Weight control through behavioral techniques at the smoking cessation clinic

Giriş ve Amaç: Sigara bırakma sonrası ağırlık artışı olabilmektedir ve ağırlık artışı sigara bırakma tedavisinin terkedilmesine yol açabilmektedir. Önemli bir halk sağlığı sorunu olan ağırlık artışının önlenmesi için sigarayı bırakan bireylere destek olunmasında yarar vardır. Davranış değişikliği tedavisi ile yapılan müdahaleler bireylerde daha etkili ve kalıcı olmaktadır. Araştırmanın birincil amacı sigarayı bırakmaya başlamış bireylerde diyetisyen tarafından uygulanan bilişsel davranışçı tekniklerin kilo kontrolüne etkisi olup olmadığını belirlemektir. İkincil amacı ise bireylerde kilo değişimi olmasa bile kilo alımı konusunda riskli davranışlarının değişim gösterip göstermediğini belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Önce-sonra karşılaştırmalı girişimsel tipte bir çalışmadır. Çalışma grubunu Kasım, Aralık 2017 ve Ocak 2018 aylarında Ege Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Sigara Bırakma Polikliniği'ne başvurup araştırma döneminden 1 ay önce sigarayı bırakmaya başlamış olan 18-65 yaş arası bireyler oluşturmaktadır. Etki büyüklüğü 0,5, hata payı %5 ve çalışmanın gücü 0,8 alınarak toplam örnek büyüklüğü 34 olarak hesaplandı. Araştırma 29 bireyle tamamlandı. Etik kuruldan onay alındı. Verilerin toplanmasında hem ilk görüşme hem izlem görüşmesinde araştırmacının hazırladığı anket ve Beslenmeyle İlgili Bilişsel Kalıpları Değerlendirme Formu, Riskli Davranışlar Ölçeği (RDÖ), Hollanda Yeme Davranışı Anketi (DEBQ), Küresel Fiziksel Aktivite Anketi (GPAQ) kullanıldı. Sigara Bırakma Polikliniği Değerlendirme Formundan da yararlanıldı. Girişim olarak araştırmacı ilk görüşmede davranış değişikliği danışmanlığı ve değerlendirme içeren ortalama 40 dk süren yüz yüze bireysel görüşme yaptı. Çalışmanın birincil etkinlik değişkenleri; ağırlık değişimi, beden kütle indeksi değişimidir. İkincil etkinlik değişkenleri; bel çevresi değişimi, kalça çevresi değişimi, 8 sorudan oluşan Riskli Davranışlar Ölçeği skorları ve değişimi, 33 soru içeren Hollanda Yeme Davranışı Anketi skorları ve değişimi, 10 sorudan oluşan Beslenmeyle İlgili Bilişsel Kalıpları Değerlendirme Formu skorları ve değişimidir. Veri analizinde bağımsız gruplarda ki kare testi, bağımlı gruplarda Mc Nemar testi kullanıldı. Bağımlı gruplarda ortalamalar Wilcoxon eşleştirilmiş iki örnek testiyle karşılaştırıldı. İki bağımsız ortalama arasındaki farkın karşılaştırılması için Mann-Whitney U testi kullanıldı. Önemlilik düzeyi p<0,05 olarak alındı. Bulgular: Araştırma grubunun 13 kadın, 16 erkek bulunmaktadır. İlk diyetisyen görüşmesindeki ağırlık, ilk sigara bırakma başvurusundaki ağırlığa göre yaklaşık 6 haftada ortalama 2,26 kg artmıştır (p<0,001). Kontrol görüşmesi; katılımcıların yirmi dördü ile yüz yüze, beş kişiyle telefon görüşmesi şeklinde gerçekleştirildi. Kontrol görüşmesindeki ağırlık, ilk diyetisyen görüşmesindeki ağırlığa göre 4,6 haftada ortalama -0,90±1,57 kg azaldı. (p=0,004). İlk görüşmedeki BKİ (27,45±4,48) ile kontrol görüşmesindeki BKİ (27,14±4,35) arasında anlamlı azalma saptandı (p=0,003). İlk görüşmede ve kontrol görüşmesindeki; bel çevresi (94,83±15,11 - 93,00±14,48), kalça çevresi (104,14±7,70 ve 102,66±7,38), RDÖ puanı (21,69±6,70 ve 15,62±5,68), DEBQ tüm bölümlerinde (kısıtlayıcı yeme, duygusal yeme ve dışsal yeme) (101,97±26,06 ve 128,83±23,16), GPAQ puanı (1824,41±4662,98 ve 3501,66±5303,83), sedanter süre (423,10±241,12 ve 366,21±172,22) arasında olumlu yönde anlamlı değişim saptandı. Sonuç: Davranış değişikliğine yönelik bireysel eğitimle birlikte sigara bırakma sonrası artan ağırlık, bel ve kalça çevresi, BKİ'nin anlamlı olarak azaldığı görüldü. Beslenme konusunda riskli davranışlara yönelim azaldı. Kısıtlayıcı, duygusal ve dışsal yeme davranışları düzeldi. Sonuçlar beslenmeyle ilgili davranışları etkileyen bilişsel hataların azaldığını göstermektedir. Fiziksel aktivitede artış oldu. Sedanter olarak geçirilen süre azaldı. Yapılan müdahalenin etkili bulunmasıyla beraber polikliniğe başvuran birinci ayını dolduran bireylere davranış değişikliğine yönelik ağırlık kontrolü eğitimi yapılması önerilir.Introduction and Aim: Weight gain can occur after smoking cessation and can result in the interruption of smoking cessation treatment. To prevent weight gain, which is an important public health problem, providing support to people who quit smoking would be beneficial. Interventions with behaviour modification therapy are more effective and long lasting in individuals. The primary aim of the study was to determine whether cognitive behavioural techniques applied by a dietitian to individuals who have quit smoking were effective on weight control. The secondary aim was to determine whether risky behaviours causing weight gain had changed in the individuals even if there was no change in weight. Material and Methods: This study was designed as an interventional pre-post comparison. The population constituted of individuals aged 18-65 years who had applied to Ege University Public Health Department's Smoking Cessation Clinic in November, December 2017 and January 2018 and who had quit smoking since a month. The total sample size was calculated as 34 using an effect size of 0.5, error margin 5% and 0.8 power. The study was completed with 29 individuals. Permission was obtained from the ethics committee. The data were collected by a questionnaire prepared by the researcher and the Cognitive Patterns of Nutrition Assessment Form, the Risk Behaviours Scale, the Dutch Eating Behaviour Questionnaire (DEBQ), and the Global Physical Activity Questionnaire (GPAQ). The Smoking Cessation Policlinic Evaluation Form was also used. The researcher conducted an individual face-to-face interview with an average of 40 minutes including behaviour change counselling and evaluation. The primary outcome variables of the study were weight change and BMI change. Secondary outcome variables were changes in waist and hip circumference, Risk Behaviours Scale score, the Dutch Eating Behaviour Questionnaire score, Cognitive Patterns of Nutrition Assessment score. In the data analysis, the chi-square test in independent groups and Mc Nemar test in dependent groups was used. To compare means among dependent groups, Wilcoxon signed-rank test was applied. The Mann-Whitney U test was used to compare two independent means. The level of significance was set at p<0,05. Results: The research group consisted of 13 women and 16. The weight in the first dietitian appointment had increased by an average of 2.26 kg in about 6 weeks after smoking cessation (p