Bureauonderzoek en Karterend Booronderzoek Archeologie Plangebied Weenkweg 14 te Rietmolen Gemeente Berkelland

Hamaland Advies heeft in opdracht van Maatschap Weernink een bureauonderzoek en een karterend booronderzoek uitgevoerd voor een uitbreiding van een ligboxenstal en nieuw te bouwen machineberging aan de Weenkweg 14 te Rietmolen, gemeente Berkelland. Het plangebied heeft een totaaloppervlakte van ca. 1.764m². De nieuwe verstoringdiepte van de kelder is 2,25m –mv. Het plangebied ligt op de archeologische beleidskaart van gemeente Berkelland in een gebied met een middelmatige en hoge archeologische waarde. Bij deze archeologische verwachtingen is archeologisch onderzoek nodig bij bodemverstoring over een oppervlakte van meer 100 m² en dieper dan 30cm minus maaiveld. In het nieuwe ‘Afwegingskader voor archeologiebeleid in de Regio Achterhoek’ wordt voor gebieden met een hoge verwachting 250m² en bij middelhoge verwachting 1.000m² als ondergrens vermeld. Wanneer meerdere verwachtingsgebieden binnen één perceel vallen, geldt de hoogste verwachting die binnen het perceel valt. Het plangebied dient door de overschrijding van de vrijstellingsgrens van 250m² (hoge verwachting) en de verstoringsdiepte voorafgaand aan de vergunningverlening in het kader van de Wet op de archeologische monumentenzorg (Wamz), te worden onderzocht. Het uitgevoerde onderzoek bestaat uit een KNA conform bureauonderzoek dat aangevuld is met een inventariserend veldonderzoek (verkennende en karterende fase). Conclusie Het bureauonderzoek toonde aan dat er zich mogelijk archeologische waarden in het plangebied zouden kunnen bevinden vanaf de Prehistorie tot het huidige tijd. Het dekzand maakt deel uit van de Formatie van Boxtel (Laagpakket van Wierden). Het gebied is opgehoogd met plaggen. De vorming van het eerddek van 50 bij bruine enkeerdgrond, heeft als bijkomstigheid dat het eventuele vindplaatsen uit de Late Middeleeuwen en ouder eventueel beschermd (heeft) tegen (sub)recente bodemingrepen als bouwen, slopen, en erfinrichting. Er is sprake van een bodemverstoring tot in de C-horizont (dekzand) door de bouw van een kleine opstal, bekend in 1811 en latere erfinrichtingen, waaronder een sleufsilo uit 1984, een 2e sleufsilo uit 2008 en een stal met erfverharding uit 2008 E.e.a. zal getoetst moeten worden door middel van booronderzoek. Op grond van de onderzoeksresultaten van het booronderzoek kan herleid worden dat in een klein deel van het plangebied mogelijk nog het restant van een oorspronkelijke grachtbodem aanwezig is. Deze is aangetroffen in het verlengde van een verlande ringvormige sloot ten westen van het plangebied die als sinds eeuwen als De Slette of Het Slette bekend staat. Naar onze mening is de kans groot dat het om het restant van de voormalige gracht rondom de Hof te Weenk gaat. Selectieadvies Omdat de aangetroffen grachtbodem zich beperkt tot een klein deel van het plangebied (het oranje kader in bijlage 4) en de bovengrond reeds sterk vergraven is in 1984 en 2008 (het blauwe kader in bijlage 4), wordt een extensieve bouwbegeleiding voorgesteld, waarbij de ondergrond in het verlengde van De Slette of Het Slette over een lengte van 20 meter en een breedte van 10 meter vanaf 60 cm-mv onder archeologische begeleiding ontgraven wordt. Het doel hiervan is het vaststellen van de aanwezigheid van de voormalige gracht van de Hof te Weenk. Indien deze gracht daadwerkelijk aangetroffen wordt, dan dient hiervan een dwarsprofiel te worden gedocumenteerd vanaf de top van de grachtvulling tot 50 cm in het dekzand. Tevens dienen vondsten uit de grachtvulling te worden verzameld om een eventuele fasering en datering mogelijk te maken. De precieze vorm en aard van het onderzoek dient voorafgaand aan de graafwerkzaamheden verder afgestemd te worden met gemeente Berkelland en de archeologisch adviseur van de gemeente Berkelland, mw. A. Lugtigheid-Hendriks van de ODA. Voorbehoud Bovenstaand advies vormt een zogenaamd selectieadvies. Met nadruk wijst Hamaland Advies erop dat dit selectieadvies nog niet betekent dat reeds bodemverstorende activiteiten of daarop voorbereidende activiteiten kunnen worden ondernomen. De resultaten van dit onderzoek zullen namelijk eerst moeten worden beoordeeld door de bevoegde overheid (gemeente Berkelland), die vervolgens een selectiebesluit neemt. Het uitgevoerde onderzoek is op zorgvuldige wijze verricht volgens de algemeen gebruikelijke inzichten en methoden. Het archeologisch onderzoek is erop gericht om de kans op het aantreffen dan wel vernietigen van archeologische waarden bij bouwwerkzaamheden in het plangebied te verkleinen. Het selectieadvies zal voorgelegd worden aan de opdrachtgever, het bevoegd gezag en diens adviseur (mw. A. Lugtigheid-Henderiks van de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA). Op grond van de onderzoeksresultaten zal bepaald worden of nader onderzoek noodzakelijk is en of kan worden volstaan met een extensieve bouwbegeleiding in de vorm van een archeologische begeleiding voor een beperkte verstoring (AB-bv) conform KNA protocol AB-Opgraven. Selectiebesluit Het conceptrapport is op 24 april 2015 door de archeologisch adviseur van gemeente Berkelland (mw. A. Lugtigheid-Hendriks van de ODA) beoordeeld. Op basis van de resultaten van het door Hamaland Advies uitgevoerde archeologisch onderzoek wordt een vervolgonderzoek geadviseerd. Mw. Lugtigheid-Hendriks adviseert om met dit advies in te stemmen. In overleg met de regio-archeoloog, dhr. M. Kocken, stelt mw. Lugtigheid-Hendriks voor om haaks op de vermoedelijke gracht 1 sleuf van 4 meter breed te trekken. Er zal een dwarsprofiel van de gracht gemaakt moeten worden waaruit de vorm, breedte en diepte van de gracht duidelijk blijkt. Vondsten die in de sleuf aangetroffen worden, zullen verzameld moeten worden. De Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) voert archeologietaken uit voor de gemeenten in de Regio Achterhoek. Voor dit onderzoek zal een Programma van Eisen (PvE) opgesteld moeten worden, die door de regio-archeoloog goedgekeurd moet worden voordat met het vervolgonderzoek gestart mag worden. Verder dient te allen tijde bij het afgeven van een omgevingsvergunning de wettelijke meldingsplicht (ex artikel 53 Monumentenwet 1988) kenbaar te worden gemaakt, om het documenteren van toevalsvondsten te garanderen: ‘Degene die anders dan bij het doen van opgravingen een zaak vindt waarvan hij weet dan wel redelijkerwijs moet vermoeden dat het een monument is (in roerende of onroerende zin), meldt die zaak zo spoedig mogelijk bij onze minister’. Deze aangifte dient te gebeuren bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Amersfoort. Het verdient aanbeveling ook de verantwoordelijke ambtenaar van de gemeente Berkelland hiervan per direct in kennis te stellen