Platon i Arystoteles w świetle badań nad kulturą indoeuropejską

Gegenwärtig sind wir daran gewöhnt, den Wert der Kulturerzeugnisse nach der Originalität und Innovation ihrer Schöpfer zu messen. Vor diesem Hintergrund erscheint der Standpunkt des italienischen Forschers der antiken Philosophie, Giovanni Reale, als ein Einzelfall. Indem er die Größe von Aristoteles hochschätzt, sieht er in ihm vor allem einen Philosophen, der das Werk Platons treu fortsetzt. Obwohl Reale zahlreiche wichtige Argumente für seine These anführt, verstößt sein Standpunkt gegen die Eindrücke der meisten Leser der beiden Philosophen und hält nicht der Kritik stand, insbesondere was die Perspektive betrifft, die Reale in seiner Forschungsarbeit nicht berücksichtigte. Meine Polemik mit der These des italienischen Historikers zielt darauf, nachzuweisen, dass der Unterschied zwischen Platon und Aristoteles auf das Meritum, den Kern ihrer ontologischen Anschauungen zurückgreift. Platon war der Tradition der frühen indoeuropäischen Kultur treu und hielt das ternäre System für das Hauptprinzip der Konstruktion des philosophischen Systems, unterdessen war die Metaphysik von Aristoteles binär. Der Grund für diese paradigmatische Nichtübereinstimmung liegt womöglich in dem kulturellen Unterschied, der beide Philosophen trennte.Today we’re used to measure the value of works of culture through the lens of originality and their creators’ innovation. Against this background appears an outlying standpoint of Giovanni Reale, an Italian historian and Ancient philosophy scholar, who appreciated Aristotle's greatness and, first of all, believed he was a faithful continuer of Plato’s teachings. Even though Reale gives multiple accounts proving his own thesis, his point of view is contrary to most readers’ impressions of the two philosophers. His thesis doesn’t stand a chance against a critique from a different point of view. Polemicizing with Reale’s thesis, I’m going to prove that the difference between Plato and Aristotle is rooted deep down in the quintessence of their ontological views. Faithful to the tradition of the early Indo-European culture, Plato acknowledged ternary structures as the primal principle of his philosophical system, meanwhile Aristotelian metaphysics is binary. The reason for this paradigmatical incoherence may be the cultural differences between both philosophers. Nowadays this issue is a subject of academic research, especially on the grounds of transculturalism.Współcześnie zwykliśmy mierzyć wartość wytworów kultury oryginalnością i innowacyjnością ich twórców. Na tym tle jako odosobniony przypadek jawi się stanowisko włoskiego badacza filozofii antycznej, Giovanniego Realego, który doceniając wielkość Arystotelesa, dostrzega w nim przede wszystkim wiernego kontynuatora filozoficznego dzieła Platona. Chociaż Reale przywołuje liczne i ważne argumenty na rzecz swojej tezy, jego punkt widzenia koliduje z odczuciami większości czytelników obydwu filozofów i nie wytrzymuje krytyki z perspektywy, której Reale wcale nie wziął pod uwagę w swojej pracy badawczej. Polemizując z tezą włoskiego historyka, wykażę, że różnica pomiędzy Platonem a Arystotelesem sięga meritum ich poglądów ontologicznych. Wierny tradycji wczesnej kultury indoeuropejskiej Platon przyjmował układ ternarny za naczelną zasadę konstrukcji systemu filozoficznego, tymczasem metafizyka Arystotelesa jest binarna. Powodem tej paradygmatycznej niezgodności może być różnica kulturowa dzieląca obu filozofów