzeniu art. 178a KK przede wszystkim faktem swoistego rozwarstwienia penalizacji bezwypadkowego prowadzenia pojazdów w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, z uwagi na zauważalne swoiste jego „nałożenie” na zastane w Kodeksie wykroczeń znamię stanu po użyciu podobnie działającego środka. Projektowana zmiana, zrywając niejako z dotychczasowymi poglądami na rozwiązanie tego problemu, zmierza zasadniczo w dobrym kierunku. Jednocześnie zbędne wydaje się swoiste dookreślanie stanu pod wpływem środka zakłócającego czynności psychomotoryczne „w stopniu mogącym zagrozić bezpieczeństwu w komunikacji”. Wystarczające wydaje się przyjęcie samego stanu pod wpływem środka zakłócającego czynności psychomotoryczne, przyjąwszy, że potencjalnie niebezpieczne są już sama różnorodność substancji aktywnych, złożoność przemian, uzależnienia oraz ich konsekwencje w postaci tolerancji i objawów abstynencji trudnych do przewidzenia. Przestępstwa abstrakcyjnego narażenia na niebezpieczeństwo obejmują w swojej istocie bowiem te zachowania, które nie prowadzą do bezpośredniego uszczerbku dla dobra, ale stwarzają sytuację, której rozwój może doprowadzić do takiego rezultatu, niekoniecznie jednak musi.The problem of being under the influence of an intoxicating substance, which is, among other things, an offence against road safety, as indicated in the doctrine and jurisprudence, was rightly noted by the Codification Committee, and the attempts to tackle it are included in the draft amendment of November 2013. The amendment contains a suggestion that the current approach should be replaced by the description of the condition of being under the influence of a substance distorting the psychomotor process to an extent that may endanger road safety. However, this proposal was not included in the concept directed to the meeting of the Committee of the Council of Ministers held on 3 April 2014, although its high importance, not only in theory but also in practice, should be emphasised. Under the Criminal Code of 1997, the elements of the condition of being under the influence of an intoxicating substance were considered a fundamental novelty, while also some kind of experiment, as many problems with their interpretation arose upon their implementation, and escalated later upon the introduction of Article 178a of the Criminal Code. First of all, these issues stemmed from the dualism of penalising accident-free driving while under the influence of alcohol or an intoxicating substance, as it was evidently “imposed” onto the element of the condition of being under the influence of a substance with a similar effect, as specified in the Code. The draft amendment, while departing somewhat from the current opinions on solving this problem, is generally aiming in the right direction. At the same time, it seems futile to additionally describe the condition of being under the influence of a substance distorting the psychomotor process “to an extent that may create a risk for road safety.” Assuming the same condition under the influence of a substance distorting the psychomotor process seems sufficient, given that the potential risks from the variety of active substances, the complexity of changes in behaviour, addictions and their consequences in the form of tolerance and symptoms of abstinence are difficult to predict. The offences of abstract exposure to hazards include behaviours that do not lead to direct harm, but create situations that may develop into such results, although they do not necessarily have to