İslam hukukunda gönderme (atıf) teorisi

Bu çalışmanın amacı, Devletler Özel Hukukunun üç temel kısmından birini oluşturan Kanunlar htilafı sisteminde göndermenin tanımlanmasıdır. Bu nedenle, göndermenin unsurlarının neler olduğunun, hangi durumlarda ve ne şekilde gerçekleştirildiğinin tespit edilmesi sureti ile İslam Hukukunda gönderme teorisinin imkanı meselesi ele alınacaktır. Gönderme, yabancı unsurlu olarak nitelendirilen hukuki ihtilaflarda söz konusudur. Yabancı unsurlu ihtilaflarda, ihtilafa taraf olan hukuk sistemlerinden hangisinin uygulanacağı, bağlama kurallarından hareketle tespit edilir. Bunun neticesinde yetkili görülen yabancı hukuka gönderme yapılır. Yabancı unsurla kastedilen, bir ülke devletine nispetle diğer ülke vatandaşlarının bir ihtilafa taraf olması, ihtilaf konusu şeyin yabancı ülkede bulunması, ihtilafa neden hukuki eylemin yahut sonuçlarının burada gerçekleşmesidir. Gönderme kanunlar ihtilafı kuralları ile gerçekleştirilir. Göndermenin yetkili yabancı hukukun kanunlar ihtilafı kurallarına yahut iç hukuk kurallarına yapılmasına ya da yetkili hukukun baska bir hukuk sistemini yetkili görüp buraya gönderme yapmasına baglı olarak gönderme çeşitleri ortaya çıkmaktadır. İç hukuk kuralları ile milletlerarası nitelikte gönderme gerçekleştirilemez. Uygulanma alanını özel hukuk ihtilaflarının oluşturduğu gönderme, ihtilafa taraf olan ülkeler arasındaki negatif yetki ihtilaflarına bağlı olarak ortaya çıkar. İslam Hukukunda göndermenin varlığı, yabancı ülke hukukunun yetkili görülüp, ihtilafın hallinin bu ülke hukukuna bırakılmasına bağlıdır. Gönderme neticesinde yetkili yabancı hukuk, ihtilafın getirildiği mahkeme tarafından uygulanmaktadır. Buna karşılık İslam mahkemesinde İslam Hukukundan başka bir hukukun uygulanmayacağı ilkesi kabul edilmiştir. Göndermenin amacı, ihtilafla en sıkı ilişki içerisinde olan hukukun tespit edilmesi suretiyle, adaletin sağlanmasıdır. İslam Hukukuna göre, yabancı unsurlu olsun ya da olmasın herhangi bir hukuki ihtilafa uygulanacak en adil hukuk İslam hukukudur. Yapılan göndermenin kamu düzenine aykırı olması halinde yabancı hukukun uygulanmasından vazgeçilir. Anahtar Kelimeler: Devletler Özel Hukuku, İslam Devletler Özel Hukuku, Kanunlar İhtilafı, Gönderme (Atıf) , Yabancı Unsur, Yetkili Hukuk, Adalet.\ud The aim of this study is the description of renvoi, which is the one part of the private international law, that is formed by three parts. It will be searched that what are the elements of the renvoi, when and how it is used and the possibility of the renvoi theory in the Islamic law. Renvoi is used in conflict laws that is described foreign element conflict. At the foreign element conflicts, connect rules are used in the choice of law rules to be applied. Eventually the renvoi is referenced to authorized foreign law system. The meaning of the foreign element is that other country's countryman to be in favor of a conflict in the country or something that is in the foreign country or a legal act or it's results are occured in a foreign country. Renvoi is performed by conflict laws rules. Kinds of renvoi are formed according to either referncing to the renvoi to the authorized foreign law's conflict laws rules or to domestic laws rules or in the condition in which authorized law consider another law system as authorized and reference to there. International quality renvoi is not occured with domestic law rules. The renvoi, that's practice area is formed by conflicts of private international law, is brought out according to negative authority conflicts between the law systems accord with the conflict. The existence of the renvoi in the Islamic law connect with the choice of foreign applicable law to solve the conflict. At the end of the renvoi , authorized foreign law is applied by the law court where the conflict was brought in. In contrast to this, the principle that is any another lslamic law wont be applied in Islamic court, is accepted. The aim of the renvoi is providing of the justice by detecting the law which is the deepest relationship with the conflict. According to Islamic law no matter if it contains foreign element or not, the most equitable law to apply to any legal conflict is Islamic law. In a condition, in which the referenced renvoi contrary with the order puplic, the application of foreign law is cancelled. Keywords: Private International Law, slamic Private International Law, Conflict Laws, Renvoi, Foreign Element, Authorized Law, Justice