Umutların ve Hayal Kırıklıklarının Sosyo-Kültürel Arka Planı: Türk Erkekleriyle Evlenen Kazakistanlı Kadınların Evlilik Memnuniyeti Üzerine Nitel Bir Çalışma

The foreign marriages of Kazakhstani women with Turkish men started to increase the socio-cultural, economic and political relationships between Kazakhstan and Turkey. These marriages have many interconnected structures, such as individual differences, ethnicity, cultural features, spouse values, gender roles and place of residence. This study, taking into account the language, culture and geographical differences between Kazakhstan and Turkey, there was an attempt to understand the marital satisfaction in foreign marriage between the citizens of these two countries, through the eyes of women, especially the Kazakhstani women who are the main actors in this marriage. More specifically, this study examined factors that play an important role in satisfying the marriage of Kazakhstani women; expectations of Kazakhstani women from this marriage and their experience after marriage; purposes for their marriage; understanding “Turkish men”, “Marriage with Turkish men” in the perception of Kazakhstani women before marriage and after marriage; as well as the state of fulfillment of expectations in marriage were sociologically interpreted through the metaphor of “disappointment”. The empirical data of the study were implemented in total with 22 Kazakhstani women living in Kazakhstan (Astana, Almaty, Shymkent, Atyrau) and Turkey (Ankara, Istanbul) in 2018 and 2019. An in-depth interview was chosen as the method of collecting information. As a result of the analysis of these data obtained during the interview, it turned out that in the marriage of Kazakh women with Turkish men, instrumental reasons are basic, in addition to love and mutual feelings of sympathy, their expectations to create a strong family with a good man, and these expectations are met. In addition, it was found that relations between spouses, their relations with the social environment, with family and relatives of both spouses and cultural factors (religion, daily life practices, traditions, and language) play a decisive role in marital satisfaction of Kazakhstani women. Discussing marital satisfaction of Kazakhstani women in the framework of theories of dynamic goals and theories of ecosystems, it’s possible to conclude that although women married to foreigners encountered some problems and misunderstandings due to cultural differences that negatively affected their marital satisfaction, their expectations from marriages that have been fully implemented have a positive effect on their marital satisfaction. And also the justification of the reasons why they agreed to this marriage and the efforts of their Turkish spouses to make them happy, determine the marital satisfaction of Kazakhstani women positively. The results of this study were sociologically interpreted in the framework of the dynamic goals theory (Li and Fung; 2011) and the eco-system theory (Skowroński et al., 2014).Kazakistanlı kadınlar ve Türk erkekleri ile yapılan evlilik, Kazakistan ve Türkiye arasındaki sosyo kültürel, ekonomik, siyasi ilişkilerin gelişmesi ile ortaya çıkmış olan bir evliliktir. Bu evlilikler, birçok yabancı ile yapılan evlilikler gibi eşlerin bireysel farklılıkları, etnik kimlikleri, kültürel özellikleri, eşlerin benimsedikleri değerleri, toplumsal cinsiyet rolleri, yaşanılan coğrafiya gibi birçok iç içe girmiş bir yapıya sahiptir. Bu çalışmada Kazakistan ve Türkiye arasındaki kültür, dil ve sınır farklılıkları dikkate alınarak iki ülke vatandaşları arasında gerçekleşen yabancı evliliklerde evlilik memnuniyeti evliliğin önemli aktörlerinden biri olan ve evliliği deneyimleyen Kazakistanlı kadınların gözünden anlaşılmaya çalışılmıştır. Daha açık bir ifadeyle bu çalışmada Kazakistanlı kadınların Türk erkekleriyle olan evliliğindeki evlilik memnuniyetinde rol oynayan öznel faktörler incelenmiştir. Kazakistanlı kadınların Türk erkekleriyle evlenme nedenleri, evlilikten beklentileri, evlilik deneyimleri, Kazakistanlı kadınlara göre ‘Türk erkeğine’, ‘Türk erkeği ile evli olmaya’ ilişkin verilen anlamların neler olduğu hem Türkiye’de yaşayan hem de Kazakistan’da yaşayan Türk erkekleriyle evli Kazakistanlı kadınlar üzerinden anlaşılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmada Türk erkekleriyle evli olan Kazakistanlı kadınların gözünden evlilik memnuniyetleri anlaşılmaya çalışılırken evlilikteki beklentilerine ulaşıp ulaşamama noktasında ‘hayal kırıklıkları’ metaforu üzerinden sosyolojik olarak bir yorumlamaya gidilmiştir. Araştırmanın ampirik verileri Kazakistan’da (Astana, Almaty, Şimkent, Atyrau) ve Türkiye’de (Ankara, İstanbul,) yaşayan toplam 22 Kazakistanlı kadınla 2018 – 2019 yıllarında yapılmış olan derinlemesine görüşmeler aracılığıyla derlenmiştir. Derinlemesine görüşmelerle toplanan veriler tematik analiz ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın önemli sonucu Kazakistanlı kadınların Türk erkekleri ile evliliğinde aşk ve sempati dışında rasyonel nedenlerin (kültürel benzerlikler, aile/akraba ve arkadaş onayı, dini ortaklık, dil yakınlığı, yurtdışına çıkma, yurtdışında yaşama, yurtdışını gezme, maddi anlamda rahatlama, yaşı geçmeden evlenme) rolü olduğudur. Ayrıca Kazakistanlı kadınların Türk erkekleriyle evliliklerindeki en önemli beklentisi ‘iyi bir erkekle güven veren ve sürdürülen bir aile yaşamına sahip olmaktır’. Hem Türkiye hem Kazakistan’da yaşayan kadınların evlilik beklentilerine ulaştıkları söylenmekte birlikte evlilik nedenleri, beklentileri, evlilik memnuniyetleri onların yaşadıkları ülkeye göre değişmektedir. Buna göre Kazakistan’da yaşayan ve Türk erkekle evli olan kadınların evlilik memnuniyeti kriterleri ile Türkiye’de yaşayan ve Türk erkekle evli olan kadınların evlilik memnuniyetinden daha farklı olduğu anlaşılmıştır. Kazakistanlı kadınların evlilik memnuniyetinde eşler arasındaki ilişkilerde ve dolayısıyla evlilik memnuniyetinde benzer kültürel faktörlerin (inanç, gündelik yaşam uygulamaları, gelenekler, dil) anlamlı rolü olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın bulguları Li ve Fung (2011)’ın dinamik hedefler ve Skowroński vd. (2014)’nin eko sistem kuramları ile desteklenerek sosyolojik olarak yorumlanmıştır