Fizičko-hemijske karakteristike ploda značajnijih autohtonih sorti jabuke sa područja Majevice

The task of the study was to examine the more significant physical-chemical properties of the fruits of the autochthonous cultivars of apple from Majevica area. Determination found that it was the fruit of next cultivars: Petrovaca, Bjelicnik, Zelenika, Bobovec, Ljepocvjetka i Sampanjka. Physical and chemical analyzes have determined that the cultivars of apple differed significantly according to the investigated properties. The morphometric characteristics of fruit show statistically significant significant difference between the studied cultivars. Cultivar of Petrovaca had the lowest weight of fruit, while cultivar of Sampanjka had the highest weight of fruit. Cultivar of Petrovaca had the lowest lenght of fruit, while cultivar of Bobovec had the highest lenght of fruit. Cultivar of Petrovaca had the lowest width of fruit, while cultivars of Bobovec and Šampanjka had the highest width of fruit. The chemical composition of the fruit varied considerably depending on the cultivar, location and numerous abiotic factors, such as ecological conditions and agrochemical properties of the soil. The fruits of the largest number of cultivars in our research had between 14 and 16% of soluble dry matter, which are cultivars of medium to high content of soluble dry matter. The total acid content in the cultivars was from 0.43% in cultivar of Petrovaca to 0.71% in cultivar of Sampanjka, while the cultivar of Petrovaca had the highest content of total sugars. The analyzed autochthonous cultivars of apple from the Majevica area can be of great importance for integral and organic production, but also as a hybridization starting material for the production of new, better cultivar resistant to certain pathogens of plant diseases and pests.Zadatak proučavanja je bio da se ispitaju značajnija fizičko–hemijska svojstva plodova zastupljenijih tradicionalnih sorati jabuke sa šireg područja Majevice. Determinacijom je utvrđeno da se radilo o plodovima sorti: Petrovača, Bjeličnik, Zelenika, Bobovec, Ljepocvjetka i Šampanjka Nakon sprovedenih fizičkih i hemijskih analiza, utvrđeno je da su se sorte značajno razlikovale po istraživanim svojstvima. Morfometrijske osobine ploda pokazuju statistički veoma značajne do značajne razlike između proučavanih sorti. Najmanju masu ploda imala je sorta Petrovača, dok je najveća bila kod sorte Šampanjka. Sorta Petrovača imala je i najmanju dužinu ploda, a najveću sorta Bobovec. Najmanja širina ploda bila je takođe kod sorte Petrovača, dok je najveća visina izmjerena kod sorti Bobovec i Šampanjka. Hemijski sastav ploda je značajno varirao u zavisnosti od sorte. Plodovi najvećeg broja sorata u našim istraživanjima imali su između 14 i 16% rastvorljivih suvih materija, što ih svrstava u sorte sa srednje visokim do visokim sadržajem RSM. Sadržaj ukupnih kiselina kod ispitivanih sorti kretao se od 0,43% kod sorte Petrovača do 0,71% kod sorte Šampanjka, dok je najveći sadržaj ukupnih šećera imala sorta Petrovača. Analizirane autohtone sorte jabuke sa šireg područja Majevice mogu biti od izuzetnog značaja za integralnu i organsku proizvodnju, ali i kao početni materijal u hibridizaciji za stvaranje novih kvalitetnijih sorti otpornih na pojedine prouzrokovače biljnih bolesti i štetočina