Dünyada ve Türkiye'de uluslararası doğrudan yatırımlar : 1995-2008

Küreselleşmenin hız kazandığı 21.yüzyıl bilgi çağında, ekonomik, politik, gelir düzeyleri, kültürel yapıları ve toplumsal yapıları birbirinden farklılık gösteren ülkeler, daha hızlı büyüme, daha hızlı gelişme ve daha hızlı kalkınma çabası içine girmişlerdir. Gelişmiş ülkelerin sanayileşmesine paralel olarak geliştirdikleri teknoloji ve sermaye oluşumu, kendi ülkelerinin sınırlar dışına çıkmış, üretim, yönetim ve pazarlama stratejisi yönünden uluslararası yapıya kavuşmuştur. Gelişmiş ülkeler arasında oluşan teknolojik ve sermaye alt yapısı, bu ülkeleri ürünlerini pazarlayacak yeni pazar arayışlarına yöneltmiştir. Bu ülkelerden bazılarının hammadde, işgücü gibi çeşitli kaynaklara bağımlı olmaları da uluslararası doğrudan yatırımı (UDY) gerçekleştiren ülkelerin, bu ülkelerdeki faaliyetlerinin gelişmesine ve yeni yatırım alanları arayışına neden olmuştur. Bu tezde öncelikle uluslar arası doğrudan yatırımların tanımı ve tarihi gelişimi verilmiş, daha sonra teorik yönden ifade edilerek, Dünyada ve Türkiye'de yansımaları değerlendirilmiştir. Uluslar arası doğrudan yatırımların artan önemi karşısında sadece gelişmiş ülkeler değil gelişmekte olan ülkelerde, ülkelerini yatırımcıya cazip hale getirecek kültürel, siyasal, politik ve yasal düzenlemeler konusunda azami gayret harcamaktadırlar. Tezin amacı UDY'nin gerekliliği ve UDY'nin arttırılması konusunda ülkelerin alması gereken tedbirler nelerdir sorusuna yanıt aramaktır. Anahtar Kelimeler: Uluslararası Doğrudan Yatırım, Çok Uluslu Şirket, Küreselleşme, UDY'yi Etkileyen Faktörler, Dünyada ve Türkiye'de UDY'ye Bakış Açısı, Doğrudan Yabancı Yatırım.\ud In the 21st century information age where globalization has gained speed; the countries of which economical, political, income levels, cultural structures and societal structures differ from each other have gone into the effort of quicker growth, improvement and development. Technology and capital creation which developed countries have developed in parallel with their industrializations has gone beyond their own countries' boundaries and reached to an international structure in terms of production, management and marketing strategy. Technological and capital infrastructure composed among the developed countries has directed these countries towards new market searches for marketing their products. And some of these countries being dependent upon several resources like raw material and labor have caused the activities of countries performing international direct investment (IDI) in these countries to be improved and to searches for new investment areas. In this thesis, first the definition of international direct investments and its historical development is given, and then, by expressing in theoretical means, its reflections in the World and Turkey are assessed. Against the increasing importance of international direct investments, not only the developed countries but also the developing countries are making maximum effort regarding cultural, political and legal arrangements that will make their countries attractive for the investors. The purpose of this thesis is to search for an answer to the question of what are the measures that should be taken by the countries regarding the requirement of IDI and increasing IDI. Key Words: International Direct Investment, Multinational Company, Globalization, Factors Affecting IDI, Point of View for IDI in the World and Turkey, Foreign Direct Investment