Biblijne inspiracje w malarstwie Nikifora

Nikifor Krynicki (Epifaniusz Drowniak, 1895-1968) was one of the most popular non-academic Polish painters worldwide. To show the biblical inspiration in his creative output I chose two categories from various thematic aspects: self-portraits and landscapes with a church. There are plenty of Nikifor’s paintings showing him as a teacher, as a celebrating priest, as a bishop, or even as Christ. A pop­ular way to explain this idea of self-portraits is a psychological one: as a form of auto-therapy. This analysis is aims to show a deeper expla­nation for the biblical anthropology. Nikifor’s self-portraits as a priest celebrating the liturgy are a symbol of creative activity understood as a divine re-creation of the world. Such activity needs divine inspira­tion. Here are two paintings to recall: Potrójny autoportret (The triple self-portrait) and Autoportret w trzech postaciach (Self-portrait in three persons). The proper way to understand the self-identification with Christ needs a reference to biblical anthropology. To achieve our re­al-self we need to identify with Christ, whose death and resurrection bring about our whole humanity. The key impression we may have by showing Nikifor’s landscapes with a church is harmony. The painter used plenty of warm colors. Many of the critics are of the opinion that Nikifor created an imaginary, ideal world in his landscapes, the world he wanted to be there and not the real world. The thesis of this article is that Nikifor created not only the ideal world, but he also showed the source of the harmony – the divine order.Zasadnicza teza artykułu „biblijne inspiracje Nikifora” sprowadza się do pokazania, że autoportrety są przejawem szczególnej samoświado­mości malarza utożsamiającego twórczość artystyczną (malarską) ze sprawowaniem liturgii, inaczej z uobecnianiem religijnego konteks­tu rzeczywistości, a konkretnie z uobecnianiem dziejów Chrystusa. Z autoportretami Nikifora wiąże się także intuicja antropologiczna, realizowanie człowieczeństwa poprzez utożsamianie się z Chrystu­sem. Pejzaże ze świątynią nie są tylko urokliwym przedstawieniem okolic Krynicy i innych miejscowości z południa Polski. Głębsza intui­cja malarza dotyczy Bożego źródła ładu i harmonii w pejzażach. Jego pejzaże to wręcz epifanie boskiego porządku. Teologia (także Biblia) używa na określenie takich intuicji pojęcia „objawienie naturalne”