Bureauonderzoek en Karterend Booronderzoek Archeologie Plangebied Verlengde Stuwdijk 1 te Ane Gemeente Hardenberg

Hamaland Advies heeft in opdracht van BJZ.nu Bestemmingsplannen te Almelo een archeologisch bureauonderzoek en karterend bodemonderzoek uitgevoerd voor het plangebied Verlengde Stuwdijk 1 te Ane, gemeente Hardenberg. De ontwikkeling betreft een nieuwe loods, een nieuwe woning en een viertal opslagbunkers. Het plangebied heeft een omvang van ca. 5.800 m². Het noordelijk deel is een met klinkers verhard bedrijfsterrein. Het zuidelijk deel bestaat uit een maïsakker. De exacte verstoringsdiepte is onbekend, maar aangenomen mag worden dat de fundering van het gebouw en de kabels en leidingen tot ca. 80cm minus maaiveld reiken. De weg die wordt aangelegd heeft een verstoringsdiepte van minder dan 50cm en valt deels buiten het plangebied. Het onderzoek is uitgevoerd in het kader van de wijziging van het bestemmingsplan. Het plangebied heeft volgens de beleidskaart van de gemeente een archeologische waarde 4, waarbij KNA conform onderzoek noodzakelijk is bij bodemingrepen vanaf 500 m² en dieper dan 50cm – mv. Het door Hamaland Advies uitgevoerde onderzoek bestaat uit een KNA conform bureauonderzoek dat aangevuld is met een inventariserend veldonderzoek middels karterende boringen om de intactheid van de bodemopbouw te toetsen en de aan- of afwezigheid van vindplaatsen vast te kunnen stellen. Conclusie Op grond van de bestudeerde bronnen kan geconcludeerd worden dat het plangebied een hoge verwachting heeft op archeologische resten uit de Prehistorie en de Nieuwe tijd. Door natte omstandigheden is bewoning in tussenliggende perioden onwaarschijnlijk. Vondsten in de directe omgeving van het plangebied zijn afkomstig uit de periode Neolithicum, Bronstijd en IJzertijd. Door de aanleg van het bedrijfsterrein in het noordelijk deel van het plangebied en de bouw van een loods in de 21e eeuw ten westen van het plangebied is er kans op bodemverstoring in het plangebied. Onbekend is echter tot hoe diep de bodem daadwerkelijk is verstoord. Uit de onderzoeksresultaten van het booronderzoek blijkt dat de noordelijke helft van het plangebied, een met klinkers verhard terrein voor opslagdoeleinden, bestaat uit subrecent opgebrachte grondlagen op een ondergrond van dekzand. De oorspronkelijke bodem is bij de aanleg van het bedrijfsterrein vergraven tot op een gemiddelde diepte van 100 cm-mv. De enige uitzondering is boring 9 waar een oorspronkelijk bodemprofiel aangetroffen is, bestaande uit een dunne bouwvoor met een intacte eerdlaag van 45 cm dikte. Deze eerdlaag gaat op een diepte van 85 cm geleidelijk over in een 15 cm dikke harde roodbruine inspoelinghorizont. De top van het dekzand bevindt zich op een diepte van 100 cm-mv. In de zuidelijke helft van het plangebied, een maïsakker, is een grotendeels verploegd bodemprofiel aangetroffen. Hier is sprake van A/C-profielen en A-B/C-C-profielen, waarbij de oorspronkelijke eerdlaag en/of de oorspronkelijke inspoelingshorizont door ploegen of mengwoelen met de top van het dekzand vermengd zijn geraakt. Een uitzondering is boring 1, waar onder de bouwvoor en de eerdlaag op een diepte van 85 cm een 25 cm dikke inspoelingshorizont aangetroffen is. Selectieadvies Wat betreft landschappelijke ligging en verwacht oorspronkelijk bodemtype geeft het booronderzoek goeddeels een overeenstemmend beeld met dat wat verwacht werd op basis van het bureauonderzoek. Er is sprake van een hoge zwarte enkeerdgrond op een ondergrond van dekzand. De oorspronkelijke bodem betreft een laarpodzol. Enkele intacte en verploegde laarpodzolen bevestigen dat sprake is van bodemvorming in een overgangszone tussen de hoger gelegen dekzandkoppen- en welvingen ten westen en ten oosten van het plangebied en de lager gelegen beekdalvlakte van de Vecht in het zuidoosten. Door diepploegen of mengwoelen is de oorspronkelijke bodemopbouw ter plaatse van de maïsakker echter sterk aangetast. Dit geldttevens voor de noordelijke helft van het plangebied, waar de bodem tijdens de aanleg van het bedrijfsterrein in het verleden tot een diepte van gemiddeld 100 cm-mv vergraven is en later opgehoogd is met iets puinhoudende grond. Hierdoor zijn eventuele aanwezige archeologische vindplaatsen verloren gegaan. Op basis van de onderzoeksinspanning, waarbij grotendeels sprake is van verstoorde bodemprofielen en er geen archeologisch relevante indicatoren zijn aangetroffen, is er geen reden om te veronderstellen dat in het plangebied nog intacte vindplaatsen te verwachten zijn. Er zijn voor de archeologie derhalve geen noemenswaardige gevolgen vanuit de voorgenomen bodemingrepen. Voorbehoud Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. Met nadruk wijst Hamaland Advies erop dat dit selectieadvies nog niet betekent dat reeds bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek zullen namelijk eerst moeten worden beoordeeld door de bevoegde overheid (gemeente Hardenberg), die vervolgens een selectiebesluit neemt. Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen. Dit rapport en het selectieadvies zijn op 27 maart 2015 getoetst en onderschreven door de regionaal archeoloog van gemeente Hardenberg, mw. drs. M. Nieuwenhuis. Op grond van de onderzoeksresultaten heeft het bevoegd gezag besloten dat vervolgonderzoek niet noodzakelijk wordt geacht. Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: “Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister”. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort en de regionaal archeoloog van de gemeente Hardenberg