Vadeli işlem piyasalarında endeks sözleşmeleri kullanımına dayalı korunma etkinliği: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda uygulama

Sabit kur sistemine dayalı Bretton Woods Sistemi'nin sona ermesi ile yerini dalgalı kur sisteminin alması, ilk petrol krizi ve piyasaların uluslararası arenada entegrasyonu sonucu, 1970'li yıllardan itibaren, başta kurlarda olmak üzere, faiz oranlarında meydana gelen aşırı dalgalanma ve belirsizlik, risk yönetimi kavramını beraberinde getirmiştir. "Vadeli işlem piyasaları" risk yönetimi ihtiyacı sonucu ortaya çıkmış piyasalardır. Vadeli işlem piyasaları, gelişmiş uluslararası piyasalara entegre olmada önemli işlevlere sahip piyasalardır. Türkiye' de vadeli işlemler piyasası, 4 Şubat 2005'de, İzmir'de faaliyete başlamış olan, "Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası"dır. Borsa, kurulduğu günden itibaren artan işlem hacmi, modern teknolojisi ve sunduğu ürünler ile gelişimini artan bir ivmeyle sürdürmekte, yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisini çekmektedir. Bu tezin amacı, Türkiye'de vadeli işlem piyasasında endeks sözleşmeleri ile etkin korunmanın mümkün olup olmadığının incelenmesidir. Bu doğrultuda, Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası'nda işlem gören VOB-İMKB 30 Endeks sözleşmeleri ile fiyatların düşme riskine karşı kısa pozisyonda, dinamik korunma yapılarak, korunma etkinliği (hedging effectiveness) analiz edilmekte ve VOB-İMKB 30 Endeks sözleşmeleri ile korunma etkinliğinin sağlandığı görülmektedir. Anahtar Kelimeler: Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası, Endeks Vadeli İşlem Sözleşmeleri, Korunma Etkinliği, Varyansı Minimize Eden Hedge Rasyosu.\ud The excessive fluctuation and ambiguity in the interest rates, notably in the rates of exchange, which have been ensuing since the 1970s as a result of the replacement of the Bretton Woods System based on the fixed exchange rate system with the floating exchange rate, the first oil crises as well as the integration of the markets at the international level, have brought about the concept of risk management. "Futures Markets" are the ones which have emerged as a result of the need for risk management. Futures Markets are those which have significant functions in the integration with the developed international markets. The futures market in Turkey is" the Turkish Derivatives Exchange" which started to serve in İzmir on February 4, 2005. With its modern technology and the products it offers as well as its increasing transaction volume since the foundation date, TURKDEX has been continuing its development with an increasing acceleration and arousing the interest of local and foreign investors. The aim of this thesis is to study whether it is possible to have hedging effectiveness through the index contracts in the Turkish Derivatives Exchange. Within this framework, TURKDEX-ISE-30 Index Contracts which are traded on Turkish Derivatives Exchange and the hedging effectiveness have been analyzed through the dynamic hedging at the short position against the risk of the fall in prices, and TURKDEX-ISE-30 Index Contracts as well as the hedging effectiveness have been observed to be ensured. Key Words: Turkish Derivatives Exchange, TURKDEX-ISE-30 Index Futures Contracts, ISE National-30 Index, Hedging Effectiveness, Variance Minimizing Hedge Ratio