Urbana obnova kao iznuđeno rešenje legalizacije bespravne gradnje na primeru naselja Altina 2 u Beogradu

Illegal construction in terms of its size and harmful consequences is a risk regarding to the development goals of Serbia and must be solved by mitigation measures and adequate management. Part of the illegal buildings in protected natural and historical areas should be demolished with all the consequences it will produce in economic, social and environmental terms, but which will, on the other hand, defend the general interest that is unquestionable. The other part of illegal construction, much larger, can be kept under certain conditions of the legal framework envisaged for this purpose. In case of the entire settlements developed by spontaneous settling in the marginal city areas with unappropriated land purpose and the rights of use, there was a gradual urbanization that prompted the renewal of such settlements and the recovery of harmful consequences in the wider environment. On the example of the Altina 2 settlement, this paper explains the genesis and causes of the settlement development on the agricultural land and the subsequent urban regeneration, performed for a long time at the initiative of the settlement inhabitants and with the great efforts of the local community and the City of Belgrade. The results of the subsequent mitigation of the harmful consequences of illegal construction were analyzed in this case, as well as the individual and general interests based on the Detailed urban plan Altina 2. The concluding observations estimate the subsequent urbanization as a compulsory solution in which the harm caused by illegal construction only partially mitigates, but the general interest is subsequently and to a certain extent established. It also indicates importance of the opportune spatial planning and the preparation of locations for residential and commercial buildings, according to the commercial market requirements, as well as the categories of socially vulnerable groups, with the aim to make an end of illegal construction in the future.Nelegalna gradnja po svojim razmerama i štetnim posledicama predstavlja rizik u odnosu na razvojne ciljeve Srbije i kao takva mora biti rešavana merama ublažavanja i adekvatnog upravljanja. Deo nelegalno podignutih objekata u zaštićenim prirodnim i istorijskim celinama mora biti srušen sa svim posledicama koje će to proizvesti u ekonomskom, socijalnom I ekološkom smislu, ali kojima će biti odbranjen opšti interes kao neupitan. Drugi deo nelegalne gradnje, mnogo većeg obima, može biti zadržan pod odredjenim uslovima prilagodjavanja zakonskom okviru predvidjenim u tu svrhu. U slučaju čitavih naselja, nastalih spontanim naseljavanjem rubnih gradskih područja na zemljištu neadekvatne namene i sa spornim statusom prava korišćenja, vremenom je dolazilo do naknadne urbanizacije kojom je pokušana obnova takvih naselja i sanacija štetnih posledica po šire okruženje. Na primeru naselja Altina2 prikazana je geneza i uzroci nastanka naselja na tada poljoprivrednom zemljištu i naknadna urbanistička sanacija obavljana u dužem periodu na inicijativu stanovnika naselja i uz velike napore lokalne zajednice i Grada Beograda. Analizirani su rezultati naknadnog ublažavanja štetnih posledica nelegalne gradnje u ovom slučaju i ostvareni pojedinačni i opšti interesi zasnovani na planskom aktu DUP Altina2. Zaključna razmatranja ocenjuju naknadnu urbanizaciju kao iznudjeno rešenje kojim se nastale štete od nelegalne gradnje samo delimično ublažavaju, ali se opšti interes naknadno i u odredjenoj meri ipak uspostavlja. Takodje se ukazuje na značaj blagovremenog prostornog planiranja i pripreme lokacija za izgradnju objekata stambene i poslovne namene prilagodjene zahtevima komercijalnog tržišta, ali i kategorijama socijano ugroženih grupa, a sve sa ciljem potpunog zaustavljanja nelegalne gradnje ubuduće