Determination of fire blight disease susceptibilty and selection breeding on quince genotypes

Dünyada ayva üretiminde ilk sırada olan ülkemizde, ateş yanıklığı hastalığının (E. amylovora Burrill) yaygın ve yıkıcı boyutlarda görülmesi ve bu konuda yeterli araştırmanın bulunmaması dikkate alınarak planlanan bu çalışmada, Doğu Marmara ve Ege Bölgesi'nde yapılan surveylerle tolerant ayva tiplerinin selekte edilerek bazı morfolojik özelliklerinin belirlenmesi, izolatların temini, hastalık oranının tespiti ve Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü (ETAE)'nde bulunan ayva genetik kaynakları suni inokulasyonlarla hastalığa karşı testlenmesi amaçlanmıştır. Seleksiyon ıslahı çalışmaları sonucunda 15 genotip hastalığa karşı tolerant olarak belirlenmiş ve hastalık oranları % 0-12 arasında varyasyon göstermiştir. QFBNT20-3 nolu genotip 975 g ile en yüksek ortalama meyve ağırlığına sahip olurken, QFBNT45-4 kırmızı meyve rengi ile dikkat çekmiştir. Survey alanında ortalama hastalık oranı % 4,24 olarak belirlenmiştir. İl bazında; İzmir % 0,54; Manisa % 0,65; Bursa % 2,85; Sakarya % 2,95 ve Denizli % 5,90 olarak tespit edilmiştir. Toplam 27 izolat elde edilmiş, klasik ve moleküler tanı testleri sonucunda bu izolatların 21'inin E. amylovora olduğu saptanmıştır. ETAE Ayva Arazi Gen Bankası'nda muhafaza edilen 56 genotipin, hastalığa duyarlılığı, virülensi yüksek 163, 211 ve 223 nolu izolatların karışımı (107 cfu/ml) ile tam otomatik iklim kontrollü sera koşullarında, 3 farklı dönemde (1 Ekim 2016, 10 Mayıs 2017, 18 Mayıs 2017) gerçekleştirilen suni inokulasyonlarla belirlenmiştir. Üç dönemin değerlendirilmesi sonucunda; en yüksek Hastalık Indeksi (HI) değerini alan (% 51,69) 754 nolu genotip "duyarlı" grupta yer alırken, buna karşılık, en düşük HI değerini alan (% 24,69) 2168 nolu genotip, "orta duyarlı" grupta yer almıştır. Değerlendirilen 56 genotipten 50'si "orta duyarlı" grupta saptanmış, ETAE tarafından geliştirilen Ayva B 35 anacı ile Altın 35, Ege 25 ve Zeybek 35 çeşitleri bu grup içinde daha tolerant olarak ön plana çıkmıştır. Elde edilen bulgular, Türkiye ayva genetik kaynaklarının hastalığa karşı tolerans açısından önemli olduğunu ve ileride gerçekleştirilecek ıslah çalışmalarında genitör olarak değerlendirilebileceğini işaret etmektedir.This study was planned taking into account the fact that fire blight (E. amylovora Burrill) is seen in widespread and destructive dimensions in our country which is the first place in quince production in the world and that there is not enough study on this subject. It was aimed to determine of E. amylovora isolates, the incidence of the disease in the Eastern Marmara and Aegean regions, the selection of tolerant quince types and determination of some morphological characteristics, the testing of quince genetic resources with artificial inoculations against the disease in the Aegean Agricultural Research Institute (AARI). In the selection breeding studies, 15 genotypes were determined as tolerant to the disease and the disease rates varied between 0-12%. While genotype QFBNT20-3 having the highest average fruit weight with 975 g, QFBNT45-4 has attracted attention with red fruit color. In survey area; the average disease incidence was 4.24 %, in provinces; Izmir 0.54 %, Manisa 0.65 %, Bursa 2.85 %, Sakarya as 2.95 % and Denizli as 5.90 %. A total of 27 isolates were obtained and 21 of these isolates were found to be E. amylovora as a result of classical and molecular diagnostic tests. Fifty six genotypes, located in the AARI Quince Field Gene Bank, have been tested in three different periods (1 October 2016, 10 May 2017, 18 May 2017) in a fully automated climate controlled greenhouse conditions with a mixture of the most virulent isolates (163, 211 and 223 -107 cfu / ml), with artificial inoculations. As a result of the evaluation of the three periods, genotype 754 with the highest HI value (51.69 %) were noted in the "susceptible group" whereas genotype 2161 with the lowest HI (24.69 %) were detected in the "intermediate susceptible group". Of the 56 genotypes evaluated, 50 were identified in the "intermediate susceptible" group, while Ayva B35 rootstock, and Altın 35, Ege 25 and Zeybek 35 varieties, developed breeding by AARI, were more tolerant in this group. The findings indicate that Turkey's quince genetic resources are important in terms of tolerance to disease and can be evaluated as a genitor in future breeding trials